ÇOCUKLARIN MATERYALLERE KULLANIM AMAÇLARININ DIŞINDA ÖZGÜN ŞEKİLLER VEREREK YARATICI TASARIMLAR ORTAYA KOYABİLME YETENEKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2019, Sayı: 36, 120 - 132, 08.01.2020

Özdemir Karabay

Öz

Sınırsız
nimetlerin insanların önüne serildiği, doyumsuz ve mutsuz bir neslin yetiştiği
günümüz teknoloji çağında ne yazık ki çocuklar çevrelerinde bulunan atık ve
artık olarak nitelendirdikleri malzemelerle genellikle sanal ortamda bir şeyler
inşa etmektedirler. Eğitimciler hazır bir formül sunmaksızın, çocukların
düşünmelerine, hayal kurmalarına ve buna bağlı olarak materyallere, kullanım
amaçlarının dışında yeni şekiller vererek yaratıcı tasarımlar ortaya koymalarına
imkân tanımalıdırlar. Bu atık ve artık materyaller asıl işlevlerinin dışında,
farklı bakış açısıyla uygun bir biçimde kullanıldığında, yaratıcı düşünmeyi
uyaran zengin bir kaynak haline gelebilirler. Dolayısıyla, çocuklardaki
sanatsal beceri ve yaratıcılığı geliştirmek için, onların belki de toplumda
çer-çöp olarak nitelendirilen atık ve artık materyalleri kullanarak el ve
elbiselerini kirletmelerine göz yumarak farklı nesnelere dönüştürülmelerine
olanak sağlanmalıdır. Burada söz konusu malzemelerle yapılan çalışmalarla
öğrenciye kırtasiyecilerde satılan hazır malzemeyi kullanma alışkanlığından
vazgeçirilerek, çalışmada kullanacağı materyali atık ve artık malzemeden bulmak
maksadıyla araştırma yapma alışkanlığının kazandırılması amaçlanmaktadır Araştırma
çalışması 2015-2016 eğitim ve öğretim yılı güz döneminde uygulamaya konmuş ve
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okulöncesi Eğitimi Bölümü üçüncü
sınıf ve sınıf öğretmenliği bölümü dördüncü sınıf öğrencilerinin almış
oldukları “Görsel Sanatlar” dersi ile “Öğretmenlik Uygulaması” dersi ortak ele
alınmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak; İlkokullarda ve okul öncesi
eğitim kurumlarında çalışan sınıf öğretmenleri ve okul öncesi öğretmenlerinin
algıları yüz yüze yapılan görüşmelerden ve görüşme sonucu hazırlanan raporların
incelenmesinden yararlanılarak elde edilen veriler yarı görüşme yöntemiyle
kaydedilmiş ve gözlem yöntemi kullanılmıştır. Yıl içinde ve yılsonunda
ilkokullarda yapılan veli toplantılarında; ortaya çıkan çalışmalarla ilgili
velilerle yapılan yüz yüze görüşmelerde, velilerin yaklaşık hepsinin “bu ders
için çocuklarının kendilerinden malzeme için para istememesinden” gayet memnun
oldukları gözlemlenmiş ve verilen görsel sanatlar dersinin “çoğunlukla atık ve
artık malzemelerle yapılmış olmasından hoşnut kaldıklarını ve bu uygulamanın
öğrencilerin düşünme, araştırma, hayal kurma ve yaratıcı birey olma açısından
oldukça faydalı geçtiğini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Atık ve Artık Malzeme

Kaynakça

• Referans1 Acer, Dilek(2011), İstanbul, Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Materyal Geliştirme Dersine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi, http://www.ilkogretim-online.org.tr, Cilt:10, Sayı:2.
• Referans2 Aral, Neriman / Duman, Gökhan (2014), Ankara, Sanat ve Yaratıcılığın Gelişimi, Nobel Akademik Yay. AŞ.
• Referans3 Argun, Yasemin (2011), Ankara, Okulöncesi Dönemde Yaratıcılık ve Eğitimi, Anı Yayıncılık.
• Referans4 Ayaydın, Abdullah (2010), Okul Öncesi Dönemde Görsel Sanatlar Eğitiminin Bireye Kazandırdığı Değerler, Erzincan Eğt. Fak. Dergisi, Cilt-Sayı: 12-1.
• Referans5 Baumrind, D. (1966),Effects of AuthoritativeParental Control on Child behavior, Child.
• Referans6 Çocuklarda sanat Eğitimi/OğlumuBüyütürken/YağızlaHayat (2012), İstanbul, https://yağızlahayat.wordpress.com.
• Referans7 Demirel, Özcan-Altun, Eralp (2012), Ankara, Öğretim teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Pegem Akademi.
• Referans8 Eyüboğlu, B.R. (1986), Ankara, Resme Başlarken, Olgaç Basım.
• Referans9 K.Koç/ S.Yıldız/ Coşkun,R. (2015), Çocuklar Resimli Çocuk Kitaplarındaki Resimleri Nasıl Yorumluyor? Behiç Ak’ın “Uyurgezer Fil” Kitabı ile Yapılan Görsel Okuma Üzerine Bir Araştırma, International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory Of TurkishorTurkic Volume 10/4.
• Referans10 Karasar, Niyazi (2007),Ankara, Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Referans11 Kemple, K.M./Nissenberg,Ş.A. (2000), NurturingCreativity in EarlyChildhoodEducation: FamilesarePart of It,,EarlyChildhooldEducationJournal.
• Referans12 Kırışoğlu, O. (2009). Ankara. Sanat kültür yaratıcılık görsel sanatlar ve kültür eğitimi öğretimi.Pegem A Yayınları.
• Referans13 McKellar,P (1957), İmagination and Thinking. London:Cohen and West
• Referans14 Robinson, K. (2008), Ankara.Yaratıcılık Aklın Sınırlarını Aşmak, Kitap Yayınevi,S.135.
• Referans15 Striker, Susan, (2005), İstanbul. Çev. Azize Akın, Çocuklarda Sanat Eğitimi, Epsilon Yay.
• Referans16 Yolcu, E. (2004), Ankara. Sanat Eğitim Kuramları ve Yöntemleri, Nobel Yayın Dağ.
• Referans17 Yuvacı, Z./ Şafak, M./ Şirin, N. (2013), Kütahya. Okul Öncesi Çocuklarına Değer Verirken Davranış Geliştirme Merkezli Öğrenme Yöntemi Uygulayan Öğretmenlerin Görüşleri, MiddleEastern&AfricanJournal Of EducationalResearch, ISSUE.