Comparison of the Results of Chemical and Biological K Determination Methods with the Naturally Radioactive Potassium (K-40) Measurements in Soils

Yıl 2005, Cilt: 42 Sayı: 1, 119 - 130, 01.03.2005

Bihter Çolak Rafet Kılınç

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Toprakta Potasyum Tayininde Kullanılan Bazı Kimyasal ve Biyolojik Yöntem Sonuçlarının Doğal Radyoaktif Potasyum (K-40) Ölçümleriyle Karşılaştırılması Üzerinde Araştırmalar

Öz

doğal olarak bulunan K-40’ tan yararlanarak saptanabileceği öngörülmüştür. Çünkü K elementinin %0,0118’i K-40 radyoizotopu halinde ve doğal olarak radyoaktiftir. Enerjileri sırasıyla 1,32 ve 1,46 Mev olan β- ve γ ışınları yayınlar. Yarı ömrü 1,3×109 yıldır (Anonymus, 1966). Tahribatsız bir yöntem olan γ spektrometresiyle toprak içinde inorganik yada organik bileşik halinde bulunan toplam potasyum, doğrudan radyoaktif K-40 aktivitesinden gidilerek hesaplanabilmektedir (Yaprak, 1995). Nitekim Barın ve Yıldırım (1997), % bileşimleri belli potasyumlu gübrelerin γ spektrometresiyle %K miktarını saptamışlardır, elde edilen sonuçlar Çizelge 1’de gösterilmiştir

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Açıkgöz, N. 1993. Tarım Araştırma ve Deneme Metodları. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No:478.
• Anonymus. 1966. The Radiochemical Manual. The Radiochemical Center, Amersham. England.
• Atalay, I.Z. 1982. Gediz Havzası Allüviyal Topraklarının Potasyum Durumu ve Alınabilir Potasyum Tayininde Kullanılacak Yöntemler Üzerinde Bir Araştırma. E.Ü.Z.F. Toprak Bölümü (Basılmamış, Doçentlik Tezi).
• Barın, E. A. ve E. Yıldırım. 1997. Topraktan Bitkilere Potasyum Geçişinin K-40 Yoluyla Kontrol Edilmesi. İzmir Fen Lisesi Mezuniyet Projesi (Basılmamış, Diploma Tezi).
• Bingham, F.T. 1949. Soil Test for Phophate. Calif. Agr., 3:11-14
• Convers, E.S. and E.O. Mc Lean. 1969. Plant Uptake and Chemical Extractions for Evalouating Potassium Release Characteristic of Soils. Soil Science Soc. Amer. Proc., Pages 226-230.
• Epik, Ö. ve G. Yaprak. 2003. The Muschrooms as Bioindicators of Radiocesium in Forest Ecosystem, s.1517-1520. Fifth General Conference of The Balkan Physical Union (25-29 August 2003) Vrnjacka Banja, Serbia and Montenegro.
• Evliya, H. 1964. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. A.Ü.Z.F Yayınları. No.36.
• Fawzi, A.F.A. and M.M. El-Fouly. 1980. Soil and Leaf Analysis of Potassium in Different Areas of Egypt. Pages: 73, Preceeding of The International Workshop Role of Potassium in Crop Production (20-22 November 1979) Cairo.
• Kacar, B. 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III. A.Ü.Z.F Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları. No:3.
• Kellog, C.E. 1952. Our Garden Soils. The Mc Millan Company, No:4.
• Kovancı, İ. 1969. İzmir Bölgesi Tarla Topraklarında Nitrifikasyonun Durumu ve Bunun Toprak Özellikleriyle İlişkileri Üzerinde Araştırmalar. E.Ü. Bitki Besleme Kürsüsü (Doçentlik Tezi).
• Kovancı, İ. 1982. Bitki Besleme Fizyolojisi I-II. E.Ü.Z.F Toprak Bölümü Ders Notları. Teksir No:49.
• Lindsay, W.L. and W.A. Norvell. 1978. Development of DTPA Soil Test for Zn, Fe, Mn and Cu. Soil Science Soc. of Amer. Journal 42:421-428.
• Loué, A. 1968. Diagnostic Petiolaire De Prospection. Pages:31-41, Etudes Sür La Nutrition et La Fertilization Potassique de La Vigne. Societe Commerciale De Potasse D’Alsace Services Agronomique.
• Nielsen, J.D. 1972. Fixation and Release of Potassium and Amonnium Ions in Danish Soils. Pages: 7l-88, Plant and Soil.
• Özbek, N. 1969. Deneme Tekniği I. Sera Denemesi Tekniği ve Metotları. A.Ü.Z.F. Yayınları, 406:162-176.
• Pratt, P.F. 1965. Potassium Methods of Soil Analysis. Part 2, Amer. Soc. of Agro. Inc. Publisher, Madison, US. 1022 s.
• Schmehl, W. R. and M. L. Jackson. 1957. Mineralogical Analysis of Soil Clays from Colorida Surface Soil. Soil Sci. Soc. Prac., 21:373-380.
• Teceren, M. 1975. Güney Anadolu Bölgesi Topraklarının K Durumu ve Alınabilir K Tayininde Kullanılacak Metotlar Üzerinde Bir Araştırma. A.Ü.Z.F. Radyofizyoloji ve Toprak Verimliliği Kürsüsü (Doktora Tezi).
• U.S. Soil Survey Staff. 1951. Soil Survey Manual. U.S. Department of Agriculture. Handbook. U.S. Governement Printing Office, Washington. No:18.
• Woodruf, C. M. and J.L. Mc İntosh. 1960. Testing Soil For Potassium. Pages: 80-85, Transactions of 7th İnternational Congress of Soil Science, Volume III. Commission IV. Fertility and Plant Nutrition, Madison Wisconsin, USA.
• Yaprak, G. 1995. Radyoaktif Mineral İçeren Örneklerin Gama Spektroskopik Analizlerinde Matris Etkisi ve Self Absorbsiyon İçin Bir Düzeltme Yönteminin Geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Nükleer Bilimler Anabilim Dalı, Bornova-İzmir (Doktora Tezi).