RADYASYON ONKOLOJİ ÜNİTESİNDE TEDAVİ GÖREN MEME KANSERİ HASTALARININ TAMAMLAYICI VE ALTERNATİF TEDAVİ KULLANIM DURUMLARI VE TUTUMLARI

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 56 - 84, 16.01.2025

Nazlı Yıkar , Abdullah Çalışkan , Emine Özlem Köroğlu , Eda Bengi Yılmaz

https://doi.org/10.54969/abuijss.1610655

Öz

Meme kanseri tedavisi gören hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım sıklığını belirlemek ve TAT ile ilgili uygulamaları incelemek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırmanın evrenini Mersin Üniversitesi Onkoloji Hastanesi Radyasyon Onkoloji bölümüne Mart 2023 ile Mart 2024 tarihi arasında başvuran meme kanseri tanılı 113 hasta oluşturmuştur. Gönüllü olur formunu doldurmayı kabul eden 70 hasta araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen 3 bölüm ve 25 adet sorudan oluşan kişisel bilgi formu aracılığı ve 11 sorudan oluşan Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tedaviye Karşı Tutum Ölçeği (BTATÖ) kullanılarak veriler yüz yüze toplanmıştır. Veri analizinde ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerleri, frekans ve yüzde, Student’s test istatistiği, One Way ANOVA test istatistiği, Pearson Korelasyon istatistiği, Ki-kare testi kullanılmıştır. Sonuç olarak hastaların büyük bir çoğunluğunun TAT yöntemi kullanmadığı, yaklaşık olarak yarısının TAT yöntemini sağlık personelinden danışmanlık isteme durumu saptanmıştır. Sağlık çalışanlarının, hastaların TAT yöntemi kullanımlarını sorgulamaları, yeterli düzeyde danışmanlık sunmaları ve hastaları yönlendirebilmeleri için gerekli bilgi birikimine sahip olmaları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi, Destekleyici Tedaviler, Tamamlayıcı Sağlık Yaklaşımları.

Kaynakça

• Akcay D, Gözüm S. Kemoterapi alan meme kanserli hastalarda, kemoterapinin yan etkilerine ilişkin verilen eğitim ve evde izlemin yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi. J Breast Health 2012; 8: 191-9.
• Algier LA, Hanoglu Z, Ozden G, Kara F. Theuse of complementary and alternative (non-conventional) medicine in cancerpatients in Turkey. Eur J Oncol Nurs2005;9:138-46.
• Anderson J, Taylor A. Use of Complementary Therapies for Cancer Symptom Management: Results of the 2007 National Health Interview Survey. The Journal of Alternative and Complementary Medicine,2012, 18(3), 235-241.
• Aydıner A, Topuz E. (2006). Meme Kanseri Tanı, Tedavi, Takip. İstanbul Konsensusu. Nobel Tıp Kitabevi. Baykara, O. (2016). Kanser tedavisinde güncel yaklaşımlar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 165-167.
• Berkada B. Meme Kanseri. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi; 2000. p.41 69.
• Boon H, Stewart M, Kennard M, Gray R, Sawka C, Brown B, McWilliam C, Gavin A, Baron R, Aaron D, Haines-Kamka T.Use of Complementary/Alternative Medicine by Breast Cancer Survivors in Ontario: Prevalence and Perceptions. Journal of Clinical Oncology 2000, 2515-2521.
• Brems C, Barnett J, Parret VC, Metzger J, Johnson ME. Alternative and complementary treatment needs and experiences of women with breast cancer. J Altern Complement Med. 2013 Jul; 19:657-63.
• Büyük, Ö., ve Akkuş, G. (2022). Kanser ve tıp turizm: Turizm onkoloji. Journal ofCurrent Debates in Social Sciences, 5(1), 45-48.
• Che, C.T., George, V., Ijinu, T.P., Pushpangadan P., Andrae-Marobela K. (2017), Traditional Medicine. In Badal McCreath S., Delgoda R. (ed.), Pharmacognosy,Fundamentals, Applications and Strategies, Boston: Academic Press, pp 15–30.
• Cui Y, Shu X, Gao Y, Wen W, Ruan Z, Jin F, Zheng W.Use Of Complementary and Alternative Medicine By Chinese Women With Breast Cancer. Kluwer Academic Publishers, 2004, 85, 263–270.
• DiGianni L, Garber J, Winer E. Complementary and Alternative Medicine Use Among Women With Breast Cancer. J Oncol Prac 2002, 12(2), 22-27.
• Gilmour J, Harrison C, Asadi L, Cohen MH, Vohra S. Hospitals and complementary and alternative medicine: managingresponsibilities, risk, andpotentialliability. Pediatrics, 2011; 128:193–9.
• Giray, H., ve Ünal, B. (2007). Kanser epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum Dergisi, 3, 1-7. Göney, G. (2020). Obezitenin genotoksik etkileri, Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi,3, 279-283.
• GLOBOCAN. (2020). New Global Cancer Data. https://www.uicc.org/news/globocan-2020-new-global-cancer-data
• Gözüm S, Tezel A, Koc M. Complementary alternative treatments used by patients with cancer in eastern Turkey. Cancer Nurs 2003; 26:230-6.
• Henneghan AM, Harrison T. Complementary and alternative medicine therapies as symptom management strategies for the late effects of breast cancer treatment. J Holist Nurs. 2015;33:84- 97.
• Jemal A, Siegel R, Ward E, Hao Y, Xu J, Thun MJ. Cancerstatistics 2009. CA Cancer J Clin 2009; 59: 225-49.
• Kalaycı G, Editor. Genel Cerrahi. İçinde Bozfakıoğlu Y, Özmen V, Ünal M, Müslümanoğlu M, Keçer M, İğci A, Dayıoğlu T. Meme Kanseri. İstanbul. Noel Tıp Kitabevleri; 2002. pp. 557-561.
• Kalaycı G, Editor. Genel Cerrahi. İçinde Bozfakıoğlu Y, Özmen V, Ünal M, Müslümanoğlu M, Keçer M, İğci A, Dayıoğlu T. Meme Kanseri. İstanbul. Noel Tıp Kitabevleri; 2002. pp. 557-561.
• Kolutek, Avcı. (2015). The effect of training and monitoring at home on the knowledge level and practices of married women regarding breast and cervical cancer. The Journal of Breast Health, 11(4), 155. https://doi.org/10.5152/tjbh.2015.2647
• Kurt S, Unsar S. (2011). Assessment of symptomcontrol in patients with cancer in North western Turkey. European Journal of Oncology Nursing 15 (2), 137-144.
• Liao G, Apaya M, Shyur L. Herbal Medicine and Acupuncture for Breast Cancer Palliative Care and Adjuvant Therapy. Hindawi Publishing 2013, 437, 17-23.
• Liao G, Apaya M, Shyur L. Herbal Medicine and Acupuncture for Breast Cancer Palliative Care and Adjuvant Therapy. Hindawi Publishing 2013, 437, 17-23.
• Molassiotis A, Scott J, Kearney N, Pud D, Magri M, Selvekerova S, Bruyns I, Fernadez-Ortega P, Panteli V, Margulies A, Gudmundsdottir G, Milovics L, Ozden G, PlatinN, Patiraki E. Complementary and Alternative Medicine Use In Breast Cancer Patients In Europe. Support Cancer Care 2006, 14, 260–267.
• Mollaoğlu M, Aciyurt A. Use of complementary and alternative medicine among patients with chronic diseases. Acta Clin Croat. 2013;52(2):181-8.
• Montazeri A. Health-relatedquality of life in breast cancer patients: A bibliographic review of the literature from 1974 to 2007. J Exp Clin Cancer Res 2008; 27:32.
• Ni, H., Simile, C., Hardy, A.M. (2002), Utilization of complementary and alternative medicine by United States adults: Results from the 1999 national health interviewsurvey. Medical Care, 40(4), 353–8.
• Oğuz NY. Toplum, bilim ve tıp etiği açısından alternatif tıp ve halk tıbbı. Bilim ve Ütopya Derg. 1996;25:36–7. Özmen V. Breast Cancer in Turkey: Clinical and Histopathological Characteristics (Analysis of 13.240 Patients) J BreastHealth 2014; 10: 98-105.
• Parkin M, Pisani P. Global Cancer Statistics. CA: A Cancer Journal for Clicians, 2008, 49(1), 34-64.
• Reed FC, Pettigrew AC, King MO. Alternative and complementary therapies in nursing curricula. J Nurs Educ 2000;39:133-9.
• Tokaç M. Geleneksel tıbba akademik yaklaşım: GETTAM. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Derg. 2012;( 22):82–5.
• Tuncer M. Significance of cancer in Turkey, the burden of disease and cancer control policies (Volume 74). In: Tuncer M., eds. Cancer Control in Turkey, Ankara, Onur Press, Health Ministry Publication, 2008: 5-9.
• Veronesi U, Boyle P, Goldhirsch A, Orecchia R, Viale G. Breast cancer. The Lancet 2005; 365: 1727-1741.
• Yavuz M. Hemşirelik Eğitiminde Alternatif ve Tamamlayıcı Terapiler. I. Uluslararası & V. Ulusal Hemşirelik Eğitimi Kongre Kitabı. Nevşehir: Özlem Grafik Matbaacılık; 2001. p.50.