Baklagillerde Bakteri Aşılaması ve Azot Fiksasyonu

Yıl 2011, Sayı: 357, 8 - 12, 01.07.2011

Mesut Uyanık Kiarash Afshar Pour Rezaeieh Yavuz Delen Bilal Gürbüz

Öz

Atmosferde en yüksek oranda bulunmasına rağmen eksikliği en çok görülen azot, bitkilerin en fazla ihtiyaç duyduğu besin elementlerinden biridir. Ancak, bazı bakteriler, mavi-yeşil algler ve mantarlar dışında, bitkiler dâhil hiçbir canlı azotu doğrudan kullanma yeteneğine sahip değildir. Atmosferde bol miktarda bulunan bu moleküler azotun amonyum formlarına indirgenerek yarayışlı hale geçmesine azot fiksasyonu denir. Azot fiksasyonu sonucu yılda 175 milyon ton azot tespit edilmekte ve bunun da yaklaşık yarısı Rhizobium spp. bakterilerinin baklagillerle olan simbiyotik ilişkisi sonucu sağlanmaktadır. Gerek dünya protein ihtiyacının artması, gerekse mineral azotlu gübrelerin üretimi ve kullanımı sırasında ortaya çıkan çevre sorunları nedeniyle Rhizobium spp. bakterileri tarafından gerçekleştirilen simbiyotik azot fiksasyonunun önemi gün geçtikçe artmaktadır.

Kaynakça

• 1. Fritsche, W. 1990. Mikrobiologie. Gustav Fischer Verlag. Jena.
• 2. Gök, M.. P. Martin, 1993. Farklı Rhizobium bakterileri ile aşılanan soya, üçgül ve fiğde simbiyotik azot fiksasyonuna etkisi. Doğa Tr. J. of Agricultural and Forestry, 17: 755-761.
• 3. Sarıoğlu, G., S, Özçelik, S. Kaymaz, 1993. Selection of effective nodosity bacteria (Rhizobium leguminosarum biovar.viceae) from lentil grown in Elazığ. Turkish Journal of Agriculrure and Forestry, 17: 569-573.
• 4. Haktanır, K., Arcak, S., 1997. Toprak Biyolojisi. Ankara Üniversitesi Yayın No: 1486. Ankara.
• 5. Tamer, A.Ü., Şahin, N., İpek., Kalmış, E., 1994. Ekosistemlerdeki azot devrinde mikroorganizmaların yeri. Ekoloji Çevre Dergisi, 3:8-11
• 6. Kızıloğlu, F. T., 1999. Toprak organizmalarının azot formları arasındaki dönüşümlere ve çevreye etkileri. Çev-Kor., 8: 27-30.
• 7. İşler, E., 2009. Farklı aşılama yöntemleri ile bakteri (Bradyrhizobium japonicum) aşılamasının azot fiksasyonuna ve tane verimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 53 s.
• 8. Gök, M., Onaç, I., 1995. Değişik Bradyrhizobium japonicum izolatları ile aşılamanın farklı soya çeşitlerinde verime, nodülasyona ve N2 fiksasyonuna etkisi. İlhan Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu, Cilt II, 237-246.
• 9. Çırpıcı, Ö., 2003. Soya bitkisinde bakteriyel aşılama ve Fe uygulamasının nodülasyon ve N2 fiksasyonuna etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• 10. Doğan, K., 2007. Yerfıstığı bitkisinde bakteriyel aşılama ile demir uygulamalarının nodülasyon, biyomas ve verime etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 171 s.
• 11. Güvercin, E., 2009. Farklı yerfıstığı çeşitlerinde bakteri aşılaması ve demir uygulamasının nodülasyon ve verime etkisi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 175 s.
• 12. Kacar, B., Katkat, V., Öztürk, Ş., 2006. Bitki Fizyolojisi. Nobel Yayınları, No: 848.
• 13. Elkoca, E., Kantar, F., 2001. Baklagillerde simbiyotik azot fiksasyonuna etki eden faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32: 197-205.
• 14. Graham, P. H., 1981. Some problems of nodülation and symbiotic nitrogen fixation in Phaseolus vulgaris: A review. Field Crops Res., 4: 93-112
• 15. Kipe-Nolt, J. A., Giller, K. E., 1993. A field evaluation using the 15N isotope dilution method of lines of Phaseolus vulgaris L.bred for increased nitrogen fixation. Plant and Soil, 152: 107-114.
• 16. Meral, N., Çiftçi, C. Y., Ünver, S., 1998. Bakteri aşılaması ve değişik azot dozlarının nohut (Cicer arietinum L.)’ un verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez araştırma Enstitüsü Dergisi, 7: 44-59.
• 17. Kaya, M. D., Çiftçi, C., Kaya, M., 2002. Bakteri aşılaması ve azot dozlarının bezelye (Pisum sativum L.)’de verim ve verim öğelerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 8 (4): 300-305.
• 18. Serraj, R., Sinclair, T.R., Purcell, L.C., 1999. Symbiotic N2 fixation response to drought. J. Experimental Botany, 50: 143-155.
• 19. Bordeleau, L.M., Prevost, D., 1994. Nodulation and nitrogen fixation in extreme environments. Plant and Soil, 161: 115-125.
• 20. Singleton, P.W., El Swaiyf, S.A., Bohloal, B.B., 1982. Effect of salinity on rhizobium growth and survival. Applied and Environmental Microbiology, 44: 884-890.
• 21. Keck, T.J., Wagenet, R.J., Campbell, W.F., Knighton, R.E., 1984. Effect of water and salt stress on growth and scetylene reduction in alfalfa.Soil Science Society of America Journal, 48: 1310-1316.