Kayısı Sulamasında Buharlaşma Kabı Kp Katsayısının Belirlenmesi

Yıl 2012, Sayı: 359, 38 - 42, 01.07.2012

Mehmet Naim Demirtaş Halil Kırnak İbrahim Bolat Oktay Taner Sinan Çolak Sezai Şahin Ergün Doğan

Öz

Çalışma, 2005-2007 yıllarında Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu’nda, Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde yürütülmüştür. Farklı yöntemlerle, topraktaki faydalı suyun %50’si ve %75’i tüketildiğinde sulanmaya başlanmış, sulama zamanının belirlenmesinde tansiyometrelerden yararlanılmıştır. Günlük bukarlaşma miktarı deneme alanına yerleştirilen Class-A Pan’dan ölçülmüştür. Farklı toprak nem düzeylerinde damla, mini yağmurlama ve çanak yöntemleri ile sulanan kayısının buharlaşma kabı katsayıları Kp belirlenmiştir.Sulama sezonu boyunca aylık olarak belirlenen Kp değerleri, Ekim ayı dışında 1’den küçük bulunmuş, kayısının açık su yüzeyi buharlaşmasından daha az su tükettiği belirlenmiştir. Ortalama en küçük Kp değeri Haziran ayında 0.32 olarak mini yağmurlama sulama yöntemi ile %75 düzeyinde sulama yapılan uygulamadan elde edilmiştir. Tüm sulama uygulamalarında, ortalama en yüksek Kp katsayıları Ekim ayında belirlenmiş, bu katsayılar 1.07 ile 1.26 arasında değişim göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Kayısı, sulama, buharlaşma kabı, pan katsayısı

Kaynakça

• Demirtaş, M. N., Atay, S., Aslan. A. 2011. Malatya’da Kayısı Yetiştiri- ciliği, Üretimi ve Sorunları. GAP. VI. Tarım Kongresi, s. 14-21, 09-12 Mayıs 2011, Şanlıurfa
• Demirtaş, M. N., Öztürk, K., Yiğit, T., Çolak, S., Şahin, S., 2012. Kayısı Yetiştiriciliği. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Eğitim, Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı, Çiftçi Eğitim Serisi Yayın No: 2012/35, 98 s. Ankara
• Demirtaş, M. N., Kırnak, H. 2004. Farklı Sulama Sistemleri ve Sula- ma Programlarının Kayısıda Bitki Su Tüketimi, Morfolojik ve Fizyolojik Gelişime Etkileri. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 114 s. Malatya
• Anonim, 2007. KAYEP Kayısı Yetiştiriciliği ve Pazarlama Projesi. Ticaret ve Sanayi Odası, 111 s. Malatya
• Güngör, Y., Erözel, A. Z., Yıldırım, O. 2004. Sulama. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi, Yayın No:1540, Ders Kitabı: 493, 292 s. Ankara
• Papazafiriou, Z. G. 1980. A Compact Procedure for Trickle Irrigation System Design. ICID Bulletin 19 (1): 28 – 45
• Richards, S. J., Marsh, A. W. 1961. Irrigation Based on Soil Suction Measurements. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 25, 65-69.
• Hagan, R. M., Raise, H. R., Erminster, T. W. 1967. Irrigation of Agricul- tural Lands. American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA
• Kanber, R., Köksal; H., Yazar, A., Önder, S., Oğuzer, V. 1992. Altıntop Bitkisinde Verim ile Sulama Suyu ve Kalite İlişkilerinin İrdelenmesi. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1, 205-209, İzmir
• İşcan, S., Uyan, A., Gökalp, Y., Sarıtaş, H., Karslı, Z., Ayyıldız, Z., Tepeli, E., Yaşar, M., Çınar, M., Çelik, A. 2001. Sulama Sistemlerinin Projelen- dirilmesi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Adana Zirai Üretim İşletmesi ve Personel Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Yayın No:4, 280
• Cooper, W. S., Gregory, P. J., Tully, D., Harris, H. C. 1987. Improwing Water Use Efficiency of Annual Crops in Th Rainfed Farming Systems of West and North Africa. Exp. Agric. 23. 113-158
• Demirtaş, M. N., Kırnak, H. 2005. Kayısı Ağaçlarında Bitki Su Tüke- timinin Belirlenmesi ve Potansiyel Evapotranspirasyon Modelleri ile Kıyaslanması. GAP IV. Tarım Kongresi, 1050-1057, Şanlıurfa
• Ölmez, H. A., Şahin, M., Demirtaş, M. N., Çolak, S., Kanber, R. 2001. Ef- fects of Different Irrigation Regimes on Young Tree Development and Water Consumtion of Hacıhaliloğlu Apricot Variety. XIIth International Symposium on Apricot Culture and Decline. France
• Hassan, M. M., Seif, S. A. 1997. Water Use on Apricot Trees. Proce- edings of the XIth International Symposium on Apricot Culture. Acta Horticulture Number 488, 547-550, Greece
• Yıldırım, M., Yıldırım, O. 2005. Damla Sulamada Farklı Sulama Prog- ramlarının, Erik Ağaçlarında Meyve Verimi ve Ağaç Gelişimi Üzerine Etkileri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 19 (1): 37-49
• Yazgan, S., Büyükcangaz, H., Demirtaş, Ç., Candoğan, B. N. 2004. Genç Kiraz Ağaçlarında Farklı Sulama Programlarının Vejetatif Gelişme Parametreleri ve Bitki Su Tüketimi Üzerine Etkileri, Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 18 (2): 1-12
• Candoğan, N. 2003. Çanakkale Koşullarında Farklı Su Uygulama Dü- zeylerinin Bodur Kiraz Yetiştiriciliğinde Verim Öncesi Vejetatif Gelişi- me ve Bitki Su Tüketimine Etkisinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 47 s. Bursa
• Köksal, A. İ., Dumanoğlu, H., Güneş, N., Yıldırım, O., Kadayıfçı, A. 1999. Farklı Sulama Yöntemleri ve Programlarının Elma Ağaçlarının Vejeta- tif Gelişimi, Meyve Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Journal of Agri- culture and Forestry. 23, Ek sayı: 4, 909-920
• Gültaş, H. T. 2006. Kiraz Bahçelerinde Damla ve Mikro Yağmurlama Sulama Yöntemlerinin Ekonomik Yönden Karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana- bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 73 s. Tekirdağ
• Michelakis, N., Vouyoukalou, E., Clapaki, G. 1996. Water Use and Soil Moisture Depletion by Olive Trees Under Different Irrigation Conditi- ons. Agricultural Water Management 29. 315-325
• Kanber, R., Yazar, A., Önder, S., Köksal, H. 1993. Irrgation Response of Pistachio. Irrig. Sci. 14:7-14
• Sağlam, M., Işık, M., Gündüz, A., Uysal, T., Orta, A. H., Erdem, Y. 2005. Tekirdağ Koşullarında Razakı ve Semillon Üzüm Çeşitlerinde Gençlik Dönemindeki Asmalarda Su Tüketiminin Belirlenmesi ve Sulamanın Vegetatif Gelişme Üzerine Etkileri. Bağcılık Araştırma Enstitüsü, 48 s. Tekirdağ
• Aydın, Y. 2004. Antepfıstığında Farklı Su ve Azot Düzeylerinin Verim ve Periyodisiteye Etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 145 s. Adana
• Orta, A. H., Erdem, Y., Erdem T., Şener, M. 2000. Trakya Bölgesinde Tarımı Yapılan Kültür Bitkilerinin Sulama Programlarının Oluşturul- masında Açık Su Yüzeyi Buharlaşmasından Yararlanma Olanakları. Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (1) 97-104
• Köksal, A. İ., Yıldırım, O., Dumanoğlu, H., Kadayıfçı, A., Güneş, N. 2000. Farklı Sulama Yöntemlerinde Elma Ağaçlarının Su Tüketimi. Tarım Bilimleri Dergisi. 6 (2), 22-29
• Hisarlı, S. 1998. Ankara Koşullarında Bitki Su Tüketimi Tahmin Yön- temlerinin Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Ensti- tüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 63
• Fucs, M., Stanhill, G. 1963. The Use of Class-A Pan Evaporation Pan Data to Estimate The Irrigation Water Requirements of The Cotton Crop. Israel J. Agric. Res., 13(2): 63-78
• Kanber, R., Eylen, M. 1995. Muz Bitkisinde Sulama Programlarının Oluşturulması. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1, 613- 617, Adana
• Kanber, R., Steduto, P. 1998. Bitki Su Tüketiminin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntem Bilimi: İnceleme ve Değerlendirmeler. Ulusal Ça- lışma Toplantısı Ders Notları, 211s. Adana