A study on pedogenetical distribution of minerals in the pedon of rhodoxeralf and rendoll soils showing formation on different slope facets1

Yıl 2012, Cilt: 49 Sayı: 3, 229 - 238, 01.09.2012

Mustafa Bolca Ünal Altınbaş Yusuf Kurucu

https://doi.org/10.20289/zfdergi.69693

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Ayrımlı Eğimlerde Oluşum Gösteren Rhodoxeralf ve Rendoll Topraklarında Minerallerin Toprak Pedonu Boyunca Pedogenetiksel Dağılımları Üzerine Araştırmalar1

Öz

B u makalede, Muğla ili Yatağan Havzası toprakları içinde yeralan Rhodoxeralf ve Rendoll büyük toprak gruplarında, minerallerin pedogenetiksel dağılımlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu büyük toprak gruplarını havza içinde içeren Yatağan tepe ile Kayışalanı tepelerinin doruk, sırt ve yamaç fizyografik birimleri içerisinde yer alan pedonlarda gözlenen ayrımlı tabaka veya horizonlardan toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde tane büyüklüğü dağılımı ve ayrımlı mineraller ile bunların yüzdesel nicelikleri polarize mikroskop gözlemleri, laboratuvar ve x-ray analiz yöntemleri kullanılarak belirlenmiştir. Rhodoxeralf topraklarında kimyasal ayrışmaya ve fiziksel parçalanmaya karşı oldukça dayanıklı olan opal, kuvars, hipersten, hornblend, augit, turmalin ve opak grubu minerallerin genelde pedon derinliği boyunca azaldıkları saptanmıştır. Buna karşın hematit, kalsit, illit, feldspat, mika ve zirkon mineralleri niceliklerinin, pedon derinliği boyunca taşınma ve birikim işlevi nedeni ile alt horizonlarda yoğunlaştığı belirlenmiştir. Mollisol sırasında yeralan rendoll büyük toprak grubu, çok kireçli ana özdekler üzerinde oluştuklarından tüm horizonlar yüksek nicelikte serbest CaCO3 içerdikleri belirlenmiştir. Rendoll topraklarında opal, hematit, feldispat, kuvars, hipersten, hornblend, augit, turmalin ve opak grubu minerallerin nicelikleri pedon derinliği boyunca azalırken, kalsit, illit, ve mika grubu mineralleri niceliklerinin ise arttığı saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Alastair R., Wiltshire P., 2004. Conjunctive use of quantitative and qualitative X-ray diffraction analysis of soils and rocks for forensic analysis, Forensic Science International, Ireland.
• Altınbaş Ü.,1980. İzmir'in Çeşme Kazası ve Civarında Bulunan Terra-Rossa, Kireçsiz Kahverengi ve Rendzina Büyük Toprak Gruplarındaki Kum ve Mil Fraksiyonlarının Mineralojik Bileşimleri Üzerine Araştırmalar. E.Ü.Z.F. Yayınları No: 335, Bornova-İzmir.
• Altınbaş, Ü.,1982. Bozdağ (Ödemiş/İzmir) ve Çevresi Mikaşistleri Üzerinde Oluşmuş Asidik Kahverengi Orman Topraklarının Kil Mineralleri Bileşimi. E.Ü.Z.F. Yayınları No: 421, Bornova-İzmir.
• Altınbaş Ü., 2000. Toprak Genetiği ve Sınıflaması (Ders Kitabı) E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No:540, Bornova-İzmir.
• Anand R., Paine M., 2002. Regolith Geology Of The Yilgarn Craton, Western Australia: Implications For Exploration Australıan Journal of Earth Scıences 49 (1): 3-162 feb., Australia.
• Arocena J., Pawluk S., Dudas M., 1993. Serıcıtes In Feldspars As Source Of 2/1 Phyllosilicates In Selected Sandy Soils Soil Science Society Of America Journal 57 (6): 1634-1640 Nov-Dec., U.S.A.
• Bronger A., Sedov, S.N., 2002. Vetusols And Paleosols: Natural Versus Man-Induced Environmental Change In The Atlantic Coastal Region Of Morocco, Morocco.
• Da Costa ML., Araujo E.S., 1996. Application Of Multi-Element Geochemistry in Au-Phosphate-Bearing Lateritic Crusts For İdentification Of Their Parent Rocks Journal Of Geochemical Exploration 57 (1-3): 257-272 DEC., European Journal Of Soil Science 49 (2): 253-268 Jun , Spain.
• Feidler, H.J, 1965: Die Untersuchungen der Böden. Bd, II. Verlag Theodersteinkopff. Dresden/Leipzig, S. 172-173, 178-215.
• Gebhardt H., Meyer B., Scheffer, F., 1967: Mineralogische Schnelluntersuchungen der Gropton, Schluff- und Feinsandfraktion von Böden mit dem Phasentkontrastmikroskop. Zeiss-Mitteulungen 4, 7. Heft, S. 309-320.
• Grimaldi M., Vauclin M., 1994. The Effect Of The Chemical- Composition Of A Ferrallitic Soil On Neutron Probe Calibrationsoil Technology 7 (3): 233-247 Oct., France.
• Jackson M. L., 1956. Soil Chemical Analysis-Advanced Course. Pub. By the Auther, Department of Soils, University of Wisconsin. Wisconsin, USA.
• Jackson M. L., 1958. Soil Chemical Analysis-Advanced Course. Department of Soils, University of Wisconsin. Madison 6, Wisconsin, USA.
• Kahn F., Fenton T., 1994. Soıl Scıence Socıety Of Amerıca Journal 58 (5): 1457-1464 Sep-Oct ., U.S.A.
• Liu G., Nielsen N., Hansen H., Borggaard O, 1997. Mineral Changes in a Alfisol Caused By 30 Years Of Potassium Depletion In The FieldActa
• Agrıculturae Scandinavica Sectıon B-Soil And Plant Science 47 (1): 1-6 March, Danish.
• Mehra G. F. and Jackson, M. L.,1960. Iron Oxside Removal From Soil and Clays By a Dithionite- Citrate System Buffered with Sodium Carbonate. Clays and Clay Minerals, Vol. 5, U.S.A.
• Mijovilovich A, Morras H, Causevic H, Saragovi C, 1999. Mossbauer Study Of The Fe Mineralogy İn Two Different Argentine Soils Hyperfıne Interactıons 122 (1-2): 83-95. Argentine.
• Şahan S., 1987. Şanlıurfa-Harran Ovası Topraklarının İnce Kum Mineralojisi ve Bazı Yaygın Toprak Serilerinin Mikromorfolojisi (Yüksek Lisans Tezi). Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, Adana.
• Sangode S.J. and Bloemendal J., 2004. Pedogenic transformation of magnetic minerals in Pliocene–Pleistocene palaeosols of the Siwalik Group, NW Himalaya, India, Palaeo-03413; 24p.
• Soil Survey Staff, 1951. Soil Survey Manual. U.S. Department Agriculture Handbook.No:18. U.S. Government Print. Office, Washington.
• Tarzı J., Paeth, R.C., 1975. Genesis of A Mediterranean Red And A White Rendzina Soil From Lebanon.Soil Science Vol.120 No:4 Italy.
• Tributh H., 1967. Die Bedeutung der Erweiterten Ton Fraktionierung für die Genauera Kennzeichnung des Mineralbestands und Seiner Eigenschaften. Aus dem Institut für Bodenkunde und Bodenerhaltung der Justus Liebig-Universitaet, Giessen.
• Yassoglou N., Kosmas C. and. Moustakas N., 1995. The Red Soils, Their Origin, Properties, Use And Management in Greece, Catena 28 8 1997 261-278pp. Greece.