Akuakültür ve Biyoteknoloji

Yıl 2014, Sayı: 361, 55 - 58, 01.01.2014

Yusuf Bozkurt

Öz

Tarımsal üretim faaliyetleri arasında yeralan akuakültür, özellikle son yıllarda büyük bir gelişme göstererek dünyada en hızlı gelişen sektörlerden birisi konumundadır. Hiç şüphesiz akuakültür sektörünün bu konuma gelmesinde; doğal stokların azalması ve sağlıklı beslenme amacıyla su ürünlerine olan talebin artması önemli rol oynamaktadır. Canlı organizmaları ve onların yapıtaşlarının kullanan bir teknik olan biyoteknoloji sağlık, tarım, gıda ve diğer endüstriyel alanlarda oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Tarımsal üretime katkı bakımından çok büyük bir potansiyele sahip olan biyoteknoloji, akuakültür alanında da özellikle son yıllarda giderek artan bir önem kazanmıştır. Akuakültür alanında biyoteknolojik uygulamalar; cinsiyet kontrolü, kromozom maniplasyonları, gen transferi, DNA hasarı ve kriyoprezervasyon konularında yoğunlaşmaktadır.

Kaynakça

• Davenport J., Black K., Burnell G., Cross T., Culloty S., Ekaratne S., Furness B., Mulcahy M., Thetmeyer H. (2003). Aquaculture: The Ecological Issues. British Ecological Society, Blackwell, Oxford.
• Şahin, T. (2003). Su ürünleri yetiştiriciliğinde biyoteknoloji. SUMAE Yunus Bülteni. 3 (1) 2-5.
• Okumuş, İ. (2008). Deniz Balıkları Yetiştiriciliği Ders Notları, KTÜ Deniz Bi- limleri Fakültesi, Trabzon.
• Dunham, R.A. (2004). Aquaculture and Fisheries Biotechnology. Genetic approach. CABI Publishing. USA.
• Devlin, R.H., Nagahama, Y. (2002). Sex determination and sex differentiati- on in fish: an overview of genetic, physiological and environmental influ- ences. Aquaculture, 208: 191–364.
• Emre, Y., Kürüm, V. (2007). Havuz ve Kafeslerde Alabalık Yetiştiriciliği Teknikleri. MİNPA Matbaacılık, Ankara.
• Özden, O., Güner, Y., Kızak, V. (2003). Tatlısu balık kültüründe uygulanan bazı biyoteknolojik yöntemler. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 20 (3-4) 563-574.
• Yeşilayer, N., Doğan, G., Karslı, Z., Aral, O. (2008). Triploid alabalık üretimi. I. Ulusal Alabalık Sempozyumu. 14-16 Ekim, Isparta.
• Purdom, C.E. (1993). Genetics and Fish Breeding. Chapman and Hall, Fish and Fisheries Series No: 8.
• Palti, Y., Li, J.J., Thorgaard, G.H. (1997). Improved efficiency of heat and pressure shocks for producing gynogenetic rainbow trout. Prog. Fish Cult. 59 (1): 1–13.
• Chourrout, D. (1982). Gynogenesis caused by ultraviolet irradiation of sal- monid sperm. J. Exp. Zool. 223, 175-181.
• Lutz, C.G. (2001). Practical genetics for aquaculture. Blackwell Science. 235 p.
• Babaoğlu, M. (1999). Bitkilerde gen transferi teknikleri. Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Dergisi. 322: 24-26.
• Gordon J.W., Scangos G.A., Plotkin D.J., Barbosa J.A., Ruddle F.H. (1980). Genetic transformation of mouse embryos by microinjection of purified DNA. Proc Natl Acad Sci. 77: 7380-7384.
• Griffith, F. (1928). The significance of pneumococcal types. J Hyg. 27: 113-159.
• Avery, O.T., Macleod, C.M., McCarty, M. (1979). Studies on the chemical na- ture of the substance inducing transformation of pneumococcal types. In- ductions of transformation by a desoxyribonucleic acid fraction isolated from pneumococcus type III. J Exp Med. 149: 297-326.
• Arıtürk, E. (1977). Evcil Hayvanlar Genetiği. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları:9, Ders kitabı:3.
• Türk, G., Aksu, E.H., Bozkurt, T. (2006). Spermatozoon DNA Hasarı. Fırat Üniv. Sağlık Bil. Dergisi. 20 (1): 85-95.
• Bozkurt, Y. (2011). Cryopreservation and Aquaculture. 8th Global Con- ference on the Conservation of Animal Genetic Resources Proceedings. p.389-392. 04-08 October 2011, Tekirdağ, Turkey.
• Leibo, S.P., Brandley, L. (1999). Comparative cryobiology of mammalian spermatozoa. 502-515. In: C Gagnon (Ed), The Male Gamet. Cache River Press, St Louis.
• Bozkurt, Y., Yavuz, U. (2012). Akuakültürde Balık Embriyolarının Dondu- rularak Muhafaza Edilmesi. Ziraat Mühendisliği Dergisi. 358: 42-47.
• Bozkurt, Y., Seçer, S. (2005). Balık Spermasının Muhafazası. Ziraat Mühen- disliği Dergisi. 345: 38-41.
• Bozkurt, Y. (2010). Balık Yetiştiriciliğinde Gamet Kalitesinin Önemi. Ziraat Mühendisliği Dergisi. 355: 28-33.
• Harvey, B. (2000). The application of cryopreservation in fish genetic con- servation in North and South America. In: Tiersch TR, Mazik PM (eds) Cryopreservation in aquatic species. Advances in world aquaculture, vol 7. World Aquaculture Society, Baton Rouge, pp 332–337.
• Bozkurt, Y., Yavaş, İ., Karaca, F. (2012). Cryopreservation of brown trout (Salmo trutta macrostigma) and ornamental koi carp (Cyprinus carpio) sperm. Current Frontiers in Cryopreservation, Edited by: Katkov, I. Secti- on IV, p.293-304, Celltronix and Sanford-Burnham Institute for Medical Research USA, ISBN: 978-953-51-0302-8, 462p.