KAMUSAL ALANLARIN MUTENALAŞTIRILMASI: MERSİN KÜLTÜR PARK ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Sayı: 13, 82 - 94, 04.07.2024

Mustafa C. Sadakaoğlu , Behçet Güleryüz , Özgür Emek Korkmaz

https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1485226

Öz

Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’da 1950’li yıllarda, Türkiye’de ise 2000’li yıllarla çalışmalara konu olan mutenalaştırma, sürece dâhil olan aktörlerin ve süreçten etkilenen sosyal sınıfların değişimlerine neden olmuştur. Buna göre, ilk defa Londra’da dar gelirli ücretli çalışan kesimlerin mahallelerinden sürülmesiyle tartışılmaya açılan mutenalaştırma, gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerin de zamanla etkilendikleri bir süreç haline gelmiştir. Literatürde yer alan akademik çalışmalara göre mutenalaştırma süreci, genellikle konut alanları ya da eski sanayi bölgelerinin fayda temelli işlev değişikliğiyle canlandırılması ve dönüştürülmesi şeklinde açıklanmaktadır. Diğer yandan kamusal geniş alanlar olan kent parkları ile çeşitli açık alanların dönüşümü ya da canlandırılmasına yönelik çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışmada mutenalaştırma sürecinin değişen doğası, Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin kentin sahil kesiminde bulunan Mersin Kültür Park aracılığıyla gerçekleştirmiş olduğu geliştirme çabaları üzerinde durulmaktadır. Bu maksatla kentteki mutenalaştırma çabalarının en önemli sonuçlarından biri olan sosyal sınıfların değişimi, Mersin’de yaşayan ve parkı kullanan yurttaşlarla yapılan anket ile değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma neticesinde kent merkezlerine yakın konumlarıyla geniş birer kamusal alan olarak öne çıkan kent parklarının dönüşüm süreci sonunda geçmişteki kullanım pratiklerinin değiştiği ve dolayısıyla belediyenin mutenalaştırma sürecinde önemli bir rol üstlendiği sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mutenalaştırma, Kamusal Alan, Park, Belediye, Kent

Etik Beyan

HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL ve BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMALARI ETİK KURULU'NUN 01. 02. 2024 GÜN VE 02 SAYILI ETİK KURUL İZNİ ALINMIŞTIR.

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Teşekkür

YOKTUR

GENTRİFİCATİON OF PUBLİC SPACES: THE CASE OF MERSİN CULTURE PARK

Öz

Gentrification, which was the subject of studies in North America and Western Europe in the 1950s and in Turkey in the 2000s, has led to changes in the actors involved in the process and the social classes affected by the process. Accordingly, gentrification, which was first discussed in London with the expulsion of low-income wage earners from their neighborhoods, has become a process that developing countries as well as developed countries have been affected by over time. According to academic studies in the literature, the process of gentrification is generally explained as the revitalization and transformation of residential areas or old industrial zones with a benefit-based change of function. On the other hand, efforts to transform or revitalize urban parks and various open spaces, which are large public spaces, are limited. This study focuses on the changing nature of the gentrification process and the development efforts of Mersin Metropolitan Municipality through Mersin Kültür Park in the coastal area of the city. For this purpose, it is aimed to evaluate the change in social classes, which is one of the most important results of the gentrification efforts in the city, through a survey conducted with citizens living in Mersin and using the park. As a result of the study, it is concluded that city parks, which stand out as large public spaces with their locations close to the city centers, have changed their past usage practices as a result of the transformation process, and thus the municipality plays an important role in the gentrification process.

Anahtar Kelimeler

Gentrification, Public Space, Park, Municipality, City

Kaynakça

• Alsan, Ş. (2 018). Haliç Kültürünün Eğlence ve Mesire Kimliğinden, Sanayi Devrimi Kimliğine Dönüşüm Süreci Üzerine Bir Araştırma, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 11 (24). 203-219.
• Anderson, G. (1990). Fundamentals of Educational Research. Bristol: The Falmer Press.
• Aristoteles. (2017). Politika. Akderin F. (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Aziz, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Kitap.
• Biernacki, P. ve Waldorf, D. (1981). Snowball Sampling Problems and Techniques of Chain Referral Sampling, Sociological Methods & Research. 10 (2). 141-163.
• Clark, E. (2005), The Order and Simplicity of Gentrification, A Political Challenge. (Ed: R. Atkinson and G. Bridge), Gentrification in Global Context The New Urban Colonialism. s.256-264. London: Routledge.
• Çevik Aladağ, Ş. (2011). Kamusal Alanda Sanat Eserinin Kalıcılığı ve Mersin Kültür Parkının Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Ana Sanat Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Develi, Ş. (2007). Eski Mersin’de Yaşam. Mersin: Avcı Ofset.
• Erdoğmuş, B. (2012). Bir Kıyı Yerleşmesinde Kimlik Dönüşümü: Tarihsel Süreç İçinde Karşıyaka’nın (İzmir) Kıyı Kullanımında Gözlenen Değişimler, Ege Coğrafya Dergisi, 21 (2). s.37-46.
• Florida, R. (2018). Soylulaştırma, Eşitsizlik ve Seçkinler Şehri ile Gelen Yeni Kentsel Kriz. Özer, D. İstanbul: Doğan Kitap.
• Glass, R. (1964). Introduction. (Ed: Centre for Urban Studies), Aspects of Change, s. xiii-xlii, London: MacGibbon.
• Harvey, D. (2003). Postmodernliğin Durumu. Savran, S. (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lees, L. Slater, T. Wyly, E. (2008). Gentrification. New York: Routledge.
• Paton, K. (2014). Gentrification: A Working-Class Perspective. Farnham: Ashgate.
• Sarıçam, S. Hepcan, Ç. (2015). Porsuk Çayı Adalar Mevkii ve Çevresinin Rekreasyonel Kullanımının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 52 (1). s.1-11.
• Smith, N. (2015). Mutenalaştırma, Sınır ve Kentsel Mekânın Yeniden Yapılandırılması, (Der: N. Smith ve P. Williams), Kentin Mutenalaştırılması. Uzun, M. (Çev). İstanbul: Yordam Kitap.
• Taylan, A. (2015). Nitel ve Nicel Araştırmalarda Evren ve Örneklem Seçimi ve Sorunlar, (Ed: B. Yıldırım), İletişim Araştırmalarında Yöntemler, Eskişehir: Literatürk Academia.
• Thomas, R. M. (1998). Conducting Educational Research: A Comparative View, West Port: Bergin & Garvey.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2023), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2023-49684 (Erişim Tarihi: 04.03.2024).