ÇİZGİ FİLMLERDEKİ BASKIN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 38, 139 - 149, 31.12.2020

Ümit Güleken Katfar Fatih Yılmaz

Öz

Bu çalışmada çizgi filmlerdeki baskın kişilik özelliklerinin çocuklar üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma modellerinden temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma çalışma grubunu, Gaziantep ili Şahinbey ilçesindeki 3. sınıf öğrencileri arasından 30 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada çocukların izlemeyi en çok tercih ettikleri çizgi film belirlenmiş daha sonra bu çizgi filmde yer alan karakterlerin çocuklar üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla belirlenen çizgi film bölümleri izletilmiştir. Öğrencilerin en çok izledikleri çizgi filmin Teen Titans Go adlı çizgi film olduğu belirlenmiştir. İzletilen ilk bölümden itibaren gözlemlere başlanmıştır. Araştırma kapsamında 30 bölüm gösterimi gerçekleştirilmiştir. İzletilen son bölümün ardından görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi için betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilere göre, Teen Titans Go çizgi filminin çocukların görüşleri ve araştırmacı gözlemlerine dayanarak, çizgi filmin çocukların sosyal ilişkilerine etkisi, çizgi filme yönelik algıları ve karakterlere yönelik tutumları belirlenmiştir. Çocukların ilgili çizgi filmde kendileriyle en çok özdeşleştirdiği karakter, lider karakter olmuştur. Çocukların çizgi filmde yer alan baskın karakterin şiddet içerikli davranışlardan etkilendiği ancak şiddetin olumsuz yönünün farkında olmadıkları, bu davranışları komik ve eğlenceli bularak benzer davranışlar sergilediği belirlenmiştir. Bunun yanı sıra çizgi filmin çocuklarda ekip ruhu oluşturduğu da tespit edilmiştir. Çizgi filmin çocukların dil edimine olumlu etki olarak kelime dağarcığını zenginleştirdiği, olumsuz etki olarak argo içerikli ifade kullanımına yol açtığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çizgi film, Çocuk, Televiziyon, Kişilik

Investigation Of The Effects Of Dominant Personality Characteristics On Children In Cartoons

Öz

In this study, the effects of dominant personality traits on children were examined. Basic qualitative research method is used in the study. Research group consists 30 primary students who are at 3th class in Şahinbey, Gaziantep. In the study, the cartoon which students prefer most is determined, then the students have the certains parts watched to determine the effects of cartoon characters on them. It was seen that Teen Titans Go is the cartoon that the students wants to watch most. There are 30 episodes watched by the students during the research. After the last episode, interviews were conducted. Descriptive analysis was used to analyze the data. According to data obtained during the research, based on the opinons of the students and the observation of the researcher, the effect of the cartoon or students social relationships, their perceptions for the cartoon and their attitudes toward to the cartoon character, that they identify with themselves most was the leading character. It's seen that students are affected by the violent-content scenes. However they are not aware of the negativity of the violence and they find them funny. In addition, it was found that the cartoon created a team spirit in children. It has not only a positive effect on students' language acquisition by enriching vocabulary but also a negative effect that students may use slang words.

Kaynakça

• Araboğa, E. (2018). Çizgi Filmler ve Tüketim Kültürü: Çizgi Filmlerde Tüketim Davranışlarının ve Tüketim Nesnelerinin İlkokul ve OrtaokulL Çağındaki̇ Çocuklara Etkisi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı Yüksek LisansTezi.
• Arslan, A. (2018). Okul Öncesi Çocukluk Dönemi Çizgi Filmlerinde Mantıksal Düşünme ve Bilişsel Beceriler: TRT Çocuk Kanalı. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Arslan, P. (2016). Çizgi Filmlerde Lider Özelliklerinin Eğitimdeki Yeri. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı İşletme Yönetimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Atik, A., & Ebren, Ö. (2015). Çizgi Filimlerde Sempatik Şiddet Olgusu: TRT Çocuk Televizyonu Örneği. Atatürk İletişim Dergisi(8), 99-114.
• Ayan, S., & Baş, B. (2015). Çizgi Filmlerdeki Söz Varlığıyla İlkokul Öğrencilerinin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 84-99.
• Ayrancı, Ü., Köseoğlu, N., & Günay, Y. (2004). Televizyonda Çocukların En Çok Seyrettikleri Saatlerde Gösterilen Filmlerdeki Şiddet Düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi.
• Can, A. (1995). Okul Öncesi Çocuklara Yönelik Televizyon Programları İçinde Çizgi Filmlerin Çocukların Gelişimine Ve İletişimine Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Eskandari, M. (2007). İran’Da Tv’De Yayınlanan Çizgi Filmlerin İlkokul Öğrencilerinin Eğitimine Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Grafik Eğitimi Bilim Dalı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Eski, Ö. (2018). Trükçe'nin Güzel Kullanımı Açısından Çizgi Filmlerde Kelime Kadrosu ve Milli Şuur. Türk Dili(798), 98-103. 9 1, 2019 tarihinde http://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2018/06/19-%C3%96mer-ESK%C4%B0-_-T%C3%BCrk%C3%A7enin-G%C3%BCzel-Kullan%C4%B1m%C4%B1-A%C3%A7%C4%B1s%C4%B1ndan-%C3%87izgi-Filmlerde-Kelime-Kadrosu-ve-Mill%C3%AE-%C5%9Euur.pdf adresinden alındı.
• Güneş, V. (2010). Çizgi Film Karakterlerinin Çocukların Satınalma Davranışlarında Etkileri. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez.
• Doğan, A , Göker, G . (2012). Tematik Televizyon Ve Çocuk: İlköğretim Öğrencilerinin Televizyon İzleme Alişkanliklari . Milli Eğitim Dergisi , 42 (194) , 5-30 .
• Hasdemir, A. (2013). Çocukların Geleneksel Medya ve Yeni Medya ile İlişkileri Üzerine Bir Çalışma. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı, 1, 445-472.
• Handayani, D. A., Rasyidah, U., & Kasyulita, E. (2015). Improving Students’ Vocabulary Mastery Through Cartoon Movie At The Grade Fifth Students . Jurnal Ilmiah Mahasiswa Fkıp Prodi Bahasa Inggris.
• lgar, M., & Öztürk, H. (2018). Ortaokul 5.Sınıf Öğrencilerinde Televizyon Ve Çizgi Film İzleme Tutumları İle Saldırganlık Arasındaki İlişki. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 955-997.
• Işıker, F. (2011). Televizyon Yayınlarında Şiddet. Ankara: T.C. Radyo Televizyon Üst Kurulu Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. İlhan, V., & Çetinkaya, Ç. (2013). İlkokul Öğrencilerinin Tematik Çocuk Kanallarındaki Çizgi Filmleri İzleme Oranları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergis, 2(1), 317-326.
• Kara, O. (2019). Çizgi Filmlerin Çocukların Karakter Eğitimine Etkisi. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Merriam, S. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (P. D. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özen, Ö. (2015). Televizyondaki Şiddetin Çizgi Filmler Yolu İle Okul Öncesi Çocuklara Etkisi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsüfilm Tasarımı Anasanat Dalı Doktora Tezi.
• Özsevgeç, L., & Saka, A. (2018). Çocukların İzledikleri Çizgi Filmler ve Bu Tercihlerin Karakterleri İle İlişkisi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 725-734.
• Öztürk Samur, A , Durak Demirhan, T , Soydan, S , Önkol, L . (2014). Pepee Çizgi Filminin Ebeveyn Öğretmen Ve Çocuk Gözüyle Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 11 (26) , 151-166 .
• Polat, O. (2016). Şiddet. MÜHF - HAD, 22(1), 15-26. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/274326 adresinden alındı. RTÜK (2006), İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları, RTÜK, Ankara.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi Filmlerin Değerler Eğitimi Bakımından Karşılaştırılması. Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim DalıSınıf Öğretmenliği Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Temel, M., Kostak, M., & Çelikkalp, Ü. (2014). Çocuk Kanallarında Yayınlanan Çizgi Filmlerdeki Şiddetin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 199-205.
• Temizkan, M., & Atasoy, A. (2016). Söz Varlığı Gelişimi Açısından Çizgi Filmler Üzerine Bir Değerlendirme. Milli Eğitim(210), 577-599.
• Temizyürek, F., & Acar, Ü. (2014). Çizgi Filmlerdeki Subliminal Mesajların Çocuklar Üzerindeki Etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 28.
• TÜİK.(2013).https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/istatistik/istatistiklerle_cocuk_2014. pdf adresinden alındı Ünver, T. (2002). Bir Popüler Kültür Ürünü: Çizgi Film Pokemon. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Yavuzer, H. (1991). Çocuk ve Suç. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.