Bazı Nohut Genotiplerinin (Cicer arietunum L.) Isparta Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Kantitatif Bir Yaklaşım

Yıl 2006, Cilt: 20 Sayı: 2, 9 - 13, 01.08.2006

Abdullah Karasu Hasan Vural

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bazı Nohut Genotiplerinin (Cicer arietunum L.) Isparta Şartlarına Adaptasyonu Üzerine Kantitatif Bir Yaklaşım

Öz

Bu araştırma bazı nohut çeşitlerinin Isparta ekolojik koşullarında adaptasyonunu ve çeşitlerin farklılıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme deseninde 4 tekrarlamalı olarak 1996-1997 yıllarında yapılan iki yıllık denemede 11 çeşit kullanılmıştır. Elde edilen veriler çok değişkenli istatistik analiz yöntemleri ile değerlendirilmiştir.İki yıllık sonuçlara göre, gözlenen tüm özelliklerde çeşitler arası farklılıkların önemli olduğu saptanmıştır. Dane verimi bakımından en yüksek değeri, Isparta yöresinde yaygın olarak kullanılan üretilip tüketime sunulan İspanyol nohut (125.6 kg/da) ve Akçin-91 (123.2 Kg/da) verirken, diğer çeşit ve hatlardan düşük dane verimi (104.6-115.3 kg/da) elde edilmiştir. Ana bileşenli faktör analizi sonuçlarına göre bir anabileşen (PC1) elde edilmiştir. Buna göre, çeşitler benzerliklerine göre bir gurupta toplanmaktadır. Ancak, kümeleme analizi sonuçlarına göre 2 ana öbek ve 3 alt öbekte benzerliklerine ve farklılıklarına göre çeşitlerin guruplandığı ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

nohut, ıslah, anabileşenli faktör analizi ve kümeleme analizi

Kaynakça

• Adam, D. and J.T. Gene Hwangs, 1999. Predictions intervals, factor analysis models and gh-dimensional empirical linear prediction. Vol. 94, no. 446 – Theory and Methods, p. 446-455.
• Anonim 1995. Türkiye’de bakliyat üretimi ve pazar- laması. İzmir Ticaret Odası 1997, Yayın No:34, İzmir.
• Anonim 1997a. Köy Hizmetleri Isparta İl Müdürlüğü, Isparta.
• Anonim 1997b. Isparta ili iklim verileri. Isparta Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Yayınlanmamış kayıtlar, Isparta.
• Chatfield, C. and A.J. Collins 1980, Introduction to multivariate analysis. London: Chapman and Hall.
• Dumbre, A.D. and R.B. Deskmukh, 1984. Genetic divergence in chickpea. International Chickpea Newsletter 10:6-7.
• Engin, M., 1989. Çukurova koşullarına yüksek verimlive makinalı hasata uygun kışlık nohut (C.arietunum L.) çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, cilt 4, sayı 6, Aralık 1989, 75-84, Adana.
• Eser, D., H.H. Geçit, O. Koyuncu ve H.Y. Emeklier, 1987. Nohut gen materyalinin zenginleştirilmesi ve değerlendirilmesi. TÜBİTAK Proje No. TOAG-528, Ankara.
• Jackson, J.E. 1991. A user’s guide to principal components, Newyork: John Wiley and Sons.
• Johnson, R.A. and D.W.Wicherin, 1992. Applied multivariate statistical analysis. 3 rd edition,Prentice-Hall Inc. Englewood Cliffs. N.J. 07632, Londra.
• Kahn, B.A. and P.J. Stoffella 1989. Distribution pattern of seed yield in cowpea. Crop Science, 29: 981- 985.
• Karasu, A., 1993. Bazı nohut çeşitlerinin (Cicer arietunum L.) agronomik ve teknolojik karakterleri üzerine bir araştırma. Doktora tezi (yayınlanmamış), Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Khargade, P.V., M.N. Narkhede and S.K. Raut, 1985.Genetic variability studies in chickpea. International Chickpea Newsletter 12 : 12-13.
• Lester, N., Hakiza, J., Stavropoulos, N., Taxeira, M. 1986. Variation patterns in the African Scarlet Egglant. Solanium aethiopicum L. In: Styles, B.T. (Ed): Infraspecific Classification of Wild and Cultivated Plants, 283-307. Oxford University Press, Oxford.
• Mathehou, A. et al., 1995. Studies on the table grape germplasm grown in Northern Greece I. Maturity time, bunch characteristics and yield. Vitis 34(3). 155-138.
• Poma, I., F.Noto and F.D. Alessandro, 1988. Agronomic assessment of some sicilian Populations of spring-sown chickpea. International Chickpea Newsletter 19 : 19-22.
• Sabater, C.R. 2004. Clustering to reduce regional heterogeneity: a Spanish case study. Journal of Population Research May 2004.
• Samal, K.M. and P.N. Jagadev, 1989. Genetic variability studies and scope for ımprovement in Chickpea orissa, India. International Chickpea Newsletter 20: 6.
• Singh, K.B. and S. Tuwafe, 1981. The collection, evaluation and maintenence of kabuli Chickpea germplasm at ICARDA. International Chickpea Newsletter 4 : 2-4.
• Şehirali, S., 1988. Yemeklik tane baklagiller. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 1089, Ders Kitabı 314, Ankara. [21]Tosun, o. ve D. Eser, 1975. Nohut (cicer arietunum L.) çeşitlerinde verim ile bazı morfolojik özellikler arasındaki ilişkiler. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yıllığı, 25, (1):171-180, Ankara.
• Vaupel, J.W. and A.I.Yashin, 1985. Hetrerogeneitys ruses: some surprising effects of selection on population dynamics. American Statistican 39:176-185.