TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ VE KADINA YÖNELİK ŞİDDET KONUSUNDA LİSE ÖĞRENCİLERİNİN TUTUMLARI

Yıl 2019, Sayı: 4, 143 - 160, 31.12.2019

Mehmet Baki Bilik

Öz

Kadına yönelik şiddet toplumsal bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışma şiddetin nedenlerini ortaya koymak için sahada yürütülen bir araştırmaya dayanmaktadır. Lise öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına dönük şiddet hakkındaki tutumlarını karşılaştırmaktadır. Araştırma, 2017 yılında Van kent merkezindeki 6 farklı liseye devam eden 1200 öğrenciye uygulanmış anket çalışmasına dayanmaktadır. Araştırma kapsamında öncelikle katılımcıların sosyoekonomik ve demografik özellikleri grafikler eşliğinde yorumlanmıştır. Ardından oluşturulan iki tablo eşliğinde öğrencilerin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına yönelik şiddet konusundaki tutumları karşılaştırılmıştır. Tutumların öğrencilerin cinsiyet özelliklerine göre değişkenliği tartışılmıştır. Yapılan tespitler öğrencilerin toplumsal cinsiyetle ilgili tutumlarının ataerkil olduğunu göstermektedir. Kız öğrenciler tarafından da destek gören ataerkil toplumsal cinsiyet eğilimi erkek öğrencilerde daha baskın olduğu gözlenmiştir. Yine yoğunluğu erkek öğrenciler olmak üzere gençlerin önemli bir kısmı kadınlara yönelik şiddeti “çeşitli durumlarda” haklı görmektedirler. Nihayetinde cinsiyet rolleri açısından eril görüşleri benimsemek ile kadına yönelik şiddet arasında önemli bir bağ olduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak tüm bu tespitler ataerkil cinsiyet rollerinin kadına yönelik şiddette etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadına yönelik şiddet, toplumsal cinsiyet rolleri, lise öğrencileri, Van

Kaynakça

• Aktaş Mavili A. (2006). ‘‘Aile İçi Şiddet: Kadının ve Çocuğun Korunması’’, İstanbul: Elma Kitabevi.
• Altınay, A. G., ve Arat, Y. (2007). Türkiye'de kadına yönelik şiddet. İstanbul: Punto Baskı.
• Aristoteles. (2013). Politika. Murat Temelli. (Çev.). İstanbul: Ark Kitapları.
• Aylaz, R., Güneş, G., Uzun, Ö., ve Ünal, S. (2014). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolüne yönelik görüşleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(5), 183-189.
• Bal MD.(2014). ‘‘Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış.’’ KASHED, 1(1):15-28
• Bebel, A. (1996). Kadın ve Sosyalizm. Kaya, S. N. (Çev.). Ankara: İnter Yayınları.
• Bendason, N. (1994). Başlangıcından Günümüze Kadın Hakları. Şirin Tekeli. (Çev.). İstanbul: İletişim Yay.
• Bourdieu, P. (2014). Eril Tahakküm. Bediz Yılmaz (Çev.). İstanbul: Bağlam Yay.
• Çelik, A. S., pasinlioğlu, T., Gonca, T. A. N., ve Koyuncu, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet eşitliği tutumlarının belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 181-186.
• Günay, G.,ve Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 153(153). Kandemirci, D.,ve Kağnıcı, D. Y. (2014). Kadına yönelik aile içi şiddetle baş etme: çok boyutlu bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 17(33), 1-12.
• Karal, D.,& Aydemir, E. (2012). Türkiye'de Kadına Yönelik Şiddet. International Strategic ResearchOrganization (USAK).
• Kirman, M.A. (2004). Din sosyolojisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Krug, E. G., Mercy, J. A., Dahlberg, L. L., & Zwi, A. B. (2002). The world report on violence and health. The lancet, 360(9339), 1083-1088.
• Meulenbelt, A. (1987). Feminizm ve Sosyalizm. Erman Demirci. (Çev.). İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Müdürlüğü, T. B. K. S. G. (2009). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık.
• Ökten, Ş. (2009). Toplumsal Cinsiyet Ve İktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Toplumsal Cinsiyet Düzeni. Journal of International SocialResearch, 2(8).
• Öngen, B.,ve Aytaç, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları Ve Yaşam Değerleri İlişkisi. Sosyoloji Konferansları, (48), 1- 18.Akın&Demirel, 2003
• Scully, D. (2013). Cinsel Şiddeti Anlamak, Tutuklu Tecavüzcü Erkekler Üzerine Bir İnceleme. Tekeli, Ş. ve Aytek, L. (Çev.), İstanbul: Metis Yay.
• Slattery, M. (2014). Sosyolojide Temel Fikirler. Özlem Balkız, Gülhan Demiriz, Hacer Harlak, Cevdet Özdemir, Şebnem Özkan, Ümit Tatlıcan. (Çev.). İstanbul: Sentez Yay.
• Thomas, Y. (2005). Roma Hukukunda Cinsiyet Ayrımı. Georges Duby, Michelle Perrot. Fethi, A. (Çev.). C, 1, 99-150. İstanbul: İş Bankası yay.
• Vefikuluçay, A. G. D., Zeyneloğlu, A. G. S., Eroğlu, K., ve Taşkın, L. (2007). Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 14(2), 026-038.
• Yetim, D.,ve Şahin, M. (2008). Kadına Yönelik Şiddete Yaklaşım. Aile Hekimliği Dergisi, C, 2(2).
• Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Yörük S. (2010). Kadına Yönelik Şiddet: Antalya Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.