NUSAYBİN’İN FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİ

Yıl 2008, Sayı: 10, 106 - 118, 01.06.2008

Taner Kılıç

Öz

Bu çalışmada Nusaybin İlçesi’nin, fiziki coğrafya özelliklerini kapsayan, yeryüzü şekilleri, iklim, hidrografya, doğal bitki örtüsü ve toprak özellikleri üzerinde durulmuştur. Orta Eosen kireçtaşlarından oluşan Mardin-Midyat eşiği, yörenin engebeli alanlarını oluşturur. Yörenin doğusunda genç bazalt lavları bulunur. Karasal iklim koşullarının etkili olduğu Nusaybin çevresinde en fazla yağış; Orta Akdeniz üzerinden gelen cephelerin etkisiyle, kış mevsimine düşer. Yörenin en önemli akarsuyu olan Çağçağa Suyu dönemsel bir akım gösterir. Yörede Doğu Anadolu palamut meşesi (Q.brandii) ve mazı meşesi (Q. infectoria) toplulukları ile bozkır vejetasyonu yer alır. Yörenin topraklarını; kurak ve yarı kurak iklim şartları altında oluşmuş, alt katında yoğun kireç birikimine sahip topraklar oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Nusaybin İlçesi, Mardin-Midyat eşiği, Çağçağa Suyu, karstik şekiller, bazalt akıntıları.

Physical Geography of Nusaybin, SE of Anatolia

Öz

In this article covers the principal physical geographical properties such as topography, climate, hydrography, natural vegetation and soil of the Nusaybin and its surroundings, SW Anatolia.The Mardin-Midyat threshold and/or the plateau surfaces composed of Middle Eocene limestone forms the higher part of the area. Rainy period occurs during the winter due to the frontal activities originating from the Middle Mediterranean sector. The climate of the area is characteristically mild and rainy winter and hot and dry summers.The main stream of the area is the Çagçağa river having intermittent flow regime. The upper part of the area is covered by oak forest, which is mainly composed of Quercus brandii and Quercus infectoria. Steppe vegetation appears on the lowland due to aridity condition is dominant. Climatic soil of the area reddish Mediterranean soils containing rich calcium carbonate accumulation at the lower part of B horizon.

Anahtar Kelimeler

Nusaybin, Mardin Midyat Mountains, Çağçağa creek, karstic terrain, basalt lava.

Kaynakça

• Atalay, İ. (1994) Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Atalay, İ. (2002) Türkiye’nin Ekolojik Bölgeleri (Ecoregions of Turkey). Orman Bakanlığı Yay No: 163, Ankara.
• Atalay, İ. & Mortan, K. (2006 a) Türkiye Bölgesel Coğrafyası. İnkılap Kitabevi Yay., İstanbul.
• Atalay, İ. (2006 b) Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası. Meta Basım Matbaacılık, İzmir.
• Dinç, U., Atalay, İ., Şenol, S., Kapur, S., Cangir, C. (1999) Türkiye Toprakları. Ç.Ü. Ziraat Fak. Gen.Yay No: 51, Ders Kitapları Yay No: A-12, Adana.
• Güney, E. (1989) Nusaybin’de Coğrafya Araştırmaları. Diyarbakır. (Yayınlanmamış).
• Güney, E. (2001) Türkiye Hidrografyası. Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, Diyarbakır.
• Gürgen, G. (2002) Güneydoğu Anadolu Bölgesinin İklimi. Dicle Üniv. Ziya Gökalp Eğ.Fak. Yay No:12, Diyarbakır.
• İlhan, E. (1976) Türkiye Jeolojisi. ODTÜ Mühendislik Fak.Yay No: 51, Nuray Matbaası, Ankara.
• Tolun, N. (1962) 1/500 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası: Diyarbakır Paftası ve İzahnamesi (Tertipleyenler: Cahit ERENTÖZ & İhsan KETİN)., MTA Enst.Yay., Ankara.
• Türkünal, S. (1980) Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun Jeolojisi. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayını: 8., Ankara.
• Nusaybin Meteoroloji İstasyonu Verileri (1966-2002).
• Mardin İli Toprak Kaynağı Envanter Raporu ve Haritası. Köy İşleri Bakanlığı Topraksu Genel Müd. Yay No:131. ANKARA. EKLER