Tüketicilerin Market Markalı ve Üretici Markalı Gıda Ürünü Tercihlerinin Analizi: İzmir İli Örneği

Yıl 2015, Cilt: 52 Sayı: 3, 317 - 325, 24.12.2015

Kadriye Sapmaz Murat Yercan

https://doi.org/10.20289/euzfd.38422

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmada, İzmir İli merkez ilçelerinde yaşayan tüketicilerin market markalı ve üretici markalı gıda ürünü tercihlerinde fiyat, kalite, gıda güvenliği, marka tanınırlığı ürün özelliklerinden hangilerinin öne çıktığı belirlenmeye çalışılmış ve market markalı gıda ürünlerine yönelik satın alma davranışları incelenmiştir. Araştırmanın ana materyalini 650 tüketici ile yapılan  anketlerden elde edilen veriler oluşturmuştur. Verilerin analizinde analitik hiyerarşi süreci ve tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Ankete katılan tüketicilerin üretici markalı gıda ürünlerini (0.68) market markalı gıda ürünlerine (0.32) göre daha çok tercih ettiği görülmüş ve tüketicilerin bu tercihlerinde en etkili olan ürün özelliğinin gıda güvenliği olduğu tespit edilmiştir. Tüketicilerin % 65’inin market markalı gıda ürünü tükettiği ve en çok tercih edilen market markalı gıda ürünlerinin sırası ile pirinç, bakliyat, süt, yoğurt ve makarna olduğu belirlenmiştir. Market markalı gıda ürünlerine olan talebin arttırılmasında, perakendecilerin kendi markalı ürünlerinin gramajlarında farklılaşmaya gitmelerinin ve tüketicilerin ilgisini üretici firma bilgisine çekmelerinin önemli olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Market markası, analitik hiyerarşi süreci, tüketici tercihi

Kaynakça

• Akdeniz H.A. ve Turgutlu T., 2007. Türkiye’de perakende sektöründe analitik hiyerarsik süreç yaklasımıyla tedarikçi performans değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1): 1-17.
• Ailawadi K., Neslin S.A. and Gedenk K., 2001. Pursuing the Value-Conscious Consumer: Store Brand Versus National Brand Promotions. Journal of Marketing, 65: 71-89.
• Akın M., Çiçek R. ve Demirer Ö., 2009. Tüketici Algılamalarının Market Markalı Ürün Tercihlerindeki Etkisinin Belirlenmesi; Niğde İlinde Bir Uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 129-144.
• Akın M. ve Yoldaş A., 2010. Tüketicilerin psikografik özelliklerinin market markalı ürün satın alma eğilimlerine etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 22:1-18.
• Akpınar M.G., 2004. Market (süpermarket - hipermarket) markalı gıda ürünleri tüketici pazarının analizi: Antalya ili uygulaması. Çukurova Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 280 s.
• Aksulu İ., 2000. Tüketiciyi Perakendeci Markasına Yönelten Nedenler. 5.Ulusal Pazarlama Kongresi, Antalya, s.327-347.
• Aydın K., 2003. Müşterilerin Perakendeci Markalara Karşı Tutumlarının Ölçülmesine İlişkin Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(2): 125-146.
• Baltas G., 1997. Determinants of store brand choice: a behavioral analysis. Journal of Product & Brand Management, 6(5): 315-324.
• Cemalcılar İ., 1987. Pazarlama Kavramlar-Kararlar. Eskişehir, 417 s.
• Erdem T., Zhao Y. and Valenzuela A., 2004. Performance of Store Brands: a Cross-Country Analysis of Consumer Store Brand Preferences, Perceptions and Risk. Journal of Marketing Research, Vol. XLI: 86-100.
• Fabian B.S., Daniel H., Sylvette M.D. and Hélène R., 2007. Consumers' decision between private labels and national brands in a retailer's store: a mixed multinomial logit application. I. Mediterranean Conference of Agro-Food Social Scientists, 103rd EAAE Seminar ‘Adding Value to the Agro-Food Supply Chain in the Future Euromediterranean Space’, Barcelona, Spain, p.18.
• Garretson J.A., Fisher D. and Burton S., 2002. Antecedents of private label attitude and national brand promotion attitude: similarities and differences. Journal of Retailing, 78: 91–99.
• Günden C. ve Miran B., 2007. Bulanık Eşli Karşılaştırma Yöntemiyle Çiftçilerin Amaç Hiyerarşisinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(2): 183-191.
• Fettahlıoğlu H. S., 2008. Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarında Özel Markaların Tüketici Tutumları Üzerine Etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 206 s.
• Frank R. E. , Boyd J. and Harper W., 1965. Are private-brand-prone grocery customers really different?, Journal of Advertising Research, 5(4): 27-35.
• Hyman M.R., Kopf D.A. and Lee D., 2010. Review of literature – Future research suggestions: Private label brands: Benefits, success factors and future research. Journal of Brand Management, 17: 368 – 389.
• Kurtuluş S., Kurtuluş K., Yeniçeri T. ve Yaraş E., 2001. Perakendeci markası tüketicilerinin tercihleri ve bu tüketicileri ayırmada kullanılabilecek temel değişkenler üzerine bir pilot araştırma. Yönetim, 12(38): 24-40.
• Külter B., 2011. Mağaza Özelliklerinin Perakendeci Marka Tercihi Üzerindeki Etkisi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14): 163-182.
• Martinez E. and Montaner T., 2008. Characterisation of Spanish store brand consumers. International Journal of Retail & Distribution Management, 36(6): 477-493.
• Miran B., 2011. Temel İstatistik. Ege Üniv. Basımevi ISBN 975-9308800 Bornova, İzmir, 302 s.
• Nair L., 2011. Private Labels Brands in Food & Grocery: The Changing Perceptions of Consumers & Retailers in India-A Study in The Pune Region. International Refereed Research Journal, II(1): 144-156.
• Orel F.D., 2004. Market markaları ve üretici markalarına yönelik tüketici algılamaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2): 157-174.
• Richardson P.S., Jain A.K. and Dick A., 1996. Household Store Brand Proneness: A Framework. Journal of Retailing, 72(2): 159-185.
• Sapmaz K., 2014. Market markalı gıda ürünlerine ilişkin tüketici davranışlarının analizi: İzmir İli örneği. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitütüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 195 s.
• Savaşçı İ., 2002. Tüketicinin perakendeci marka tercihleri: İzmir hipermarketleri kapsamında bir araştırma. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 204 s.
• Sekreter M.S., Akyüz G. ve Çetin E.İ., 2004. Şirketlerin derecelendirilmesine ilişkin bir model önerisi: Gıda sektörüne yönelik bir uygulama. Akdeniz İ.İ.BF. Dergisi, 8: 139-155.
• Türkiye Rekabet Kurumu, 2011. Türkiye hızlı tüketim ürünleri perakendeciliği sektör incelemesi ön raporu (Kısaltılmış Versiyon). 59 s.
• Uçar R.B. ve DUFF Medine, 2008. Özel markalara özel üretim yapın. Para Dergisi, ss.8-14 Haziran 2008.
• Uztuğ F., 1997. Marka değeri: Kavram ve yönetimi. Pazarlama Dünyası Dergisi, 11(61): 19-25.
• Vahie A. and Paswan A., 2006. Private label brand image: its relationship with store image and national brand. International Journal of Retail & Distribution Management, 34(1): 67-84.
• Volpe R., 2011. The Relationship Between National Brand and Private Label Food Products: Prices, Promotions, Recessions, and Recoveries. U.S. Department of Agriculture, Economic Research Service, Report Number:129, p.31.
• Yurtgüder Y., 2004. P erkandecilikte özel marka kullanımı ve tüketiciler tarafından benimsenme durumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Programı, Yüksek Lisans Tezi, 145 s.