İzmir-Urla Bölgesi Tarım Topraklarında Doğal Radyoaktivitenin Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 53 Sayı: 2, 189 - 193, 22.06.2016

Müslim Murat Saç , Kıvanç Ekin

https://doi.org/10.20289/zfdergi.389118

Öz

Dnya bir karasal radyasyon kaynağıdır. En önemli
karasal radyasyon kaynaklarından olan uranyum, toryum ve bozunma ürünleri her
yerde bulunurlar. Aynı zamanda karasal kaynaklı doz dünyanın farklı
kısımlarında değişiklik gösterir. Toprağında uranyum ve toryum konsantrasyonu
yüksek yerler daha yüksek doza sahiptir. Bundan dolayı topraklardaki radyasyon
düzeyinin belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekir. Bu çalışmada,
İzmir Urla bölgesi topraklarında doğal radyasyon seviyesinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Toplanan toprak örneklerindeki gama radyasyon analizi NaI (Tl)
detektör sisteminde yapılmıştır. Elde Edilen sonuçlara göre ²²⁶Ra
konsantrasyonlarının 12. ile 34.8 Bq kg^-1 arasında, ²³²Th
konsantrasyonlarının 16.0 ile 37.3 Bq kg^-1 arasında, ⁴⁰K
konsantrasyon sonuçlarının da 251.3 ile 767.2 Bq kg^-1 arasında
olduğu bulunmuştur. Sonuçlar standart değerler ile karşılaştırılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Radyoaktivite, toprak, gama spektrometresi, Urla

Determination of Natural Radioactivity in the İzmir-Urla District Agricultural Soils

Öz

The Earth itself is a source of
terrestrial radiation. Uranium, thorium, and their decay products from the most
important terrestrial radiation sources are found everywhere. The dose from
terrestrial sources also varies in different parts of the world. Locations with
higher concentrations of uranium and thorium in their soil have higher dose
levels. Therefore, it should be taken of the necessary measures and determining
of radiation levels in soils. In this study, 
it has been aimed to determine of natural radiation levels in the soils
of İzmir- Urla region. Gama radiation analysis in the collected soils were
measured by using NaI (Tl) detector system. According to the results
obtained,  activity concentrations of
soils are found to be within 12.2-38.8 Bq kg⁻¹ for ²²⁶Ra,  16.0-37.3 Bq kg⁻¹ for ²³²Th
and 251.3-767.2 Bq kg⁻¹ for ⁴⁰K. The results were compared with
the standard values.

Anahtar Kelimeler

Radioactivity, soil, gamma spectrometer, Urla

Kaynakça

• Barış, C. 2006. İzmir-Çeşme Yer altı-Termal Sularında ve Çevresindeki Topraklarda Radyoaktivite Araştırmaları, Celal Bayar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• Brai, M., S. Basile, S. Bellia, S. Hauser, P. Puccio, S. Rizzo, A. Bartolotta, and A. Licciardello. 2002. Environmental radioactivity at Stromboli (Aerolian ıslands), Applied Radiation and Isotopes, 57: 99-107 .
• Ekin, K. 2013. Urla ve Çevresindeki Yer Kabuğu Hareketlerinin Sürekli Radon Ölçüm Sistemine Etkisi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Nükleer Bilimler ABD Yüksek Lisans Tezi.
• Fasasi, M.K., A.A. Oyawale, C.E. Mokobia, P. Tehokossa, T.R. Ajayi, F.A. Balogun. 2003. Natural radioactivity of the tar-sand deposits of Ondo State, Southwersten Nigeria. Nuclear Instruments & Methods in Physics Research, 505: 449-453.
• Gür, F. 1999. Doğal Dış Radyasyonun İzmir ilinde Yasayanların Aldıkları Toplam Doza Katkısının Belirlenmesi, Ege Üniversitesi, Fen-Bilimler Enstitüsü, Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Karakelle, B., N. Öztürk, A. Köse, A. Varinlioglu, A.Y. Erkol ve F. Yılmaz. 2002. Natural radioactivity in soil samples of Kocaeli basin, Turkey, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 254 ; 649-651.
• Karahan, G. and A. Bayulken. 2000. Assessment of gamma dose rates around İstanbul, Journal of Environmental Radioactivity, 47: 213-221.
• Özalp, N. 1998. Suni Gübrelerde Radyoaktif Polonyum Düzeyinin Elektrokimyasaldepozisyon Yöntemi ile Ölçülmesi. Ege Üniversitesi, Fen-Bilimler Enstitüsü, Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Saravanan,S., A.S. Jodha, D. Gopalani, S.S. Bhattiand S. Kumar. 2003. Preliminary measurements of natural radioactivity at Madurai district of Tamilnadu, India. Radiation Measurements, 36: 397-389.
• Singh, S., B. Singh and A. Kumar. 2003. Natural radioactivity measurements in soil samples from Hamirpur district, Himachal Pradesh. India, Radiation Measurements, 36: 547-549.
• UNSCEAR, 2000. Sources and effects of ionizing radiation United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Report to the General Assembly with scientific annexes, New York, USA.
• Yeboah, J., Boadu,M. and Darko,E.O., 2001. Natural radioactivity in soils and rocks within the greater accra region of Ghana, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 249: 629- 632.