Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi: Çukurova Üniversitesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 18, 01.08.2019

Ozan Çağı Sarıkaya , Fatma Pervin Bilir

Öz

Liderlik
örgütsel davranış alanının üzerinde en çok çalışılan konularından biridir. Her
geçen gün de yeni içerikler eklenerek yeni kavramlarla ifade edilerek
incelenmeye devam edilmektedir.  Liderlik  her alanı ilgilendiren bir konu olarak
insanların işbirliği yaptığı ortamlarda istenen hedeflere varmakta önemli bir
araç durumundadır. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin ilerde bir
beden eğitimi öğretmeni, bir spor yöneticisi ya da bir antrenör olacağını
düşünürsek, bu meslekler belirli bir gruba ya da topluluğa öncülük edecek
meslek grupları içerisinde yer almakta olup liderlik özelliklerinin önem
taşıdığı meslek gruplarıdır. Bu nedenle bu çalışmada bu öğrencilerin liderlik
davranışları incelenmiştir.           

Betimsel ve nicel olarak tasarlanan bu
çalışmanın örneklemini; Çukurova Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu
beden eğitimi öğretmenliği, antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümü
öğrencilerinden  gönüllü 293 öğrenci
oluşturmuştur. Çalışmada öğrencilerin liderlik özellikleri anlayış
gösterme ve yapıyı kurma adı altında iki alt boyut açısından cinsiyet, sınıf düzeyi,  öğrenim görülen bölüm ve spor yaşantısı
durumu değişkenlerine göre incelenmiştir.
Yapıyı kurma boyutunda veriler normal
dağılım göstermediğinden istatistik analizlerde; ikili karşılaştırmalarda Mann
Whitney-U ve ikiden fazla karşılaştırmalarda Kruskal Wallis-H testleri
kullanılmıştır. Anlayış gösterme
boyutunda ise veriler normal dağılım gösterdiğinden istatistik analizlerden ikili
karşılaştırmalarda T-testi ve ikiden fazla karşılaştırmalar için ise tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) testi kullanılmıştır.

Çalışmanın bulgularına göre anlayış gösterme boyutunda;  öğrenim görülen bölüm ve spor yaşamı
açısından istatistiki açıdan anlamlı farklılık saptanmıştır. Yapıyı kurma
boyutunda ise;  cinsiyet, öğrenim görülen
bölümlere göre istatistiki açıdan anlamlı farklılık belirlenmiştir. Sonuç olarak, çalışmada öğrencilerin her iki boyutta
da liderlik davranışlarını sergiledikleri ifade edilebilir. Liderlik 

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Liderlik, Yapıyı Kurma, Anlayış Gösterme, Öğrenci

Kaynakça

• Arslan, H., ve Uslu, B. (2013). "Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi/Examining the Leadership Orientations of Pre-Service Teachers", E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 42-60
• Atar, E. ve Özbek, O. (2009). "Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Liderlik Davranışları", Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 51-59.
• Başoğlu, B., Aytaç, K.Y. (2016) Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlerinin liderlik davranışı ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3): 465-478.
• Bilir, F. P., Şahin, N., ve Sangün, L. (2019). "Antrenör Yetiştirme Kurslarına Katılan Bireylerin Liderlik Davranış Algılarının İncelenmesi", Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 218-230.
• Bozyiğit, E., ve Sartık, Ş. (2018). Yöneticilik Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Liderlik Davranışlarının İncelenmesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(3), 46-58.
• Cengiz, R., ve Güllü, S. (2018). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Yönelimleri ve Fiziksel Saygı Düzeylerinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 94-108.
• Crust, L., ve Azadi, K. (2009). Leadership Preferences of Mentally Tough Athletes, Personality and Individual Differences, 47(4), 326-330.
• Drummond, H. (2000). Introduction to organizational behavior, New York, Oxford University Press.
• Durukan, E., Can, S., Süleyman, C., Göktaş, Z., ve Arıkan, A. (2006). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Cinsiyete Bağlı Olarak Liderlik Davranışı (Yapıyı Kurma Boyutu) Yönünden Karşılaştırılması, Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 25-32.
• Gutknecht, D. B., ve Miller. J. R. (1990). The Organizational and Human Resources Sourcebook, (2nd Ed), New York: University Press of America.
• Eratlı Ş. Y., Aydın Ö., ve Bilir F. P. (2018). Transformational-Transactional Leadership And Organizational Cynicism Perception: Physical Education And Sport Teachers Sample, Universal Journal Of Educational Research, 6(9), 2008-2018. (Yayın No: 4615715).
• Ivancevıch, J. M., ve Matteson, M. T. (1990). Organizational Behaviour And Management, ( 2nd Ed,), Homewood, Il: Richard D. Irwin.
• Halpin, W., A., ve Winer, J., B. (1957) A Factorial Study of the Leader Behavior Descriptions. Leader Behavir: Its Description And measurement. The Bureau of Business Research College of Commerce and Administration, OHIO, 39-51
• Hemphill, J. K. (1957). Development of the Leader Behavior Description Questionnaire. Leader behavior; its description and measurements.
• Koç Doğan, N.E. (2016). Spor Federasyonlarındaki Üst Düzey Spor Yöneticilerinin Öngörülü Liderlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım, (13), 582-700
• Landis, E. A., Hill, D., ve Harvey, M. R. (2014). A Synthesis Of Leadership Theories And Styles. Journal of Management Policy and Practice, 15(2), 97.
• Loughead, T. M., & Hardy, J. (2005). An Examination of Coach and Peer Leader Behaviors In Sport. Psychology of sport and exercise, 6(3): 303-312.
• Özdinç, Ö., Bilir, P., ve Özdinç, Y. (2017). Exploring the emotional intelligence of leaders in governance of non-profit sports organizations: A voluntary vs. non-voluntary comparison, Journal of Human Sciences, 14(4), 4464-4479.
• Sezer, G. O., ve Kahraman, P. B. (2018). Öğretmen Adaylarının Liderlik Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1551-1560.
• Şirin, Y. E., Aydin, Ö., ve Bilir, F. P. (2018). Transformational-Transactional Leadership And Organizational Cynicism Perception: Physical Education And Sport Teachers Sample, Universal Journal Of Educational Research, 6(9), 2008-2018.
• Witte, K. S. (2011). Coaching Leadership Preferences: İnsight from the National Collegiate Athletic Association Division III Athlete, Journal of Coaching Education, 4(2), 73-108
• Yalız S., D. ve Aydın, G. (2015). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Liderlik Özelliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1077-1084.
• Yücel, Y. (2015). Orta Öğretim( Lise) Kurumlarında Eğitim Gören, Spor Yapan Ve Yapmayan Öğrencilerin Liderlik Özelliklerinin Araştırılması (Kars Örneği), Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yukl, G. A. (2001). Leadership in Organizations, (5th ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Prentice-Hall.