Alternative tourism routes with regard to natural and cultural landscape values: Finike, Antalya

Yıl 2024, Cilt: 61 Sayı: 4, 501 - 517, 16.12.2024

Tuğba Tunç Emrah Yıldırım

https://doi.org/10.20289/zfdergi.1456452

Öz

Objective: Alternative tourism routes, which define the system consisting of the interconnectedness of values between two or more points that constitute tourism resources, add diversity to the tourism product in a region without requiring large tourism investments; It offers the opportunity for sustainable tourism, which aims to preserve and develop natural, historical, cultural, social and aesthetic values and maintain their attractiveness. With this study, it was aimed to determine alternative tourism routes for the region by analyzing the natural and cultural landscape values of Finike, which has rich landscape values.
Material and Methods: Finike district of Antalya was chosen as the study area, and the material of the study consists of the cultural and natural landscape features of Finike district. Working method; It consists of the stages of determining the inventory of landscape values, determining the prominent cultural features, landscape features, local traditions and customs by filling out field studies and observation forms, and finally processing the results on maps.
Results: Starting from Finike city center to the farthest distances, natural and cultural values that will constitute a source of tourism have been identified and the interconnectivity between them has been established. Here, while existing routes such as the Lycian Way are integrated with alternative activities, alternative tourism routes are themed as cycling, walking, and Nomad migration route. In this context, 2 bicycle routes, 2 Yoruk migration routes and 9 walking routes have been determined.
Conclusion: It is expected that the results of the study will form the basis for sustainable tourism developments for the Finike region by evaluating nature and cultural tourism, which is seen as an alternative to mass tourism, within routes and a system, and contribute to the development of awareness and protection of natural and cultural values.

Anahtar Kelimeler

Alternative tourism route, natural landscape, cultural landscape, landscape values, sustainable tourism

Doğal ve kültürel peyzaj değerleri ile alternatif turizm rotaları: Finike, Antalya

Öz

Amaç: Alternatif Turizm rotaları, iki veya daha fazla nokta arasında bulunan ve turizme kaynak oluşturan değerlerin bağlantılılığından oluşan sistemi tanımlamaktadır. Bölgedeki turizm ürününe çeşitlilik katmakta; doğal, tarihi, kültürel, sosyal ve estetik değerlerin korunup geliştirilerek çekiciliklerinin devamının hedeflendiği sürdürülebilir turizme imkân sunmaktadır. Çalışmayla zengin peyzaj değerlerine sahip olan Finike’nin doğal ve kültürel peyzaj değerleri analiz edilerek, alternatif turizm rotalarının belirlenmesi hedeflenmiştir.
Materyal ve Yöntem: Çalışma alanı olarak Antalya’nın Finike ilçesi seçilmiştir. Çalışmanın materyalini Finike ilçesinin kültürel ve doğal peyzaj özellikleri oluşturmaktadır. Çalışma yöntemi; peyzaj değerlerinin envanteri, arazi çalışmaları ve gözlem formlarının doldurularak öne çıkan kültürel özellikler, doğal peyzaj özellikleri ile yöreye özgü gelenek-göreneklerin belirlenmesi ve alternatif turizm rotalarının tanımlanması aşamalarından oluşmaktadır.
Araştırma Bulguları: Finike kent merkezinden başlayarak ilçenin uzak mesafelerine kadar turizme kaynak oluşturacak doğal ve kültürel değerler tespit edilmiş ve aralarındaki bağlantılılık kurulmuştur. Likya Yolu gibi mevcut rotalar alternatif faaliyetlerle bütünleştirilirken alternatif turizm rotaları bisiklet, yürüyüş, Yörük göç yolu olarak temalandırılmıştır. Bu kapsamda 2 bisiklet rotası, 2 Yörük göç rotası ve 9 yürüyüş rotası belirlenmiştir.
Sonuç: Çalışma sonuçlarının kitle turizmine alternatif olarak görülen doğa ve kültür turizminin rotalar ve bir sistem dâhilinde değerlendirilmesiyle Finike bölgesinin sürdürülebilir turizm gelişmelerine temel oluşturması, doğal ve kültürel değerler konusundaki farkındalığın artmasına ve korunmasına katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Alternatif turizm rotası, doğal peyzaj, kültürel peyzaj, peyzaj değerleri, sürdürülebilir turizm

Kaynakça

• Antalya Valiliği, 2022. Finike. Antalya Valiliği. (Web Sayfası: http://www.antalya.gov.tr/finike) (Erişim tarihi: 11.11.2022).
• Antonson, H. & J.Kr.S. Jakobsen, 2014. Tourism development strategy or just brown signage? Comparing road administration policies and designation procedures for official tourism routes in two Scandinavian countries. Land Use Policy, 36: 342-350. (https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2013.09.003)
• Anuar, M.A.K. & A. Marzuki, 2022. Critical elements in determining tourism routes: a systematic literature review. Geografie, 127 (4): 319−340. (https://doi.org/10.37040/geografie.2022.010).
• Atik, M., 2003. Güney Antalya Bölgesindeki Gelişmelerin Doğal Çevre Üzerine Etkileri ve Sürdürülebilir Turizm Olanaklarıç. Çukurova Üniversitesi, (Basılmamış) Doktora tezi, Adana, 296 s. Baykal, F., 2015. Uluslararası turizm ulaştırmasının akış yönü ve dağılış dokusu. Ege Coğrafya Dergisi, 24 (2): 57-68.
• Civelek, C., T. Dalgın & H. Çeken, 2014. Agro-turizm ve kırsal kalkına ilişkisi: Muğla yöresindeki agro-turizm alanlarında bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 1 (1): 15-28.
• Cruz, S.P., C.R. De Almeida, P. Pintassilgo & R. Raimundo, 2022. Sustainable drive tourism routes: a systematic literature review. Social Sciences 11 (11): 510. (https://doi.org/10.3390/socsci11110510)
• Çelik Çanga, A. & D. Şenay, 2023. Opportunities of using rural areas for recreational purposes: The case of the Karacabey District, Bursa Province. Ege Univ. Ziraat Fak. Derg., 60: 1-17. (https://doi.org/10.20289/zfdergi.1182317).
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2021. Antalya İli, Finike İlçesi, Fuar, Panayır ve Festival Alanı Amaçlı Uygulama İmar Planı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (Web Sayfası: https://webdosya.csb.gov.tr/db/antalya/duyurular/5000nip_rapor-20200914102956.pdf ) (Erişim tarihi: 11.01.2023)
• Delisle, M.A. & L. Jolin, 2007. Un Autre Tourisme Est-İl Possible? Éthique, Acteurs,Concepts, Contraintes, Bonne Pratique, Ressources. Québec: Presses de l‟Université du Québec, 172 pp. (https://doi.org/10.2307/j.ctv18ph9d5).
• Demir, C. & A. Çevirgen, 2006. Ekoturizm Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. ISBN: 975-591-844-2, 222 s. Doğa Derneği, 2006. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Doğa Derneği, Ankara. ISBN: 978-975-98301-3, 639 s.
• Ekşi, M. & S. Akdağ, 2017. Antalya Kumluca’nın geleneksel yaşam terimleri ve kültürel peyzaj açısından değerlendirilmesi. Avrasya Terim Dergisi, 5 (2): 40-51.
• European Union, 2019. Promoting Alternative Tourism Models to Reduce Pressures in the Mediterranean Region. Interreg Mediterranean – Sustainable Tourism. (Web site: https://planbleu.org/wp-content/uploads/2019/06/alternative_tourism_models_web.pdf ) (Date accessed: 10.03.2024).
• Finike Belediyesi, 2022. Finike. (Web Sayfası: https://finike.bel.tr/tr/radyofar-koyu) (Erişim tarihi: 20.03.2022).
• Finike Kaymakamlığı, 2024. Finike-Tarihi. Finike Kaymakamlığı. (Web Sayfası: http://www.finike.gov.tr/tarihi ) (Erişim tarihi: 20.03.2024).
• Görmüş, S., E. Atmış, H.B. Günşen, N.K. Özkazanç & M. Artar, 2017. The importance of mapping natural and cultural routes in rural tourism: Bartın case. Research Journal of Agricultural Sciences, 10 (1): 32-38.
• Halaç, H. & M. Benzer, 2019. Küçük yerleşim yerlerinin turizme açılmasında kültürel mirasın rota ile kurgulanması. Geomatik Dergisi, 4 (1): 23-29. (https://doi.org/10.29128/geomatik.438618).
• Kahraman, O.C., 2019. Turist Deneyimi ve Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Arasındaki İlişkide Kişilik Özelliklerinin Aracı Rolü: Alternatif Turizm Türlerine Katılan Turistler Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi, (Basılmamış) Doktora Tezi, İstanbul, 296 s.
• Karaköse, M. & S. Terzioğlu, 2020. Finike (Antalya) orman planlama biriminin vasküler bitki florası. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23 (5): 1144-1162. (https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.681247).
• Karakuş, A., 2014. Finike (Antalya) İlçesinin Coğrafi Etüdü. Süleyman Demirel Üniversitesi, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 135 s.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2021. Finike Arkeolojik Sit Alanları ve Kültür Varlıkları. Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, Antalya, 10 s.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2022. Turizm Çeşitleri. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (Web Sayfası: https://www.ktb.gov.tr/TR-96269/turizm-cesitleri.html ) (Erişim Tarihi: 21.11.2022).
• Meyer, D., 2004. Tourism Routes and Gateways: Key Issues for The Development of Tourism Routes and Gateways and Their Potential for Pro-Poor Tourism. Overseas Development Institute, ODI discussion paper, London, 31 pp.
• Ortaçeşme, V. & P. Zeğerek, 2017. Yeşil alanların kent turizmine katkısının Antalya örneğinde incelenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 30 (3): 205-212. (https://doi.org/10.29136/mediterranean.359813).
• Pedrosa, А., F. Martins & Z. Breda, 2022. Tourism routes: a scoping review. European Journal of Tourism Research 32: 3216.
• Procházková, K., 2012. Alternative Tourism and Sustainable Development in The Small İsland Caribbean: Case Study of Dominica, West Indies. Palacky University, (Unpublished) Bachelor Thesis, Olumuc, 72 pp.
• Qi, J., Wang, Q., 2022. Tourism route selection model for tourism sustainable development based on improved genetic algorithm. International Transactions on Electrical Energy Systems, 2022: 4287011. (https://doi.org/10.1155/2022/4287011).
• Rodriguez, B., J. Molina, F. Perez & R. Caballero, 2012. Interactive design of personalised tourism routes. Tourism Management, 33 (4): 926-940. (https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.09.014)
• Sarı, C. & M. Ertürk, 2017. Batı Toroslarda yörük göç yollarının turizm amaçlı kullanımına yönelik planlama önerileri. Turkish Studies (Elektronik), 12 (24): 159-178. (http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12146).
• TDK, 2024. Güncel Türkçe Sözlük. (Web Sitesi: https://sozluk.gov.tr/) (Erişim Tarihi: 10.03.2024).
• Türkiye Kültür Rotaları Derneği, 2022. Rotalar. (Web Sitesi: https://cultureroutesinturkey.com/tr/) (Erişim Tarihi: 10.11.2022).