Kooperatif Ortaklarının Kooperatifçilik İlkelerini Algılamaları Üzerine Bir Araştırma: Tarım Kredi Kooperatifleri Örneği

Yıl 2016, Cilt: 53 Sayı: 1, 67 - 73, 19.04.2016

Bengü Everest Murat Yercan

Öz

Tarım sektöründe yaşanan
çeşitli problemler için ortak çözüm tarımda etkili bir örgüt yapısının
oluşturulmasıdır. Tarımsal örgütlerin sahipleri örgütlerin ortakları ya da
üyeleri olan çiftçilerdir. Bu örgütlerin gelişmesinde çiftçilerin kooperatifçilik bilinçleri önem arz etmektedir.
Çalışmada çiftçilerin kooperatifçilik bilinçlerinin ortaya konması
amaçlanmıştır. Bu amaçla Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) Balıkesir
Bölge Birliği’ne bağlı Balıkesir, Bursa ve Çanakkale illerinde toplam 367
çiftçi ile görüşülmüştür. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde Likert
Ölçeği, Güvenilirlik Analizi, Bulanık Eşli Karşılaştırma ve Lojistik Regresyon
Yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre eğitim seviyesi, tarımsal
eğitimlere katılma ve kooperatif yönetiminde görev alma kooperatif ilkelerini
bilmeyi düşünme üzerinde etkili faktörlerdir. Çiftçilerin kooperatife ortak
olmadaki ilk amaçları girdi temin etmektir. Çiftçilerin en iyi bildiği
kooperatif ilkesi “Kooperatifler arası işbirliği” ve en az iyi bildikleri ilke “Özerklik
ve bağımsızlık” ilkesidir.  

Anahtar Kelimeler

Kooperatifçilik ilkeleri, tarım kredi kooperatifleri, lojistik regresyon

Kaynakça

• Adrian, J. L. ve T., W., Gren. 2001. Agricultural cooperative managers and the business environment. Journal of Agribusiness 19,1: p. 17-33.
• Demirci, R. 2003. Kooperatiflerde bağımsızlık. Üçüncü Sektör Kooperatifçilik Dergisi. Sayı: 139. ISSN: 1300-1469.
• Dinler, Z. 2008. Tarım Ekonomisi (6. basım). Ekin Kitabevi Yayınları. 37 s.
• Everest, B. 2009. Tarımsal ürünlerin pazarlanmasında çiftçi örgütlerinin rolü ve önemi: Çanakkale tarımsal kalkınma kooperatifleri örneği. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Geray, C. 2014. Kooperatifçilik. Nika Yayınevi. ISBN: 978-605-64609-2-0.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. 2015a. Tarımsal örgütlenme tablosu http://www.tarim.gov.tr/TRGM//Tarimsal-Orgutlenme-Tablosu Erişim: Eylül, 2015.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. 2015b. Stratejik plan 2013-2017. http://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Stratejik%20Plan%202013-2017.pdf Erişim: Eylül, 2015.
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. 2015. Kooperatif istatistikleri bülteni. http://koop.gtb.gov.tr/data/52ce773b487c8e3b38d8fa65/Koop-%C4 %B0statistik%2010 %2010%2001%20(2).pdf Erişim : Eylül, 2015.
• Günden, C. ve Miran, B. 2007. Bulanık eşli karşılaştırma yöntemiyle çiftçilerin amaç hiyerarşisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2), 183-191.
• International Co-operative Alliance (ICA). 2015. Explorıng the co-operatıve economy report 2013. http://euricse.eu/sites/ euricse.eu/files/wcm2013_web_0.pdf Erişim: Eylül, 2015.
• Karthikeyan, M. 2013 Social statement approach to cooperative social performance assessment: A case of Lume Adama farmers cooperative union in Ethiopia. 4th EMES International Research Conference on Social Enterprise. EMES-SOCENT Conference Selected Papers. No. LG13-23.
• Kılıç, B. ve M., Bozoğlu. 2012. Samsun ilindeki tarımsal kalkınma kooperatifi ortaklarının kooperatifçilik ilkeleriyle ilgili bilinç düzeyleri. 10. Tarım Ekonomisi Kongresi (5-7 Eylül 2012, Konya) Bildirileri. s.1016-1024.
• Lewis, G. 2006. The democracy principle: Farmer co-operatives in twentieth century Australia. ISBN: 0-646-46587-2. Wamboin NSW, Australia.
• Miran, B. 2010. Temel İstatistik. ISBN:975-93088-0-0. s.142.
• Mülayim, Z., G. 2010. Kooperatifçilik. Yetkin Basımevi Yayınları. s. 505.
• Oladejo, M., O. 2013. Stakeholders perception of cooperative societies as a micro-credit delivery channel in the Nigerian financial sector reform Era. IRMBR Journal. Vol. 2 Issue.2. ISSN: 2306-9007. p. 457-469.
• Özdemir, G., Z., G., Mülayim ve İ., H., İnan. 1992. Türk tarımında girdi kullanımında kooperatiflerin payı. Tarım Ekonomisi Dergisi, 1(1): s. 1-11.
• 18. Özüdoğru, H. 2004. Köy-Koop. Kırklareli birliği’nin ekonomik analizi ve yöneticilerin kooperatif işletmelerinin başarısına etkilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Prakash, D. 2003. The principles of cooperation: A look at the ICA cooperative identity statement. International Cooperative Alliance World Headquarters. http://www.uwcc.wisc.edu/ info/intl/daman_prin.pdf Erişim: Eylül, 2015.
• Serinikli, N. ve İ., H., İnan. 2011. Küreselleşme sürecinde tarım kooperatifleri ve küreselleşmenin tarım kooperatiflerine etkisi. Tarım Ekonomisi Dergisi. 17 (2): s.19-27.
• Yercan, M.. 2007. Türkiye ve Avrupa Birliğinde tarımın örgütlenme deseni ve tarımsal kooperatifler. Tarım Ekonomisi Dergisi. 13(1): s. 19-29.
• Yüksel, Ş. E. 2006. Kooperatiflerde örgüt kültürü. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.