ELİF ŞAFAK’IN AŞK ROMANINDA TAASSUP-TASAVVUF ÇATIŞMASI

Yıl 2018, Sayı: 41, 151 - 164, 26.09.2018

Nurullah Esendemir

Öz

Toplum hâlinde yaşayan insanlar, bu birlikte yaşama ve birlikte varlıklarını sürdürme süreçlerini, toplumun diğer fertlerine saygıya göstermek suretiyle mümkün kılarlar. Saygı, insani ilişkilerin temelini oluşturup daha gelişmiş münasebetlere kapı aralar. Saygıdan yoksun toplumlarda gelişim, başarı ve huzur aramak mümkün değildir. Bu yüzden toplumun her katmanındaki hayat kalitesi, farklılıklara saygı, fikirlere saygı, değişime saygı gibi saygının çeşitli boyutlarının varlığına bağlıdır. Son dönem Türk edebiyatının en çok okunan yazarlarından Elif Şafak’ın 2009 yılında yayımlanan “Aşk” adlı romanı, büyük ses getirerek ciddi bir satış başarısı getirmiş, yılın en çok satan kitabı unvanını kazanmıştır. Yazar, bu eserini, postmodern edebiyatın anlatım imkânlarından biri olan iç ve dış roman şeklinde kurgulamıştır. İç romanda olaylar, 13. Yüzyılda Konya şehrinde geçer, Şems ile Mevlana’nın arasındaki olaylar anlatılır. Bu çalışmada Aşk romanında yer alan taassup olgusu incelenmiş, taassup ve tasavvuf çatışması irdelenmiştir. Eserin incelenmesi sonucunda tasavvufi öğelerden sıkça yararlanıldığı, hoşgörü ve bağnazlık kavramlarının sık sık karşı karşıya getirildiği, kişiler ve olaylar aracılığıyla bu çatışma kurgulandığı tespit edilmiştir. Romanda bağnazlık eleştirilirken farklılıklara saygı, diğer düşünce ve inanışlara hayat hakkı tanıma, insanlara önyargılı yaklaşmama, gibi alt boyutlara sahip olan hoşgörü kavramı çözüm olarak sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aşk, Elif Şafak, Taassup, Bağnazlık, Tasavvuf, Çatışma

Kaynakça

• Akdaş, A. (2006). Elif Şafak’ın Romanlarında Kadın ve Eğitim. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İzmir. Akpınar, E. (2011). Elif Şafak’ın Romanlarında ve Kitaplaşmış Eserlerinde Din-Tasavvuf ve İnançlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Aras, H. (2009). Alev Alatlı ve Elif Şafak’ın Romanlarında Kimlik Arayışı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. Arzum, S. (2006). Elif Şafak’ın Romanlarında Şahıslar Dünyası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van. Aslan, C. (2017). Örnek Eğitim Durumlarıyla Türkçe-Türk Dili Ve Edebiyatı Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık. Balta, G. (2011). Elif Şafak’ın Romanlarında Mistik Ögeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Başcı, V. (2010). Bağnazlık Kavramı Üzerine. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (1), . Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ataunisosbil/issue/2813/37838 Beçene, Y. (2015). Anadolu’da Hoşgörü Kültürünün Kaynakları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Büyük Türkçe Sözlük, (2011). Ankara: TDK. Çakır, V. (2007). Elif Şafak Romanlarının Tematik Açıdan İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. Duru, Ü. (2011). Elif Şafak ‘Aşk’ ve Feridun Zaimoğlu ‘Liebesbrand’ Adlı Eserlerde ‘Aşk’ ve ‘Hüzün’ İmgelerinin Diyalektik Çözümlemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Gölpınarlı, A. (1985). 100 Soruda Tasavvuf. İstanbul: Gerçek Yayınevi. Güneş, Y. (2010). Elif Şafak’ın Romanlarında Sosyal Problemler Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan. Günday, R. (2014). Zola’nın Gerçek Romanında Bağnazlığa Karşı Hoşgörü, Özgür Düşünce, Demokrasi Ve Adalet Yanlısı Uygar Toplum Yaratma Çabası. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 87-114. Güngör, E. (1953). Sosyal Meseleler ve Aydınlar. İstanbul: Ötüken Yayınları. Haşlak, D. (2011). Elif Şafak’ın Romanlarında Halk Bilimsel Ögeler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. İçli, E. (2012). Elif Şafak’ın Eserlerinde Bölünmüşlük. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. Karadeniz Yağmur, S. (2011). Elif Şafak’ın Dört Romanında Halk Bilimi Unsurları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır. Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Ölmez Atalay, Y. (2008). Felsefi Açıdan Tolerans ve Hoşgörü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. Özden, M. Y ve Durdu, L. (2016). Eğitimde Üretim Tabanlı Çalışmalar İçin Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. Öztürk, Y. (2016). Psikolojik ve Epistemolojik Bağlamda Bağnazlık Ve Görünümleri Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İzmir. Poyraz, H. (2007). Fanatizm, Bağlanma ve Ahlak. Cogito Dergisi, 53, 23-29. Russell, B. (1999). Din ve Bilim. (çev. Akşit Öztürk), İstanbul: Cem Yayınevi. Sazyek, E. (2010). Elif Şafak’ın Romanlarında Çokkültürlülük. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli. Suuçak, A., (2015). Müslüman Toplumunda Taassup. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. Şafak, E. (2006). Baba ve Piç. İstanbul: Doğan Kitap. Şengül, M. B. (2010). Elif Şafak’ın Aşk Romanında Tasavvuf. Turkish Studies, 5(2), 644-673. Timuçin, A. (2001). Düşünce Tarihi II. İstanbul: Bulut Yayınları. Töyer, T. (2004). Türklerdeki Hoşgörünün Dini Temelleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Tural, A. (2006). Elif Şafak’ın Romanlarında Şahıs Kadrosu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. Ülken, H. Z. (1969). Sosyoloji sözlüğü. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları. Yavrı, G. (2010). Elif Şafak’ın Romanlarında Sosyal Problemler Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.