Mikroskopik tehdit: Pfiesteria piscicida

Yıl 2007, Sayı: 348, 42 - 45, 15.06.2007

Çagrı Baral Gökhan Gürses

Öz

Mikroskopik tehdit: Pfiesteria piscicida, ABD sularında bulunan aktif, renksiz, tek hücreli bir dinoflagellattır. ABD'de dokuz yılda milyonlarca balık öldürmüş, ciddi ekonomik kayıplara neden olmuştur. Türkiye, Floridadan Ege ve Akdeniz sahillerine gelen ticari ve turistik gemiler vasıtasıyla bu mikroorganizmayla tanışma tehdidi altındadır. Ancak Türkiyede bu konuda hiçbir çalışma ve hazırlık yoktur. Pfiesteria piscicida, ortamda balık olmadıqı zaman non-toksiktir, fakat suda balık dışkısı ya da salgısı alqıladıqmda toksin salgılayıp dönerek balıga doqru yüzmekte ve avını öldürüp kendine besin saqlarnaktadır. Yaşam döngüsü boyunca en az 24 degişik forma dönüşebilir. Ayrıca av bularnadıqı zamanlarda bitki gibi yaşayıp, algleri yiyerek bünyesindeki kloroplastlarla fotosentez yapabilir. Av bulduqunda ise hayvani
özellikler göstererek avına saldırabilir. Diger dinoflagellatlardan farklı olarak aerosol toksinlerle solunum yoluyla veya toksinli suyla temas halinde insanlara da zarar verebilir. Bu zararlar: solunum bozuklukları, alerjik reaksiyonlar, hafıza problemleri ve koordinasyon bozukluklarıdır. Laboratuvar araştırmaları ancak üst düzeyde önlemler alınarak yapılabilir. Pfiesteria piscicida'nın toksik salgılarına sudaki azot, fosfor gibi nutrientlerin miktarının artması gibi insanuqın kendi eliyle olusturduqu su kirliligi sebep olmaktadır. Ayrıca küresel ısınmanın da kirliliq: arttırdıqrndan Pfiesteria'yı etkinleştirdigi düşünülmektedir. Pfiesteria piscicida, kirlilikte aktifleşerek balık çeşitlilik ve sayısını azaltan.insanlara zarar veren, ekonomiyi çökertebilecek ciddi bir biyogüvenlik sorunudur. Bu çalışmada, bugüne kadar yapılan çalışmalar derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pfiesteria piscicida, balık, dinoflagellat, su kirliliği, biyogüvenlik

Kaynakça

• BURKHOLDR J.M.,1999,The lurking perils of Pfiesteria. Sci.Amer.,August issue,28-35