Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Çeşitlerinin Döllenme Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar

Yıl 2006, Cilt: 20 Sayı: 2, 45 - 49, 01.08.2006

Cevriye Mert Arif Soylu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Çeşitlerinin Döllenme Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar

Öz

Bu çalışmada, Bursa koşullarında yetiştiriciliği yapılan Değirmendere, Erkenci Değirmendere, Yuvarlak Bardak, İri Bardak ve Uzun Memeli kızılcık yerel çeşitlerinde; kendilemenin ve serbest tozlanmanın meyve tutumuna etkisi araştırılmıştır. Ayrıca bu çeşitlerde in vitro koşullarında çiçek tozu canlılık ve çimlenme testleri yapılmıştır. Çeşitlerin çiçek tozu canlılık değerleri (% 56.02-75.01) genellikle yüksek bulunmuş, çimlenme düzeyi ise % 2.36-34.36 değerleri arasında değişim göstermiştir. Tüm çeşitlerde % 15 sakkaroz konsantrasyonundan en iyi çimlenme (% 13.85-34.36) oranı elde edilmiştir. Çeşitlerin serbest tozlanma koşullarındaki meyve tutma oranları % 11.50-13.93 ve kendilemelerdeki meyve tutma oranları ise % 1.0-5.73 arasında değişmiştir. Ancak, çiçek tozu borularının dişicik borusu içindeki gelişimleri, kendileme ve serbest tozlaşma koşullarında belirgin bir farklılık göstermemiş, diğer meyve türlerinde dişicik borusunda görülen tipik uyuşmazlık belirtilerine rastlanmamıştır. Elde edilen sonuçlar, incelenen kızılcık çeşitlerinden yüksek düzeyde ürün elde edebilmek için yabancı tozlaşmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

Kızılcık, tozlaşma, meyve tutma, çiçek tozu

Kaynakça

• Akçay, M.E. ve E. Yalçınkaya. 2003. Yalova’da Yetiştiriciliği Yapılan Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Tiplerinin Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08-12 Eylül, Antalya, Sayfa 280- 281.
• Anonim, 2006. Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri, 2004. http://www.die.gov.tr/.
• Brewbaker, J.L. 1957. Pollen Cytology and Incompatibility Systems in Plants. Journal Heredity, 48:271-277.
• Darrow, M.G. 1975. Minor Fruits. Advances in Fruit Breeding. J. Janick and J. N. More (eds), Purdue Universty Press, Indiana, USA, 623 p.
• Düzgüneş, O. 1963. Bilimsel Araştırmalarda ‘İstatistik’. Prensipleri ve Metodları. Ege Üniv. Matbaası, İzmir, VIII+375s.
• Düzgüneş, O. 1975. İstatistik Metodları (İstatistiğe Giriş). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No 578, 179s.
• Eriş, A, A. Soylu, E. Barut, and Z. Dalkılıç. 1993. A Research on the Selection of Cornel. Proceedings of the Eucarpia Fruit Breeding Section Meeting Held at Wädenswil/Einsiedeln, Switzerland from August 30 to September 3. Progress in Temperate Fruit Breeding, Page 207-210.
• Heslop-Harrison, J. 1975. Incompatibility and the Pollen-Stigma Interaction. Ann. Review of Plant Physiology, 26: 403-425.
• Klimenko, S.V. 1990. Ukrayna’da Kızılcık. Kiev Naikova Dumka, Kiev, Ukraine, 171p.
• Pırlak, L. ve M. Güleryüz. 1995. Uzundere, Tortum ve Oltu İlçelerinde Doğal Olarak Yetişen Kızılcıkların (Cornus mas L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1993, Ankara, Sayfa 258-262.
• Pırlak, L. 1997. Bazı Kızılcık (Cornus mas L.) Tiplerinde Çiçek Tozu Üretim Miktarları, Canlılık ve Çimlenme Düzeyleri ile Meyve Tutumu Arasındaki İlişkiler. Bahçe 26 (1-2):21-28.
• Soylu, A. 2006. Meyve Yetiştirme İlkeleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları; 20. Bursa, 6. Baskı, 191s.
• Soylu, A. ve M. Ayfer. 1981. Marmara Bölgesinde Yetiştirilmekte Olan Bazı Önemli Kestane Çeşitlerinin Çiçek Yapıları ve Meyve Tutmaları Üzerinde Araştırmalar. Bahçe 10(2):45-65.
• Ülkümen, L. 1973. Bağ-Bahçe Ziraati. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 67, Erzurum, 415s. [14]Yalçınkaya, E. 1999. Batı Karadeniz Bölgesinin Bazı İlerinde Kızılcık (Cornus mas L.) Seleksiyonu (Doktora Tezi, Basılmamış).Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. 120s.
• Williams, R.R. 1970. Factors Affecting Pollination in Fruit Trees. (Eds. Luckwill, L.C. and Cutting, C.V., Physiology of Tree Crops. Academic Pres. London, 193- 207p.