Antik Yazarların Eserlerinde Adiabene ile İlgili Anlatımlar

Yıl 2021, , 485 - 497, 31.07.2021

Ercüment Yıldırım

https://doi.org/10.31592/aeusbed.907111

Cited By: 1

Öz

Seleukos Krallığı’nın güç kaybetmesinden sonra binyıllarca Asur Krallığı’nın merkezi olan coğrafyada ortaya çıkan Adiabene, bağımsızlığını sürdürdüğü yaklaşık yüzyıl boyunca Romalılar ve Partlar arasında tampon bir krallık olarak kalmıştır. Adiabene Krallığı’nın kurulmuş olduğu bölge, batıda Dicle Nehri, güneyde Küçük Zap Nehri, kuzeyde antik yazarların tanımı ile Gordyaean Dağları doğuda ise Zağros Dağları’nın batı yamaçları ile çevrilidir. Adiabene Krallığı ile ilgili anlatımlarda bulunan antik yazarların büyük çoğunluğu bu coğrafyada Ninova şehrinin ve Gaugamela’nın bulunduğunu belirtmektedir. Yine Antik kaynaklara göre Adiabene’nin bilinen ilk kralı Artaxares iken en güçlü döneminin II. Izates zamanında yaşandığı bilinmektedir. Josephus’a göre II. Izates döneminde Adiabene Krallığı, Yahudi dinini kabul etmiştir. Fakat bu dini değişikliğin kraliyet ailesi ile sınırlı kalmış olduğu düşünülmektedir. Adiabene bölgesi ile ilgili antik yazarlardan Strabon, Ammianus Marcellinus, Plutarch, Josephus, Tacitus ve Cassius Dio anlatımlarda bulunmaktadır. Bu anlatımlar, çoğunlukla krallığın konumu ve Roma – Part mücadelesine odaklanmıştır. Yine antik yazarlardan edinilen bilgiye göre Roma İmparatoru Trajan, MS 113 yılında Part Krallığı üzerine çıktığı seferde Adiabene Krallığını, Roma yönetimi altına almıştır. Sonrasında Adiabene Krallığının toprakları, Roma’nın Assyria eyaletine dönüştürülmüştür. Bu tarihten sonra Adiabene Krallığı gücünü tekrar toplayamamış ve bağımsız bir yönetime sahip olamamıştır. Bu çalışma Adiabene Krallığına dair antik kaynaklarda yer alan anlatımları bir araya getirerek krallığın tarihi hakkında genel bilgi vermeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Adiabene, Seleukos, II. Izates, Ninova,

Kaynakça

• Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum Libri, (Çev: J. C. Rolfe), London, 1963-1964. (Loeb).
• Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum Libri, (Çev: J. C. Rolfe), London, 1963-1964. (Loeb).
• Cassius Dio, Historia Romana, (Çev: E. Carry), London, 1954. (Loeb).
• Cassius Dio, Historia Romana, (Çev: E. Carry), London, 1954. (Loeb).
• Cornelius Tacitus, Historiae, (Çev: C. H. Moore - J. Jackson), London, 1962. (Loeb).
• Cornelius Tacitus, Historiae, (Çev: C. H. Moore - J. Jackson), London, 1962. (Loeb).
• Plutarkhos, Bioi Paralleloi (Lucullus), (Çev: B. Perin), London, 1914. (Loeb).
• Plutarkhos, Bioi Paralleloi (Lucullus), (Çev: B. Perin), London, 1914. (Loeb).
• Josephus, Jewish Antiquities, (Çev: L. H. Feldman) London, 1965. (Loeb).
• Josephus, Jewish Antiquities, (Çev: L. H. Feldman) London, 1965. (Loeb).
• Flavius Josephus, Bellum Iudaecum, (Çev: H. J. Thackeray), London, 1961. (Loeb).
• Flavius Josephus, Bellum Iudaecum, (Çev: H. J. Thackeray), London, 1961. (Loeb).
• Strabon, Geographika, (Çev: H. L. Jones), London, 1957. (Loeb).
• Strabon, Geographika, (Çev: H. L. Jones), London, 1957. (Loeb).
• Ataç, M. A. (2010). The Mythology of Kingship in Neo-Assyrian Art. Cambridge University Press.
• Ataç, M. A. (2010). The Mythology of Kingship in Neo-Assyrian Art. Cambridge University Press.
• Augustus Caesar, (2009), Ankara Anıtı. Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Augustus Caesar, (2009), Ankara Anıtı. Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Bennett, J. (1997). Trajan. London: Routledge Press.
• Bennett, J. (1997). Trajan. London: Routledge Press.
• Cline, E. H. ve Graham, M. W. (2011). Ancient Empires: From Mesopotamia to the Rise of Islam. Cambridge University Press.
• Cline, E. H. ve Graham, M. W. (2011). Ancient Empires: From Mesopotamia to the Rise of Islam. Cambridge University Press.
• Dalley, S. (1993). “Nineveh after 612 BC”. Altorientalische Forschungen, 20(1), 134- 147.
• Dalley, S. (1993). “Nineveh after 612 BC”. Altorientalische Forschungen, 20(1), 134- 147.
• Edwell, P. (2007). Between Rome and Persia, The Middle Euphrates, Mesopotamia and Palmyra Under Roman Control. New York: Routledge Press.
• Edwell, P. (2007). Between Rome and Persia, The Middle Euphrates, Mesopotamia and Palmyra Under Roman Control. New York: Routledge Press.
• Farrokh, K. (2007). Shadows in the Desert: Ancient Persia at War. New York: Osprey Publishing.
• Farrokh, K. (2007). Shadows in the Desert: Ancient Persia at War. New York: Osprey Publishing.
• Gökçek, L. G. (2015). Asurlular. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Gökçek, L. G. (2015). Asurlular. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları.
• Henderson, B.W. (1969). Five Roman Emperors: Vespasian, Titus, Domitian, Nerva, Traianus, A.D. 69–117. Cambridge: Cambridge University Press.
• Henderson, B.W. (1969). Five Roman Emperors: Vespasian, Titus, Domitian, Nerva, Traianus, A.D. 69–117. Cambridge: Cambridge University Press.
• Holloway, S. W. (2002). Assur is King. Assur is King! Religion in the Exercise of Power in the Neo-Assyrian Empire. Leiden: Brill.
• Holloway, S. W. (2002). Assur is King. Assur is King! Religion in the Exercise of Power in the Neo-Assyrian Empire. Leiden: Brill.
• Johnston, C. (1901). “The Fall of Nineveh”. Journal of the American Oriental Society, 22, 20-22.
• Johnston, C. (1901). “The Fall of Nineveh”. Journal of the American Oriental Society, 22, 20-22.
• Karlsson, M. (2016). Relations of Power in Early Neo-Assyrian State Ideology. Berlin: Walter de Gruyter.
• Karlsson, M. (2016). Relations of Power in Early Neo-Assyrian State Ideology. Berlin: Walter de Gruyter.
• Kuhrt, A. (2010). The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. London: Routledge.
• Kuhrt, A. (2010). The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period. London: Routledge.
• Larsen, M.T. (1977). “Partnership in the Old Assyrian Trade”. Iraq, 39, 119-145.
• Larsen, M.T. (1977). “Partnership in the Old Assyrian Trade”. Iraq, 39, 119-145.
• Lepper, F.A. (1948). Trajan’s Parthian War. Oxford: Oxford University Press.
• Lepper, F.A. (1948). Trajan’s Parthian War. Oxford: Oxford University Press.
• Liverani, M. (2017). Thoughts on the Assyrian Empire and Assyrian Kingship. 534 – 545, (Ed. Eckart Frahm) A Companion to Assyria. Oxford: Blackwell.
• Liverani, M. (2017). Thoughts on the Assyrian Empire and Assyrian Kingship. 534 – 545, (Ed. Eckart Frahm) A Companion to Assyria. Oxford: Blackwell.
• MacGinnis, J. D. (1988). “Ctesias and the Fall of Nineveh”. Illinois Classical Studies, 13(1), 37-42.
• MacGinnis, J. D. (1988). “Ctesias and the Fall of Nineveh”. Illinois Classical Studies, 13(1), 37-42.
• Marciak, M. (2011a). “Seleucid-Parthian Adiabene in the Light of Ancient Geographical and Ethnographical Texts”. Anabasis, 2, 179-208.
• Marciak, M. (2011a). “Seleucid-Parthian Adiabene in the Light of Ancient Geographical and Ethnographical Texts”. Anabasis, 2, 179-208.
• Marciak, M. (2011b). “Biblical Allusions in the Adiabene Narrative (Antiquitates Judaicae 20: 17-96)”. The Polish Journal of Biblical Research, 10, 63 – 83.
• Marciak, M. (2011b). “Biblical Allusions in the Adiabene Narrative (Antiquitates Judaicae 20: 17-96)”. The Polish Journal of Biblical Research, 10, 63 – 83.
• Marciak, M. (2014a). “The Cultural Environment of Adiabene in the Hellenistic, Parthian, and Sasanian Periods”, Parthica. Incontri di culture nel mondo antico, 16, ss. 111-150.
• Marciak, M. (2014a). “The Cultural Environment of Adiabene in the Hellenistic, Parthian, and Sasanian Periods”, Parthica. Incontri di culture nel mondo antico, 16, ss. 111-150.
• Marciak, M. (2014b). Izates, Helena, and Monobazos of Adiabene. A Study on Literary Traditions and History. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
• Marciak, M. (2014b). Izates, Helena, and Monobazos of Adiabene. A Study on Literary Traditions and History. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
• Marciak, M. (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three regna minora of northern Mesopotamia between East and West. Leiden: Brill.
• Marciak, M. (2017). Sophene, Gordyene, and Adiabene: Three regna minora of northern Mesopotamia between East and West. Leiden: Brill.
• Marciak, M. (2018). “Royal Converts from Adiabene and Jewish Identity in the Second Temple Period”, The Biblical Annals, 8/4, 607 – 624.
• Marciak, M. (2018). “Royal Converts from Adiabene and Jewish Identity in the Second Temple Period”, The Biblical Annals, 8/4, 607 – 624.
• Mavrojannis, T. (2017). “Alexander the Great «King of Asia» at Arbela and Babylon in October 331 BC His Ecumenical Macedonian-‐ Persian Ideology” Geographia Antiqua, 26, 121-150.
• Mavrojannis, T. (2017). “Alexander the Great «King of Asia» at Arbela and Babylon in October 331 BC His Ecumenical Macedonian-‐ Persian Ideology” Geographia Antiqua, 26, 121-150.
• McKenzie, L. (1994). “Patterns in Seleucid Administration: Macedonian or Near Eastern?”. Mediterranean Archaeology, 7, 61-68.
• McKenzie, L. (1994). “Patterns in Seleucid Administration: Macedonian or Near Eastern?”. Mediterranean Archaeology, 7, 61-68.
• Neusner, J. (1964). “The Conversion of Adiabene to Judaism: A New Perspective”. Journal of Biblical Literature, 83, 60-66.
• Neusner, J. (1964). “The Conversion of Adiabene to Judaism: A New Perspective”. Journal of Biblical Literature, 83, 60-66.
• Parpola, Simo (2004). “Assyrian Identity in Ancient Times and Today”. Journal of Assyrian Academic Studies, 18, 5-49.
• Parpola, Simo (2004). “Assyrian Identity in Ancient Times and Today”. Journal of Assyrian Academic Studies, 18, 5-49.
• Reade, J. (1998). “Greco-Parthian Nineveh”. Iraq, 60, 65-83.
• Reade, J. (1998). “Greco-Parthian Nineveh”. Iraq, 60, 65-83.
• Reade, J. (2001). “More about Adiabene”, Iraq, 63, 187-199.
• Reade, J. (2001). “More about Adiabene”, Iraq, 63, 187-199.
• Shotter, D. (1997). Nero. New York: Routledge Press.
• Shotter, D. (1997). Nero. New York: Routledge Press.
• Sykes, P.M. (2004). History of Persia. London: Routledge Press.
• Sykes, P.M. (2004). History of Persia. London: Routledge Press.
• Yamada, S. (2000). The Construction of the Assyrian Empire. Leiden: Brill.
• Yamada, S. (2000). The Construction of the Assyrian Empire. Leiden: Brill.
• Zawadzki, S., Wolko, U., & Lavelle, P. (1988). The Fall of Assyria and Median-Babylonian Relations in Light of the Nabopolassar Chronicle. Adam Mickiewicz University Press.
• Zawadzki, S., Wolko, U., & Lavelle, P. (1988). The Fall of Assyria and Median-Babylonian Relations in Light of the Nabopolassar Chronicle. Adam Mickiewicz University Press.