Measuring Basic Disaster Knowledge and Awareness Levels of İzmir Urban Residents

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 395 - 412, 30.11.2021

Kıvanç Demirci

https://doi.org/10.35341/afet.992596

Cited By: 6

Öz

The main objectives of the study are to measure the basic knowledge and awareness of the residents of Izmir on disasters and to generate numerical data for the regional disaster plans to be made by public institutions and organizations in the light of these data. For this purpose, after explaining the definitions of disaster in the national and international arena, the results of the survey interview with the residents of Izmir are given. The study is based on the examination of written documents, which is accepted as a qualitative research method, and the survey methods, which is a quantitative research method. Within the scope of the study, it was concluded that the basic disaster knowledge and awareness level of the residents living in Izmir is low. While the decrease in education level, increase in age and decrease in income level negatively affect the level of disaster knowledge and awareness; there was no difference in disaster knowledge and awareness levels between those who experienced and did not experience disasters. It has been determined that the level of solidarity in the disaster issue is not at the desired level due to the low communication between the residents throughout the province and the widespread secondary relations. It is thought that the lack of information and awareness can be eliminated by methods such as disseminating disaster education programs and exercises throughout the country, ensuring that public service announcements about disasters are broadcast at regular intervals by the media when the viewing rates are highest, and facilitating access to information on disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Level of Knowledge and Consciousness, Residents of Izmir Province

İzmir Kent Yerleşiklerinin Temel Afet Bilgi ve Bilinç Düzeyinin Ölçülmesi

Öz

Çalışmanın temel hedefleri İzmir ili yerleşiklerinin afetler konusundaki temel bilgi ve bilinç düzeyinin ölçülmesi ve bu veriler ışığında kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları bölgesel afet planlarına sayısal veriler oluşturmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada ulusal ve uluslararası alandaki afet tanımları açıklandıktan sonra İzmir ili yerleşikleriyle yapılan anket görüşmesinin sonuçlarına yer verilmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemi olarak kabul edilen yazılı dokümanların incelenmesi ve nicel araştırma yöntemi olan anket metotlarına dayandırılmıştır. Çalışma kapsamında İzmir ilinde yaşayan yerleşiklerin temel afet bilgi ve bilinç düzeyinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim düzeyinin azalması, yaşın artması ve gelir seviyesinin düşmesi afet bilgi ve bilinç düzeyini olumsuz bir şekilde etkilerken; afet yaşayan ve yaşamayanlar arasında ise afet bilgi ve bilinç düzeyi konusunda herhangi farklılık bulunamamıştır. İl genelinde yerleşikler arasındaki iletişiminin düşük, ikincil ilişkilerin yaygın olması nedeniyle afet konusundaki dayanışma düzeyinin de istenilen seviyede olmadığı tespit edilmiştir. Ülke genelinde afet eğitim programları ve tatbikatlarının yaygınlaştırılması, afetlerle ilgili kamu spotlarının izlenme oranları en yüksek olduğu saatlerde yayın organları tarafından belli aralıklarla verilmesinin sağlanması, afetler konusundaki bilgiye erişimin kolaylaştırılması gibi yöntemlerle bilgi ve bilinç eksikliğinin giderilebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Bilgi ve Bilinç Düzeyi, İzmir İli Yerleşikleri

Kaynakça

• AFAD. (2020). Afet Yönetimi Kapsamında 2019 Yılına Bakış ve Doğa Kaynaklı Olay İstatistikleri, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Kurumsal-Raporlar/Afet_Istatistikleri_2020_web.pdf (Son erişim tarihi: 29.06.2021)
• AFAD. (2021). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu, (Son erişim tarihi: 28.06.2021)
• Arıkan, R. (2018). Anket Yöntemi Üzerinde Bir Değerlendirme. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 97-159.
• Avcı, S. Kaplan, B. & Ortabağ, T. (2020). Hemşirelik Bölümündeki Öğrencilerin Afet Konusundaki Bilgi ve Bilinç Düzeyleri. Dirençlilik Dergisi, 4(1), s. 89-101. https://doi.org/10.32569/resilience.619897
• Aziz, A. (2020). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Barua, U. Mannan, S., Islam, I., Akther, M. S., Islam, M. A., Akter, T., . . . Ansary, M. A. (2020). People’s Awareness, Knowledge And Perception İnfuencing Earthquake Vulnerability Of A Community: A Study On Ward 14, Mymensingh Municipality, Bangladesh. Natural Hazards (103), 1121-1181. DOI: https://doi.org/10.1007/s11069-020-04028-2
• CNN. Yanan evde mahsur kalan çift ile engelli oğullarını mahalleli kurtardı. https://www.cnnturk.com/turkiye/yanan-evde-mahsur-kalan-cift-ile-engelli-ogullarini-mahalleli-kurtardi, (Son erişim tarihi: 07.08.2021).
• Çelebi, İ. & Uçku, R. (2017). Kayseri İli 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Sağlık Personelinin Deprem Bilgi Düzeyi ve Etkileyen Etmenler. Hastane Öncesi Dergisi, 2(2), s. 91-103. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hod/issue/31941/351631
• Çilingir, G. A. (2018). Türkiye’de Uygulanan Afet Yönetimi Politikalarının İncelenmesi: Yasal Düzenlemeler ve DASK. Dirençlilik Dergisi, 2(1), s. 13-21. DOI: 10.32569/resilience.413310
• Çoşkun, R. Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPPS Uygulamalı. Sakarya Yayıncılık: Sakarya.
• Dikmenli, Y. & Yakar, H. (2019). Öğretmen Adaylarının Afet Bilinci Algı Düzeylerinin İncelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 386-416. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/50700/66-0832
• Esteban, M. Takagib, H., Thaoc, N. D., Tamc, T. T., Trangc, D. D., Anhb, L. T., & Valenzuela, V. P. (2017). Awareness of Coastal Disasters: Case of an Impoverished Low-Lying River Mouth Community in Southern Vietnam. International Journal of Sustainable Future for Human Security, 5(2), 77-85. DOI:10.24910/jsustaın/5.2/7785
• Hagen, J. C. Poudyal, M. B., & Steıner, C. N. (2013). Strategic Activities To Promote Cooperation And Coordınatıon In Internatıonal Dısaster. Management in Health, 21-25. DOI:10.1109/CTS.2013.6567240
• IFRC. (2020a). World Disaster Report 2020. https://media.ifrc.org/ifrc/wp-content/uploads/2020/11/IFRC_wdr2020/IFRC_WDR_ExecutiveSummary_EN_Web.pdf adresinden alındı.
• IFRC. (2020b). What is a Disaster? https://www.ifrc.org/en/what-we-do/disaster-management/about-disasters/what-is-a-disaster/ adresinden alındı.
• İnal, E. Kocagöz, S. & Turan, M. (2012). Temel Afet Bilinç ve Hazırlık Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi, 12(1), 15-19. DOI: 10.5505/1304.7361.2012.05658
• İslamoğlu, H. & Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Beta Yayıncılık: İstanbul. Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Sanem Yayıncılık: Ankara.
• Kayri, M. (2009). Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/72000
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme Yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46. DOI: 10.5455/jmood.20130325011730
• Nofal, A. Alfayyad, I., Khan, A., Aseri, Z. A., & Abu-Shaheen, A. (2018). Knowledge, Attitudes, And Practices Of Emergency Department Staff Towards Disaster And Emergency Preparedness At Tertiary Health Care Hospital İn Central Saudi Arabia. Saudi Medical Journal, 39(11), 179-183. DOİ: 10.15537/smj.2018.11.23026.
• Oyanık, M. & Cengiz, E. (2020). Afet Bilinci ve Kader İlişkisi: Gümüşhane Örneği. The Journal of International Scientific Researches, 5, 87-101. https://doi.org/10.23834/isrjournal.845823
• Ozpulat, F. & Kabasakal, E. (2018). Knowledge Levels of Nursing Students on Disaster Nursing and Their State of Disaster Preparedness. International Journal of Medical Research Health Sciences, 7(8), 165-174. https://www.ijmrhs.com/medical-research/knowledge-levels-of-nursing-students-on-di-saster-nursing-and-their-state-of-disaster-preparedness.pdf
• Pathirage, C. Seneviratne, K., Amaratunga, D., & Haigh, R. (2012). Managing Disaster Knowledge: İdentification Of Knowledge Factors And Challenges. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment, 3(3), 237-252. DOI:10.1108/17595901211263620
• Rañesesa, M. K. Chang-Richardsa, D. A., J. R., & Bubb, J. (2018). Measuring the level of disaster preparedness in Auckland. Procedia Engineering (212), 419–426. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2018.01.054
• Sabah. Antalya'da yangın: Yaşlı kadını komşusu kurtardı. https://www.sabah.com.tr/yasam/2021/06/21/antalyada-yangin-yasli-kadini-komsusu-kurtardi (Son erişim tarihi: 21.06.2021).
• Salah, P. & Sasaki, J. (2021). Knowledge, Awareness, and Attitudes toward Tsunamis: A Local Survey in the Southern Coast of Iran. Sustainability, 13(2), 1-19. doi: https://doi.org/10.3390/su13020449
• Sayıştay. (2002). Mali Yapı ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi. https://www2.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/yayinlar/Mali_Yapi_Denetim_Boyutlariyla_Afet_Yonetimi.pdf adresinden alındı.
• Sevinç, Ö. Güner, Y. & Til, A. (2017). Çanakkale İli 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında Çalışan Personelin Afet Tıbbı Konusundaki Bilgi Düzeyleri. Pamukkale Tıp Dergisi, 119-125. https://doi.org/10.5505/ptd.2017.30643
• Sümbüloğlu, K. & Sümbüloğlu, V. (1993). Biyoistatistik. Özdemir Yayıncılık: İstanbul.
• Şahin, N. (2009). Afet Yönetimi ve Acil Yardım Planları. İzmir 1. Kent Sempozyumu (s. 131-142). İzmir: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği.
• Şahin, Y. Lamba, M. & Öztop, S. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Afet Bilinci ve Afete Hazırlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3(6), 149-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mad/issue/35962/505303
• Şen, G. & Ersoy, G. (2017). Hastane Afet Ekibinin Afete Hazırlık Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 122-130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/32215/366190
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Seçkin Yayınevi: Ankara.
• Tavares, A. O. Mendes, J. M., Basto, E., & Cunha, L. (2009). Risk Perception, Extreme Events And İnstitutional Trust: A Local Survey in Portugal. Reliability, Risk and Safety: Theory and Applications, 1245-1252. DOI:10.1201/9780203859759.ch172
• Tuladhar, G. Yatabe, R., Dahal, R. K., & Bhandary, N. P. (2015). Disaster Risk Reduction Knowledge Of Local People İn Nepal. Tuladhar et al. Geoenvironmental Disasters, 2(5), 1-12. DOI: https://doi.org/10.1186/s40677-014-0011-4
• UNDRR. (T.Y). Disaster. https://www.undrr.org/terminology/disaster adresinden alındı.
• Yıldız, D. & Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuusbd/issue/38311/399621
• Yücel, G. & Gürbüz, D. (2019). İstanbul’daki Hemşehri Dernekleri Toplum Afet Bilinci Geliştirmede Etkin Rol Üstlenebilir mi? Dirençlilik Dergisi, 3(2), 151-163. https://doi.org/10.32569/resilienc-e.578501