Toprak Yüzeyine Uygulanan Zeytin Atığı Uygulamasının Yapay Yağmurlayıcı Koşulları Altında Yüzey Akış ve Toprak Kaybı Üzerine Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 54 Sayı: 2, 125 - 129, 22.06.2017

Tognisse Herve Sinkpehoun Gökçen Yönter

https://doi.org/10.20289/zfdergi.387057

Öz

En  önemli doğal kaynaklarımızdan olan topraklarımız, su ve rüzgâr erozyonu   ile kaybolmaktadır. Toprak kayıplarını
azaltmak için topraklara çeşitli organik materyaller ilave edilmektedir. Bu
araştırmada, 30x45x15 cm boyutlu erozyon tavalarına, 8 mm’den elenmiş tınlı,
kumlu tınlı, tınlı kum ve killi tın bünyeli toprak örnekleri yerleştirilmiştir.
Zeytin atığı dört farklı örtü oranında (% 0, 25, 50 ve 100) toprak yüzeyine
serilerek uygulanmışlardır. Tavalara saatte 40 mm yoğunlukta yapay yağış
uygulanmıştır. Yağış uygulamalarından sonra elde edilen yüzey akış ve toprak
kaybı hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; zeytin atığı örtü oranı,
yüzey akışı ve toprak kayıplarını önemli düzeylerde azaltmıştır. Bu araştırmada
zeytin atığı uygulamasının çok düşük yüzey kaplama oranında bile yüzey akış ve
toprak kayıplarının azaltılmasında etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örtü oranı, zeytin atıkları, yüzey akış, toprak kaybı, yapay yağmurlayıcı

Effects of Olive Mill Waste Applications on Runoff and Soil Losses under Artificial Rainfall Conditions

Öz

Soil, one of the most important
natural resources is, lost by water and wind erosion. Addition of organic
materials into the soils is commonly used for reducing soil and water losses.
In this study, loam, sandy loam, loamy sand and clay loam soil samples, passed
thought 8 mm sieve were placed into erosion pans with a size of sized as
30x45x15 cm. Olive mill waste was applied to soil within the erosion pans at 4
different covering ratios (0, 25, 50, and 100%). An artificial rainfall with
intensity of 40 mm h^-1was applied. After artificial rainfall
applications, runoff and soil losses were calculated. The results clearly
indicated that runoff and soil losses from the erosion pans decreased
significantly by increasing rate of olive mill waste coverage. It was obtained
that addition of olive mill wastes even with a rate of 25% was effective
surface cover for reducing runoff and soil losses.

Anahtar Kelimeler

Cover rate, olive mill waste, runoff, soil loss, rain simulator

Kaynakça

• Akalan, İ. 1967. Toprak Fiziksel Özellikleri ve Erozyon. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı. (3-4): 490-503.
• Akalan, İ. 1974. Toprak ve Su Muhafazası. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 532, Ankara.
• Anonymous, 1993. Soil Survey Manual. United States of Department of Agricultural Handbook No: 18. United States Goverment Print Office, Washington.
• Anonymous, 1999. SPSS 9 for Windows User’s Guide. Copyright 1999 by SPSS Incoorparation SPSS, Chicago, IL.
• Benkobi, L., M.J. Tirlica, and J.L. Smith. 1993. Soil loss as affected by different combinations of surface litter and rock. Journal of Environmental Quality, 22 (4): 657-661.
• Bubenzer, G.D. and L.D. Meyer. 1965. Simulation of rainfall and soils for laboratory research. Transaction of American Society of Agricultural Engineers, 8: 73-75.
• DMİ, 2013. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü. http:// www.meteoroloji.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilçeleristatistik.aspx. Erişim Tarihi: 23.06.2014.
• Donjadee, S. and C. Chinnarasri. 2013. Vetifer grass mulch for prevention of runoff and soil loss. Proceedings of the Institution of Civil Engineers Water Management, 166 (3): 144-151.
• Garcia-Lozano, B., L. Alcantara-Parras and M.T. de Albarnoz-Carrillo. 2011. Effects of oil mill wastes on surface soil properties, runoff and soil losses in tradional olive groves in southern Spain. Catena, 85: 187-193.
• Gardner, W.H. 1986. Methots of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods. 2nd Edition. No: 9, 493-544, Madison, Wisconsin, USA.
• Gee, G.W. and J.V. Bauder. 1986. Particle Size Analysis, Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods. 2nd Edition. No: 9, 383-411, Madison, Wisconsin, USA.
• Grismer, M.E. and M.P. Hogan. 2005. Simulated rainfall evaluation of revegetation/mulch erosion control in the Lake Tahoe Basin: 3. Soil treatment effects. Land Degradation & Development, 16(5): 489-501.
• Hunt, N. and R. Gilkes. 1992. Farm Monitoring Handbook. The University of Western Australia: Netherlands, WA.
• Jordan, A., L.M. Zavala and J.Gil. 2010. Effects of mulching on soil phsical properties and runoff under semi arid conditions in southern Spain. Catena, 81(1): 77-85.
• Kempler, W.D. and R.C. Rosenau. 1986. Aggregate Stability and Size Distribution. In A. Klute et al., Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Minerological Methods, 425-442, 2nd Edition. Agronomy Monograph. Soil Science of America, Madison, USA.
• Lacey, S.T. 2000. Runoff and sediment attenuation by undisturbed and lightly disturbed forest buffers. Water, Air and Soil Pollution, 122(1-2): 121-138.
• Lal, R. 1988. Soil Erosion Research Methods. Soil and Water Conservation Society, Iowa.
• Middleton, H.E. 1930. Properties of Soil Which Influence Soil Erosion. United States of Depertment of Agricultural Technician Bultenin. No: 178.
• Mollenhauer, W.C. and D.C. Long. 1964. Influence of rainfall energy on soil loss and infiltration rates: I. Effects over a range of texture. Soil Science of Society American Processing Book, 28: 813-817.
• Neal, J.H. 1938. The Effect of The Degree of Slope and Rainfall Characteristics on Runoff and Soil Erosion. Agricultural of Experiments of Strategies Research Bultenin, No: 280.
• Nelson, R.E. 1982. Carbonate and Gypsum. Methods of Soil Analysis. Part 2. 2nd Edition. No:9, 181-197, Madison, Wisconsin, USA.
• Nelson, D.W. and L.E. Sommers. 1982. Total Carbon, Organic Carbon and Organic Matter. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. 2nd Edition. No:9, 539-579, Madison, Wisconsin, USA.
• Nyakatawa, E.Z., D.A. Mays, H.R. Howard, N.G. Svendsen, R. Britton and R.O. Pacumbaba. 2010. Runoff and sediment transport from compost mulch berms on a simulated military training landscape. Soil & Sediment Contamination. 19(3): 307-321.
• Okeyo, A.L., M. Mucheru-Muna. J. Mugwe. K.F. Ngetich. D.N. Mugendi. J. Diels and C.A. Shisanya. 2014. Effects of selected soil and water conservation Technologies on nutrient losses and maize yields in the central highlands of Kenya. Agricultural Water Management, 137: 52-58.
• Pansu, M. and J. Gautheyroux. 2006. Handbook of Soil Analysis: Mineralogical, Organic and Inorganic Methods. Springer Verlag, Berlin.
• Richards, L.A. 1954. Diognosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. United States of Department of Agricultural Handbook 60. United States of Goverment Print Office, Washington.
• Schlichting, E. und H.P. Blume. 1965. Bodenkundliches Praktikum. Verlag Paul Parey In Hamburg und Berlin.
• Shipitalo, M.J. and J.V. Bonta. 2008. Impact of using paper mill sludge for surface mine reclamation on runoff water quality and plant growth. Journal of Environmental Quality, 37(6): 2351-2359.
• Taysun, A. 1986. Gediz Havzasında Rendzina Tarım Topraklarında Yapay Yağmurlayıcı Yardımıyla Taşlar, Bitki Artıkları ve Polivinilalkolün (PVA) Toprak Özellikleri ile Birlikte Erozyona Etkileri Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 474.
• Taysun, A. 1989. Toprak ve Su Korunumu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Teksir No: 92-III, Bornova.
• Tezcan, C. 1992. Farklı Özellikteki Topraklara Sürülerek Karıştırılan Farklı Miktarlardaki Bitki Artıklarının Laboratuvar Koşullarında Erozyona Etkisi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bornova.
• Uysal, H., G. Yönter and G. Yolcu. 2012. The effects of valonia oaks residues on runoff, soil loss and infiltration under laboratory conditions. 8th International Soil Science Congress on “Land Degradation and Challenges in Sustainable Soil Management”. Proceedings Book, 4: 500-503. (Poster Bildirisi). 15-17 May 2012, Çeşme-İZMİR.
• Won, C.H., Y.H. Choi, M.H. Shin, K.J. Lim and J.D. Choi. 2012. Effects of rice straw mats on runoff and sediment discharge in a laboratory rainfall simulation. Geoderma, 189: 164-169.
• Yönter, G. and A. Taysun. 2004. Farklı çaplardaki taş örtü oranlarının yapay yağmurlayıcı koşulları altında su erozyonuna etkisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3): 185-196.
• Yönter, G. ve H. Uysal. 2007. Menemen Uygulama Çiftliği Topraklarında Laboratuvar Koşulları Altında Uygulanan Polivinilalkol (PVA) ve Poliakrilamid’in (PAM) Su Erozyonu ve Kaymak Tabakası Dirençleri Üzerine Etkileri. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Kesin Raporu, Proje No: 2005-ZRF-056.
• Yönter, G. 2010. Effects of polyvinylalcohol (PVA) and polyacrylamide (PAM) as soil conditioners on erosion by runoff and by splash under laboratory conditions. EKOLOJİ, 19(77): 35-41.
• Yönter, G. ve H. Uysal. 2014. Farklı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklere Sahip Typic Xerofluvent Topraklara Uygulanan Doğal Katkı Maddelerinin Laboratuvar Koşullarında Yüzey Akış, Toprak Kaybı ve İnfiltrasyon Üzerine Etkileri. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Kesin Raporu, Proje No: 2012-ZRF-017.
• Yönter, G. ve H. Uysal. 2015. Zeytin atığının tınlı bünyeli bir toprakta yüzey akış, toprak kaybı, drenaj, pH ve EC üzerindeki etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 52(3): 243-248.
• Yönter, G. 2016. Laboratuvar koşullarında zeytin ve tütün atıklarının yüzey akış ve toprak kaybı üzerindeki etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1): 19-24.
• Zanchi, C and D. Torri. 1980. Evaluation of rainfall energy in central Italy. In: M.De Boodt and D. Gabriels (Editors), Assessment of Erosion. John Wiley, London, pp. 133-142.