Çankırı İlinde Uygulanan Akkaraman Islahı Alt Projelerine Dahil Olan Koyun İşletmelerinin Bazı Verim ve Yapısal Özellikleri

Yıl 2022, Sayı: 375, 47 - 57, 06.09.2022

Gökce Ünal , İlker Ünal , Çağrı Melikşah Sakar

https://doi.org/10.33724/zm.1094632

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada 2011 yılından itibaren Çankırı'da yürütülen Akkaraman Irkı Koyun Islahı Alt projelerine dahil olan Akkaraman koyun işletmelerinin bazı verim, sürü yönetimi, ıslah ve yapısal özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada, “Çankırı İli Akkaraman Irkı Koyun Islahı Alt Projeleri” kapsamında Akkaraman ırkı koyun yetiştiriciliği yapan 57 adet işletmeciile tam sayım yöntemine göre yüz yüze anket yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde tanımlayıcı istatistikler ve frekanslar belirlenmiştir. Araştırmada yetiştiricilerin yaş ortalaması 50.3 olarak tespit edilmiştir. Çiftliklerde ortalama anaç koyun sayısı 260 baş’tır. İşletmelerin tamamında yaygın otlatma sistemi uygulanmakta olup hayvanlar yılın 8 ayı merada, 4 ayı ahırda tutulmaktadır. Yetiştiricilerin %79’u mera alanlarını yeterli bulmamaktadır. Koyunların ilk koça verilme yaşı ortalama 18 ay, ortalama üretken ömrü ise 57 ay olarak belirlenmiştir. İşletmelerde tekiz ve ikiz doğum oranları sırasıyla %74 ve %25.5 olarak belirlenmiştir. Kuzuların ortalama sütten kesim yaşı 130 gündür. Yetiştirme döneminde koç başına düşen koyun sayısı 35 olarak belirlenmiştir. Yetiştiricilerin %47’si kuzuları doğumdan sonraki ilk 2 hafta, %53'ü ise 3. ve 4. haftalarda başlangıç yemi ile beslemeye başladıklarını bildirmiştir. Ayrıca işletmelerin %90’ının yem bitkileri ürettiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, Çankırı İli Akkaraman Koyun Yetiştiriciliği Alt Projesi kapsamındaki koyun işletmelerinin bazı verim ve sürü yönetim özelliklerine ilişkin mevcut durumu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akkaraman, Koyun Islahı Projesi, Sürü Yönetimi, Çankırı

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırma ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

Teşekkür

Yapılan bu araştırma için verdikleri izin nedeniyle Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne ve gösterdikleri kolaylık, destek ve yardımlarından ötürü Çankırı İli Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliğinin değerli başkanı ve çalışanlarına teşekkür ederiz.

Some Yield and Structural Characteristics of The Sheep Enterprises Included in Akkaraman Breeding Subprojects in Çankırı Province

Öz

In this study, it is aimed to investigate some of the yield, herd management, breeding and structural characteristics of Akkaraman sheep enterprises, which were included in the Akkaraman Breed Sheep Breeding Sub-projects carried out in Çankırı since 2011. Within the scope of the research, a face-to-face survey was conducted with a total of 57 Akkaraman breeders included in the “Çankırı Province Akkaraman Sheep Breeding Sub-Projects” according to the full count method. The obtained data were analyzed using the SPSS package program. Descriptive statistics and frequencies were determined in the analyzes. In the study, the average age of breeders was determined as 50.3. Average number of ewes in farms was 260. Extensive grazing system was practiced in all of the enterprises, and the animals were kept in the pasture for 8 months and in the barn for 4 months of the year. 79% of breeders did not find pasture areas sufficient. The average breeding age of ewes was determined as 18 months, and the average productive longevity was 57 months. Single and twin birth rates in enterprises were determined as 74% and 25.5%, respectively. The average weaning age of lambs was 130 days. The number of sheep per ram during the breeding period was determined as 35. 47% of the breeders reported that they started to feed the lambs with starter in the first 2 weeks after birth, and 53% in the 3rd and 4th weeks. In addition, it was determined that 90% of the enterprises produced forage crops. As a result, the current situation has been determined regarding some yield and herd management characteristics of sheep enterprises within the scope of Çankırı Province Akkaraman Sheep Breeding Subproject.

Anahtar Kelimeler

Akkaraman, Sheep Breeding Project, Herd Management, Çankırı

Kaynakça

• Altınçekiç, Ş.Ö., 2014. Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Refah Ölçütleri Açısından Değerlendirilmesi, U.Ü. Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi (Basılmamış), Bursa.
• Arıtunca D., (2019). Konya İli Merkez İlçelerinde Koyunculuk İşletmelerinin Durumu, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Aydın M.K., Keskin M. (2018). Muğla İlinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri, Mediterranean Agricultural Scıences (2018) 31(3): 317-323.
• Aydıner R.,(2018). Küçük Menderes Havzası Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Bilginturan, S., Ayhan, V., 2009. Burdur İli Damızlık Koyun Ve Keçi Yetiştiriciler Birliği Üyesi Koyunculuk İşletmelerinin Yapısal Özellikleri Ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim 50(1): 1-8.
• Ceyhan, A., Şekeroğlu, A.,Ünalan,A.,Çınar,M.,Serbester,U.,Akyol,E., Yılmaz, E.,2015. Niğde ili Koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma, KSÜ Doğa Bil. Derg., 18(2).
• Choudhary, P.V. (2013). Characterization Of Macherla Brown Sheep, M.V.Sc Thesis, Submitted To Sri Venkateswara Veterinary University, Tirupati.
• Çınar S., Ceyhan A. (2021). Niğde İli Sürü Yönetimi Personeli Kurs Programına Katılan Çiftçilerin Koyun Yetiştiriciliği Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma. Tarım, Gıda, Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi 2(1): 44-60, 2021.
• Dellal, G., Eliçin, A., Tekel, N., Dellal, İ. (2002). GAP Bölgesinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri, Proje Raporu 2002-1, 88s., Ankara.
• Demir, PA., Işık, SA., Aydın, E., Yazıcı, K., Ayvazoğlu, C. (2015). ardahan ilinde koyun yetiştiriciliğinin sosyo-ekonomik önemi. Van Veterinary Journal, 26(3):141-146.
• Direk, M., Öztürk, A. ve Boztepe, S. 2000. Konya ilindeki koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 14 (21): 49-58 S. Konya.
• Dossa, L.H., Rischkowsky, B., Birner, R. Wollny C. (2008). Socio-economic determinants of keeping goats and sheep by rural people in southern Benin. Agric Hum Values 25, 581 (2008). https://doi.org/10.1007/s10460-008-9138-9.
• Dönmez O.,2008,Bursa İli Koyunculuk İşletmelerinin Yetiştiricilik Açısından Yapısı Yüksek Lisans Tezi Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı.
• Kandemir, Ç., Alkan, İ., Yılmaz, H.İ., Ünal, H.B., Taşkın, T., Koşum N., Alçiçek A., 2015. İzmir Yöresinde Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Coğrafik Konumlarına Göre Genel Durumu Ve Geliştirilme Olanakları. Hayvansal Üretim, 56(1): 1-17.
• Karakuş F., Akkol S.(2013). Van İli Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Mevcut Durumu ve Verimliliği Etkileyen Sorunların Tespiti Üzerine Bir Araştırma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi/ Journal of The Institute of Natural & Applied Sciences 18 (1-2):09-16, 2013.
• Manzoor A., Khan H.M., Nazir T., Shah A.A., Akram T., Afzal A., Khursheede A., (2020). Socio-Economics of Sheep Rearers in Anantnag District of Jammu And Kashmir, Journal of Entomology and Zoology Studies 2020; 8(4): 2400-2406.
• Özkan, İ., (2008). Viranşehir İlçesinde Geleneksel Üretim Yapan Koyunculuk İşletmelerinden Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Adana.
• Reddy P.P., Vinoo R., Muralidhar M., Venkatasesaiah C., Kumar A.K., Sudhakar K. (2020). Socio-economic Status, Sheep Husbandry Practices and Morphological Patterns of Macherla Sheep, a Lesser-known Sheep Breed of Andhra Pradesh, Journal of Animal Research: v.10 n.5, p. 827-835.
• SPSS Inc. SPSS Statistics for Windows, Version 22.0. Chicago: SPSS Inc. Released 2013
• Şahin Y. (2019)Tokat İli Koyunculuk İşletmeleri Kuzu Büyütme Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilimdalı.
• Tüney, Bebek D. , Keskin M. (2018). Mersin İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Mevcut Durumu Bazı Verim ve Yapısal Özellikleri, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2):315-323 (2018).