Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Kendi Tasarladıkları Öğretim Materyallerine İlişkin Görüş ve Değerlendirmeleri

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 18, 29.03.2020

Oktay Kızkapan , Davut Sarıtaş

https://doi.org/10.31592/aeusbed.609086

Cited By: 3

Öz

Türkiye’nin 44 farklı üniversitesinde
öğrenim gören 288 öğretmen adayı ile gerçekleştirilen bu tarama çalışmasının
amacı fen bilimleri öğretmen adaylarını kendi hazırladıkları öğretim
materyallerine yönelik görüş ve değerlendirmelerinin belirlenmesidir. Bir anket
aracılığı ile toplanan verilerin betimsel analizinden elde edilen bulgulara
göre öğretmen adayları materyallerinin tasarımı aşamasında ilgili literatürde
yer bulan bazı ilkeleri göz önünde tutmakla birlikte ekonomiklik gibi farklı
ölçütleri de dikkate almışlardır. Materyallerin hali hazırdaki ürünler olarak
durumlarına ilişkin değerlendirmeleri açısından elde edilen bulgular öğretmen
adaylarının yaklaşımlarının materyallerinin özgün ve yaygın bir materyal olması
açısından farklılaştığını göstermektedir. Diğer bir farklılaşma dikkate değer
bir bulgu olarak materyallerinin derse katkısı ve derste kullanımı
noktasındadır. Öğretmen adaylarının bir kısmı ders sonu tekrar, hatırlatma gibi
vurgular üzerinden materyallerinin kullanımı değerlendirirken, bir kısmı ise
etkinlik, katılım, iletişim gibi vurgular ile değerlendirmektedir. Bulgulardan
yola çıkıldığında öğretmen adaylarının kendi tasarladıkları materyallerine
yönelik görüş ve değerlendirmeleri bu hususta literatürde yer bulan tasarım ve
materyal niteliğine ilişkin kabuller ile nispeten uyumlu olsa da aktif öğrenme
bağlamında öğrenciyi ders katmada kullanılan öğretim etkinliklerine materyalleri
entegre etme ve bu noktadaki katkılarına yönelik farkındalıklarının,
materyallerine yönelik eleştirel değerlendirmelerinin yeterli olmadığı
görülmektedir. Bu nedenle ilgili lisans derslerinde öğretmen adaylarının
materyallerini yöntem ile entegrasyonu ve uyumunu fark edebilecekleri
içeriklerin sağlanması önerilebilir. 

Anahtar Kelimeler

öğretim materyali, fen bilimleri öğretmen adayları, materyal değerlendirme, materyal tasarımı

Kaynakça

• Akpınar, E., Aktamış, H. ve Ergin, O. (2005). Fen bilgisi dersinde eğitim teknolojisi kullanılmasına ilişkin öğrenci görüşleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(1), 93–100.
• Bektaş, F., Nalçacı, A., & Erçoşkun, H. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının “öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme/tasarımı” dersinin kazanımlarına ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 19-31.
• Bozpolat, E. ve Arslan, A. (2018). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 60-84
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.
• Cabı, E., & Ergün, E. (2016). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersinin öğretmen adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına yönelik kaygılarına etkisi. Başkent University Journal of Education, 3(1), 37-43.
• Çalışoğlu, M. (2015) Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. Current Research in Education, 1(1), 23-32.
• Çiftçi Ş, K., Yıldız P., Bozkurt, E. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin materyal kullanımına ilişkin görüşleri, Eğitimde Politika Analizi, 4, ss.79-89.
• Davis, E. A. 2006. Preservice elementary teachers’ critique of instructional materials for science. Science Education, 90(2). 348–375.
• Duman, G. B. (2013). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde materyal geliştirme ve materyallerin etkin kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 1-8.
• Fidan, N., K., (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 48-61
• Gömleksiz, M, Kan, A, Serhatlıoğlu, B. (2010). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin materyal hazırlama ilkelerini kazandırmadaki etkililiğine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 1-16.
• Güven, S . (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin kazandırdığı yeterlikler yönünden değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 165-179.
• İşman, A. (2003), Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme, Değişim Yay., İstanbul.
• Kablan, Z., Topan, B., ve Erkan, B. (2013). Sınıf içi öğretimde materyal kullanımının etkililik düzeyi: Bir meta-analiz çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644.
• Kahyaoğlu, M. (2011) İlköğretim öğretmenlerinin fen ve teknoloji dersinde yeni teknolojileri kullanmaya yönelik görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 79-96.
• Karamustafaoğlu, O. (2006), Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Öğretim Materyallerini Kullanma Düzeyleri: Amasya İli Örneği AÜ. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 190-101
• Kazu, H., & Yeşilyurt, E. (2008). Öğretmenlerin öğretim araç-gereçlerini kullanım amaçları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 175-188.
• Koehler, M. J., & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 60-70.
• Korkmaz, Ö. (2011). Öğretmen adaylarının öğretim materyallerinden yararlanmaya dönük öz-yeterlilik algıları. Eğitim Teknolojisi Araştırmaları Dergisi, 2(4), 1-17.
• MEB (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf adresinden 31.07.2019 tarihinde erişilmiştir.Mishra, P., & Koehler, M. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for teacher knowledge. The Teachers College Record, 108(6), 1017- 1054.
• Özcan, H., & Koştur, H. İ. (2019). Analyzing Pre-service Science Teachers’ Physics Materials. Science Education International, 30(1).
• Özel, E. (2012). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin öğretim teknolojilerine yönelik tutum ve davranışları. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(31), 129-144.
• Özer, Ö., & Tunca, N. (2014). The opinion of pre-service teachers towards preparating and using of materials. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 214-229.
• Özerbaş, M.A. ve Kaya, A.B. (2017). Öğretim tasarımı çalışmalarının içerik analizi: ADDIE modeli örneklemi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 26-42.
• Saka, A. Z. ve Saka, A. (2005). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinde mesleki becerilerini geliştirme düzeyi: Sakarya örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10, 81-177.
• Sarıtaş, D. ve Polat, M. (2017). Hazır öğretim materyalleri ile bazı temel fen kavramlarına yönelik yanılgıların giderilmesi, Researcher: Social Science Studies, 5(10). 73-100.
• Scheuren, F. (2004). What is a Survey?. Alexandria: American Statistical Association.
• Sezgin, F., Erdoğan, O. ve Erdoğan, B.H. (2017). Öğretmenlerin teknoloji öz yeterlikleri: Öğretmen ve öğrenci görüşlerine yönelik bütüncül bir analiz, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama 7(1), 180-200.
• Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
• Sivan, A., Leung, R. W., Woon, C.C. and Kember, D. (2000). An implementatıon of active learning and its affect on quality of student learning. Inovations in Education and Training International, 37(4), 381-389.
• Smith, P.L. & Ragan, T.J. Instructional Design (3rd ed.). MA: John Wiley & Sons, MA, 2004.
• Şahin, M . (2015). Öğretim materyallerinin öğrenme-öğretme sürecindeki işlevine ilişkin öğretmen görüşlerinin analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 995-1012. Şahin, T. Y., & Yıldırım, S. (2004). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Anı Yayıncılık.
• Şimşek, N. (2002). Derste eğitim teknolojisi ve öğretim, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Yalın, H. İ. (2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yanpar, T (2006). Teknoloji Tabanlı Eğitim. İçinde Sönmez (Ed). Eğitim Bilimlerine Giriş, (ss.187-212). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yanpar, T., Koray, Ö., Parmaksız, R. Ş., & Arslan, A. (2006). İlköğretim öğretmen adayları tarafından hazırlanan el yapımı ve teknoloji temelli materyallerin yaratıcılık boyutları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 129-148.
• Yelken, T. Y. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal geliştirmenin etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(153).
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK, (1998). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programı. Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari-mart-1998.pdf adresinden 17.08.2019 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK, (2011). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Temel Alan Yeterlilikleri: Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri. http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48 adresinden 28.07.2019 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK. (2018). Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları (Basın Bülteni). Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idaribirimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programları adresinden 28.07.2019 tarihinde erişilmiştir.