Polen Kaynağı Olarak Kokulu Gül Genotipleri İle Yapılan Tozlama Tohum Oluşumunu Etkiler Mi?

Yıl 2020, Cilt: 57 Sayı: 3, 393 - 399, 30.09.2020

Soner Kazaz Ezgi Doğan Tuğba Kılıç Elçin Gözde Ergür Şahin Hilal Dursun Gülsemin Savaş Tuna

https://doi.org/10.20289/zfdergi.637793

Cited By: 5

Öz

Amaç: Gül ıslahında ebeveyn seçimi başarıyı etkileyen faktörler
arasında yer alır. Ebeveyn seçimi ve kombinasyonların belirlenmesinde
ıslahçının; ploidi seviyesi, ebeveynlerin verimliliği, polen canlılığı, meyve
başına tohum sayısı ve tohumların çimlenme oranı gibi faktörleri dikkate alması
başarı oranını etkilemektedir. Bu çalışma, tozlamada polen kaynağı olarak
kullanılan kokulu ve kokusuz gül genotiplerinin meyve tutum oranı ve meyve
başına tohum sayısı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür.

Materyal ve Metod: Çalışmada, baba ebeveyn olarak iki kokulu gül
türü (Rosa damascena Mill., Rosa odarata cv. Louis XIV) ile melez
çay gülleri olarak bilinen Rosa hybrida L.
türüne ait iki ticari kesme gül çeşidi (Magnum ve First Red), anne ebeveyn
olarak ise Rosa hybrida türüne ait
ticareti yapılan iki farklı kesme gül çeşidi (Polar Star ve Black Magic)
kullanılmıştır. Tozlama amacıyla 12 farklı kombinasyon oluşturulmuş ve 01
Mayıs-30 Aralık tarihleri arasında kombinasyon başına 20’şer adet melezleme
yapılmıştır.

Bulgular: Çalışmada kullanılan bütün ebeveynlerin ploidi
seviyelerinin 2n=4x=28 yani tetraploid olduğu belirlenmiştir. Baba ebeveyn olarak
kullanılan tür ve çeşitlerde polen canlılık oranlarının % 52.76-58.92, çimlenme
güçlerinin ise % 24.61-45.24 arasında değiştiği saptanmıştır. Tozlamalarda
meyve başına en yüksek tohum sayısı 25.67 adet ile Black Magic x R. damascena kombinasyonunda belirlenirken
bunu 23.00 adet ile Polar Star x R.
odorata cv. Louis XIV kombinasyonu izlemiştir. Meyve başına en düşük tohum
sayısı ise 7.00 adet ile Black Magic x Magnum kombinasyonundan elde edilmiştir.

Sonuç: Çalışmada baba ebeveyn olarak kullanılan kokulu gül türleri
ile yapılan tozlamaların meyve başına tohum sayısını arttırdığı sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gül, melezleme ıslahı, tozlama, polen, kokulu gül

Does pollination with scented Rose genotypes as pollen source affect seed set?

Öz

Objective:
Parental selection is one of the factors affecting success in rose breeding.
Considering factors such as ploidy level, parental productivity, pollen
viability, number of seeds per fruit and germination rate of seed in the
selection of parental selection and combinations affect the breeder's success
rate. This study was carried out to determine the effects of fragrant and
odorless rose genotypes used as pollination sources on fruit (hip) set rate and
number of seeds per fruit.

Materials and Methods: In this study, two fragrant rose species (Rosa damascena Mill., Rosa odarata Louis
XIV) and two commercial cut roses (Magnum and First Red) belonging to Rosa hybrida L. were used as male, two
different cut roses (Polar Star and Black Magic) belonging to Rosa hybrida L. species were used as female
parents. 12 different combinations were created for dusting purposes and 20
crosses were made per combination between 01 May-30 December.

Results: The ploidy levels of parents used in the study were
determined to be (2n=4x=28) tetraploid. It was found that the pollen viability
of the species/varieties ranged between 52.76-58.92 % and germination rate
ranged between 24.61-45.24 %. The
highest number of seeds per fruit in the pollination was determined in
combination with Black Magic x R.
damascena with 25.67 seed while the lowest number of seeds per fruit was
obtained from Black Magic x Magnum combination with 7.00 seed.

Conclusion: In this study, it was concluded that pollination with
fragrant rose species used as father and parent increased the number of seeds
per fruit.

Anahtar Kelimeler

Rose, hybridization breeding, breeding, fragrant rose

Kaynakça

• Barletta, A. 1995. Scent makes a comeback. Flora Cul Int January, 23–25
• Bent, E. 2007. Fragrance is unpredictable, but breeders undeterred. Flora Cult lnt September, 32-33
• Borda, A.M, Clark, D.G, Huber, D.J. 2011. Effects of ethylene on volatile emission and fragrance in cut roses: the relationship between fragrance and vase life. Postharvest Biol Technol, 59:245–252. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2010.09.008
• Calvino, E.M. 1951. Ricerche sul pollini del genera Rosa. Ann . Sperimentazio Agraria, 5: 377-407.
• Chimonidou, D., Bolla, A., Pitta, C. Vassiliou, L., Kyriakou, G. and Put. HMC. 2007. Is it possible to transfer aroma from Rosa damascena to hybrid tea rose cultivars by hybridisation?. Acta Hort. 751:299-304.
• Crespel, L., Gudin, S., Meynet, J., Zhang, D. 2002. AFLP-based estimation of 2n gametophytic heterozygosity in two parthenogenetically derived dihaploids of Rosa hybrida L. Theor Appl Genet. 104:451–456
• Crespel, L., Ricci, S. and Gudin, S. 2006. The production of 2n pollen in rose. Euphytica, 151: 155-164.
• de Vries, D.P., Dubois, L.A.M. 1987. The effect of temperature on fruit set, seed set and seed germination in ‘Sonia’ 9 ‘Hadley’ hybrid tea-rose crosses. Euphytica, 36:117–120. doi:10.1007/BF00730654
• de Vries, D.P., Dubois, L.A.M. 2001 Developments in breeding for horizontal and vertical fungus resistance in roses. Acta Hortic., 552:103–112
• de Vries, D.P., Dubois, L.A.M. 1996. Rose breeding: past, present, prospects. Acta Hort., 420: 241-248.
• Erlanson, E.W. 1938 Phylogeny and polyploidy in Rosa. New Phytol., 37:72–81
• Eti, S., 1990. Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(4):49-58.
• Eti, S., 1991. Bazı meyve tür ve çeşitlerinde değişik in vitro testler yardımıyla çiçek tozu canlılık ve çimlenme yeteneklerinin belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1):69-80.
• Farooq, A., Lei, S., Nadeem, M., Asif, A., Akhtar, G., Butt, S. Ş., 2016. Cross compatibility in various scented Rosa specıes breeding. Pak. J. Agri. Sci., Vol. 53(4), 863-869; ISSN (Print) 0552-9034, ISSN (Online) 2076-0906, doi: 10.21162/PAKJAS/16.1817
• Giovannini, A., Macovei, A., Donà, M., Valassi, A., Caser, M, Mansuino, A., Ghione, GG, Carbonera, D., Scariot, V., Balestrazzi, A. 2015 Pollen grain preservation at low temperatures in valuable commercial rose cultivars. Acta Hortic., 1064:63–66
• Gudin, S, Are`ne, L. 1991. Influence of the pH of the stigmatic exudate on male-female interaction in Rosa hybrida L. Sex Plant Reprod., 4:110–112. doi:10.1007/BF00196496
• Gudin S. 1995. Rose improvement: a breeder’s experience. Acta Hortic. 420:125–128
• Gudin S., Arene L. 1992. Putrescine increases effective pollination period in roses. Hort. Technology, 2:211–213
• Gudin, S. 2001. Rose Breeding. Proceeding. III. International Rose Research. Ed: N. Zieslin and H. Agbaria. ISHS. Acta Horticulturae, 547. 23-26.
• Güçlü, S.F., Polat, M., Okatan, V. 2019. Pollen Performance of ‘Red Lake’ and ‘Rosenthal’ Currant (Ribes rubrum) Cultivars. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 56 (3):313-317, DOI:10.20289/zfdergi.506729
• Jian, H.Y., Zhang, H, Tang, K.X., Li, S.F., Wang, Q.G. 2010a. Decaploidy in Rosa praelucens, Byhouwer (Rosaceae) endemic to Zhongdian plateau, Yunnan, China. Caryology, 63:162–167
• Krussmann, G. 1981. The Complete Book of Roses. Timber Press, Portland, Oregon.
• Macovei, A, Caser, M, Donà, M, Valassi, A, Giovannini, A, Carbonera, D, Scariot, V, Balestrazzi, A. 2016. Prolonged cold storage affects pollen viability and germination along with hydrogen peroxide and nitric oxide content in Rosa hybrida. Not Bot Hortic Agrobo, 44:6–10
• Ogilvie, I., Cloutier, D., Arnold, N., and Jui, P.Y. 1991. The effect of gibberellic acid on fruit and seed set in crosses of garden and winter hardy Rosa accessions. Euphytica, 52: 119-123.
• Spiller, M, Berger, R.G, Debener, T. 2010. Genetic dissection of scent metabolic profiles in diploid rose populations. Theor Appl Genet, 120:1461–1471. https://doi.org/10.1007/s00122-010-1268-y
• Şensoy, S., Ercan, N., Ayar, F. Temirkaynak, M., 2003. Cucurbitaceae Familyasındaki Bazı Sebze Türlerinde Çiçek Tozlarının Bazı Morfolojik Özellikleri İle Canlılıklarının Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1), 1-6
• Tackholm, G. 1923. Zytologische Studien uber die Gattung Rosa, Acta Hortic., Berg. 7:97–381
• Tuna, M., 2016. IV. Flow sitometri ve tarımsal araştırmalarda kullanımı uygulamalı eğitim programı. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, 29-30 Ocak, 2016. Tekirdağ.
• Van Huylenbroeck, J., Leus, L., Van Bockstaele, E. 2005. Interploidy crosses in roses: use of triploids. Acta Hortic. 690:109–112
• Visser, T, de Vries, DP, Scheurink, JAM, Welles, GWH. 1977a. Hybrid tea-rose pollen I. Germination and storage. Euphytica, 26:721–728. doi:10.1007/BF00021697
• Visser, T, de Vries, DP, Welles, GWH, Scheurink, JAM. 1977b. Hybrid tea-rose pollen II. Inheritance of pollen viability. Euphytica, 26:729–732. doi:10.1007/BF0002 1698
• Werlemark, G, Carlson-Nilsson, U, Esselink, GD, Nybom, H. 2009. Studies of intersectional crosses between pentaploid dogrose species (Rosa sect. Caninae L.) as seed parents and tetraploid garden roses as pollen donors.. In: Zlesak. (ed) RosesFloriculture and ornamental biotechnology. Global Science Books Ltd., UK, Ikenobe, Japan pp 131–138
• Zlesak, DC, Zuzek, K, Hokanson, SC. 2007. Rose pollen viability over time at varying storage temperatures. Acta Hortic. 751:337–343
• Zlesak, DC. 2006. Rosa x hybrida. In: N.O. Anderson (ed.), Flower Breeding and Genetics. The Netherlands, Springer, pp. 695-738.