Ankara İli Aspir Alanlarında Yeşilkurt [Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae)]’un Yaygınlığı, Yoğunluğu ve Bulaşma Oranı

Yıl 2020, Sayı: 369, 122 - 132, 01.10.2020

Sevgi Ayten , Selma Ülgentürk

https://doi.org/10.33724/zm.737338

Cited By: 1

Öz

Ankara ili aspir alanlarında 2018 ve 2019 yıllarında zararlı olan yeşilkurt türünün Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae) olduğu tespit edilmiştir. Ankara’nın aspir yetiştirilen sekiz ilçesinde, 2018 yılında 1709 da alan 2019 yılında ise 3487 da alanda H. peltigera’ nın yaygınlığı, yoğunluğu ve bulaşma oranı araştırılmıştır. Survey yapılan aspir alanlarından Çubuk ilçesi hariç olmak üzere Haymana, Polatlı, Ayaş, Beypazarı, Gölbaşı, Bala, Elmadağ, Şereflikoçhisar ilçelerindeki aspir tarlalarının tamamında zararlının yaygın olduğu belirlenmiştir. Ankara aspir alanlarında 2018-2019 yıllarında sırasıyla H. peltigera’ nın %96- 98,7 yaygınlık, 0,57- 1,017 adet larva/bitki yoğunluk, %2,5- %79,80 bulaşma oranına sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Türkiye, Aspir, Carthamus tinctorius, Heliothis peltigera

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/BSAD 2000

Teşekkür

Çalışmada elde edilen Heliothis peltigera’ nın teşhisini yapan Sayın Dr. Mustafa ÖZDEMİR’e teşekkür ederiz.

Prevelance, Density and Incidence Rate of Bordered Straw [Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae)] in Safflower Areas of Ankara Province

Öz

It is determined that the bordered straw species that are pest in the safflower areas of Ankara in 2018 and 2019 is Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera:Noctuidae).
The prevalence, intensity and incidence rate of H. peltigera was studied in eight districts of Ankara where safflowers were grown, in 1709 decares in 2018 and in 3467 decares in 2019. It was determined that the pest was common in all of the surveyed safflower fields, in Haymana, Polatlı, Ayaş, Beypazarı, Gölbaşı, Bala, Elmadağ, Şereflikoçhisar districts, except Çubuk.
In Ankara safflower fields, 96-98.7% prevalence, 0.57- 1.017 larvae / plant density, 2.5-79.8% incidence rate were found in 2018-2019, respectively. 

Anahtar Kelimeler

Ankara, Türkiye, Safflower, Carthamus tinctorius, Heliothis peltigera

Proje Numarası

TAGEM/BSAD 2000

Kaynakça

• Anonim. 2020a. Web Sitesi: https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, Erişim Tarihi: 27.01.2020. Anonim. 2020b. Web sitesi: http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx#ancor, Erişim Tarihi: 27.04.2020.
• Anonymous. 2020a. Web sitesi: https://ukmoths.org.uk/species/heliothis-peltigera/, Erişim Tarihi: 03.02.2020
• Anonymous. 2020b. Web sitesi: http://www.pyrgus.de/Heliothis_peltigera_en.html, Erişim Tarihi: 03.02.2020
• Ayberk H., Hakyemez A., Cebecı H. 2010. Light trap surveys for moths in Sile region of Istanbul, Turkey. African Journal of Biotechnology, 9(29), 4624-4630
• Ayten, S. ve Ülgentürk S. 2020. Ankara İlinde Aspir Zararlısı Heliothis peltigera Denis & Schiffermüller (Lepidoptera: Noctuidae)’nın Parazitoitlerinin Tespiti. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 49.
• Ayten, S., Beyarslan, A. ve Ülgentürk S. 2020. A new larval parasitoid of Heliothis peltigera (Denis & Schiffermüller) (Lepidoptera: Noctuidae), Aleiodes (Chelonorhogas) miniatus (Herrich-Schäffer) (Hymenoptera: Braconidae: Rogadinae). Turkish Journal of Biological Control. ISSN 2146-0035 (Basımda).
• Babaoğlu, M. 2005. Dünya’da ve Türkiye’de Aspir Bitkisinin Tarihçesi, Kullanım Alanları ve Önemi, Trakya Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü, Edirne.
• Baydar, H. ve Erbaş, S. 2016. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Verim, Yağ ve Oleik Asit İçeriği Yüksek Hat Geliştirme Islahı. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(ÖZEL SAYI-2), 155-161.
• Bora, T. ve Karaca, İ. 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yardımcı Ders Kitabı, Ege Üniversitesi Yayınevi, 8, İzmir.
• Damkacı, S.A. 2013. Konya İlinde Aspir (Carthamus tinctorius: Asteraceae) Ekim Alanlarında Zararlı Böcekler ve Predatörleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, 44, Konya.
• Demir, A. (2009). Küresel iklim değişikliğinin biyolojik çeşitlilik ve ekosistem kaynakları üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 37-54.
• Dunkelblum, E. ve Kehat, M. 1989. Female sex pheromone components of Heliothis peltigera (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of chemical ecology, 15(8), 2233-2245.
• Gokturk, T. 2011. Lepidoptera fauna in Artvin in North Black Sea Region of Turkey. J. Anim. Vet. Adv., 10(15), 1938-1946.
• Hakyemez A. 1994. The forest Noctuidae species of Zonguldak Regional Directorate. Review of Faculty of Forestry, Istanbul University, 44(2), 111-133.
• Harrington, R., Fleming, R.A., Woiwod, P., 2001. Climate change impacts on insect management and conservation in temperate regions: can they be predicted?. Agricultural and Forest Entomology. 3: 233-240.
• Hill, D. S. 2008. Pests of crops in warmer climates and their control. Springer Science ve Business Media, 626,United Kıngdom.
• İyriboz, N. Ş. 1971. Pamuk Zararlıları ve Hastalıkları. Ticaret Yayınevi, 1-104, İzmir.
• Jarvis, J. L. ve Guthrie, W. D. 1987. Ecological studies of the European corn borer (Lepidoptera: Pyralidae) in Boone county, Iowa. Environmental entomology, 16(1), 50-58.
• Karve, A.D. 1980. Resistance of safflower (C. tinctorius L.) to insects and diseases. A final technical report. Nimbkar Agricultural Research Institute, Phaltan, India.
• Keyder, S., 1961. Marmara ve Trakya Bölgesinde Meyve ve Sebzelerde Zarar Yapan Noctuidae Türleri Üzerinde Araştırmalar. Göztepe Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yenilik Yayınevi, 27, İstanbul.
• Kornoşor, S. ve Z. Düzgüneş. 1980. Güney Anadolu Bölgesinde Heliothis cinsine bağlı türlerin tespiti ve bunların morfolojik ve genetik özelliklerinin araştırılması. Ankara Ü. Z. F. Diploma Sonrası Yüksek Okulu Doktora Tez Özetleri, 1258-1287.
• Kornosor S. 1987. Distribution and systematics of Noctuinae and Plusiinae (Lep. Noctuidae) species in south and southeast region of Turkey. Turk. Entomol. Congress (October 13- 16, 1987), 649-659, İzmir, Turkey.
• Köse, A. 2017. Eskişehir koşulları altında bazı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin tarımsal performanslarının belirlenmesi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 31(2), 1-7.
• Mane, P.N., Rathod, P.K., Balode, K.L. ve Deshmukh, S.N. 2013. Efficacy of microbials and botanicals against Helicoverpa armigera (Hubner) in Sunflower. Current Biotica 7(3), 241-245.
• Manjunath, T. M., Patel, R. C. ve Yaoav, D. N., 1976. Observations on Heliothis peltigera (Sehiff.) (Lep.: Noctuidae) and its natural enemies in Anand (Gujarat State, India). Prec. Indian Aead. Sei., 83(2), 55-65.
• Meierrose, C., Araujo, J., Perkins, D., Mercadier, G., Poitout, S., Bues, R. ve Cabello, T. 1989. Distribution and economic importance of Heliothis spp.(Lep.: Noctuidae) and their natural enemies and host plants in Western Europe. In Proceedings of the Workshop on Biological Control of Heliothis: Increasing the Effectiveness of Natural Enemies, New Delhi, India, 11-15 Kasım. New Delhi, India.
• Nagaraj, G., Devi, G. N., ve Srinivas, C. V. S. 2001. Safflower petals and their chemical composition. In Proceedings of the 5th International Safflower Conference, Williston, North Dakota and Sidney, Montana, USA, 23-27 July, Department of Plant Pathology, North Dakota State University, Safflower: a multipurpose species with unexploited potential and world adaptability, 301-302.
• Öğür, E. ve Tuncer, C. 2011. Küresel Isınmanın Böceklere Etkileri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26(1), 83-90.
• Öğüt, H. ve Oğuz, H. 2005. Biyodizel: Üçüncü Milenyum Yakıtı. Nobel Yayınevi 745, 55-60.
• Saeidi, K., Nur Azura, A., Omar, D. ve Abood, F. 2011. Pests of safflower (Carthamus tinctorious l.) and their natural enemies in Gachsara, Iran. South Asian Journal of Experimental Biology, 1(6), 286‐291.
• Simoglou, K., Anastasiades, A., Baixeras, J. ve Roditakis, E. 2015. First report of the bordered straw, Heliothis peltigera, οn sunflower in Greece. Entomologıa Hellenıca, 24(2), 31-36.
• Smith, L., Hayat, R., Cristofaro, M., Tronci, C., Tozlu, G. ve Lecce, F. 2006. Assessment of risk of attack to 422 safflower by Ceratapion basicorne (Coleoptera: Apionidae), aprospective biological control agent of Centaurea solstitialis (Asteraceae). Biological Control 36, 337-344.
• Şengonca, C. 1983. Çukurova Bölgesindeki aspir zararlıları üzerinde bir araştırma. Türk. Bit. Kor. Derg. 7, 117-127.
• Şimşek, Z., Kondur, Y. ve Şimşek, M. 2010. Küresel İklim Değişikliğinin Kabuk Böcekleri Üzerinde Beklenen Etkileri. Research Journal of Biology Sciences, 3(2), 149-157.
• Tezcan, S., Yıldırım, E., Anlaş, S. ve Beyaz, G. 2004. Manisa İlinde Kekik Türlerinde (Lamiaceae) Saptanan Hymenoptera Türleri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 43(1),55-62.
• Yücel, C., Barış, A. ve Ayten S. 2019. Aspirde zararlı Kapsül hortumlu böceği [Bangasternus planifrons (Brulle) (Coleoptera: Curculionidae)]’nin Ankara ilinde yaygınlığı ve yoğunluğunun belirlenmesi. Anadolu Bilimleri Dergisi, 34, 35-39.