FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ DÜŞÜNCELERİ: FEN OKURYAZARI BİREY YETİŞTİRMEDE ÖĞRETMENİN YERİ

Yıl 2013, Sayı: 21, 209 - 228, 01.12.2013

Ahmet Bacanak , Mert Kaya

Öz

Bu çalışmada fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı ile ilgili görüşleri tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen ve Teknoloji öğretmenliği 4. sınıfta öğrenim gören ve ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilen 5 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmadaki veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Mülakattan elde edilen bulgular NVIVO 9.0 programında kodlanarak anlamlı hale getirilmiştir. Mülakat analiz bulgularına göre, fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığı ile ilgili bilgisi olmasına karşın fenle ilgili yayın takip etmedikleri, fen okuryazarlığını geliştirmede en önemli etkenin fen bilgisi öğretmeni olarak gördükleri, fen okuryazarlığının üst seviyelerini kazandırmak için programda değişiklik yapılması varılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen Okuryazarlığı, Fen ve Teknoloji Öğretmen Adayları, Nitel Araştırma, NVIVO 9.0

Science and Technology Teacher Candidates’ Views: The Role of Teachers to Educate Individuals as Scientific Literate

Öz

The purpose of this study is to identify the teacher candidates’ views on scientific literacy concept. In this study, the phenomenology method was used. The sample group, which is selected through the criterion sampling method, included five teacher candidates enrolled in Science and Technology Teaching program of Faculty of Education in Amasya University in 2012-2013 academic year. In this study, the data was collected with semi-structured interview form. The obtained data from the interviews were coded by using NVivo 9.0 software program. According to the findings, even though science and technology teacher candidates have a knowledge about scientific literacy they do not follow the publication about science. Furthermore, they see the science teacher as the most important factor in developing the scientific literacy and believe some changes must be necessary in the program to rise the level to the upper levels of science literacy. At the end of the study, some suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Scientific Literacy, Science and Technology Teacher Candidates, Qualitative Research, Nvivo 9.0

Kaynakça

• Bacanak, A. (2002). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlıkları İle Fen-Teknoloji Toplum Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Değerlendirmeye Yönelik Bir Çalışma.
• Bacanak, A. ve Gökdere, M. (2009). Investigating Level of the Scientific Literacy of Primary School Teacher Candidates. Asia Pasific Forum on Science Learning and Teaching, 10 (1), Article 1.
• Bybee, R. W. (1999). Toward An Understanding Of Scientific Literacy,(In Advancing Standards for Science and Mathematics Education :Views From the Field),the American Association for the Advencement of Science,Washington, DC, İnternet: http ://ehrweb.aas.org/ehr/forum/bybee.html (Adapted from Bybee, R. W. 1997. Achieving Scientific Literacy: From purposes to practices. Portsmouth, NH: Heinemann Publishing).
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. 4. Baskı,Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. Ayvacı, H. Ş. ve Bacanak, A. (2009). Bilim Teknoloji Toplum ve Sosyal Değişim.(4.Baskı) Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• DeBoer, G.E. (2000). Scientific Literacy: Another Look At Its Historical and Contemporary Meanings and Its Relationship to Science Education Reform. Journal of Research in Science Teaching. 37 (6), 582-601.
• Derman, A. , Doğu, S. ve Gödek-Altuk, Y. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeyleriyle İlgili Algıları. 8th International Educational Technology Conference (IETC 2008) Proceedings, 6-9 May, Eskisehir, Turkey.
• Duban, N. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Ve Teknoloji Okur-Yazarı Bireylere Ve Bu
• Bireylerin Yetiştirilmesine İlişkin Görüşleri. Kuramsal Eğitim Dergisi, 3(2), 162-174.
• Hurd, P. D. (1998). Scientific Literacy: New Minds for a Changing World. Issues and Trends. 82, 407-416.
• Kanlı, U. ve Yağbasan, R. (2008). 7E Modeli Merkezli Laboratuar Yaklaşımının Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerini Geliştirmedeki Yeterliliği. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1) ,91-125
• Karademir-Alkan, Ç. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 236-251
• Kılıç-Bağcı, G. , Haymana, F. ve Bozyılmaz, B. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın Bilim Okuryazarlığı ve Bilimsel Süreç Becerileri Acısından Analizi. Eğitim ve Bilim, 33(150), 52-63.
• Laugksch, R. C. (2000). Scientific Literacy: A Conceptual Overview. Science Education. 84(1), 71-94.
• Miles, B. M. ve Huberman A. M., (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. 2nd ed. California, USA: Sage Publications, p:27.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Programı. Talim Terbiye Kurulu, Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim Fen ve Teknoloji Programı. Talim Terbiye Kurulu, Ankara
• Morton, F. (1986). Phenomenograpy- A Research Approach to Investigating Different Understandings of Reality. Journal of Tougth, 21(3), 28-49.
• Özdemir, O. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlığının Durumu. Türk Fen Eğitimi Dergisi,7(3), 42-56.
• Şahin, R. , Sanalan, V. A. , Bektaş, Ö. ve Kaygısız, Y. (2010). Ebeveynlerin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin İlköğretim 7.Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi Başarılarına Etkisi. EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,3(1), 125-143.
• Şimşek-Laçin, C. ve Belhan, Ö. (2012). Bilim-Fen ve Teknoloji Kulübü’nün Öğrencilerin Fen ve Teknoloji Okuryazarlığına ve Fene Yönelik Tutumlarına Etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 100-118.
• Terzi, C.I. (2008). İlköğretim I. kademede Fen ve Teknoloji dersini yürüten Sınıf Öğretmenleri İle I. Kademede Fen ve Teknoloji Dersini Yürüten Fen bilgisi (Fen ve Teknoloji) Öğretmenlerinin fen okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi ve Sonuçların Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Yakar, A. (2010). Türkiye’nin Bazı Üniversitelerinin Eğitim Fakültelerinde Öğrenim Görmekte Olan Fen Bilgisi (Fen ve Teknoloji) Öğretmenliği 4. Sınıf Öğrencilerinin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin İstatistiksel Olarak Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Yetişir, M. I. ve Kaptan, F. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlığının Önemi Hakkındaki Görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Azerbaycan Devlet Pedagoji Üniversitesi Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu, 12-14 Mayıs, ss.789-793, Bakü.
• Yetişir, M. I. ve Kaptan, F. (2008). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fen ve Teknoloji Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi -7/9 Eylül 2006-, Bildiriler Kitabı Cilt 2, 647-651, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 8. Basım, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, F., Sünkür-Öner, M. ve İlhan, M. (2012). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programında Yer Alan Fiziksel Olaylar Öğrenme Alanına Ait Kazanımlar İle Fizik Dersi Karşılaştırılması. İlköğretim Online,11(4), 915-926.