Afet Yönetimi Sürecinde Risk Algısı Çalışmalarının Katkısı

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 291 - 299, 30.11.2021

Sefa Mızrak

https://doi.org/10.35341/afet.992959

Cited By: 4

Öz

Afetleri önlemek ve afetlerin zararlarını azaltmak için birçok yapısal ve yapısal olmayan çalışma yürütülmektedir. Özellikle afetler ve afetlerin olası sonuçları hakkında insanların düşüncelerini anlamak afet risk azaltma çalışmaları için önemlidir. Çünkü, insanların düşünceleri afetlere karşı koruyucu önlem alma davranışlarını etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, afetlerle ilgili yürütülen bilimsel risk algısı çalışmalarının afet yönetimi açısından önemini ortaya çıkarmaktır. Çalışma literatür taraması olarak yapılandırılmıştır. Bilim insanları farklı afet türlerine karşı insanların risk algılarını ve risk algısını etkileyen faktörleri yaygın bir şekilde araştırmışlardır. İnsanların afet risk algıları afetler ile ilgili algıladıkları korku, endişe, depresyon, anksiyete, maddi veya bireysel zarar görme olasılığı, bilgi, müdahale kapasitesine güven, afetin şiddeti, sıklığı ve etkisinin büyüklüğüne göre belirlenmiştir. Sosyo-demografik değişkenler arasından yaş, eğitim, ekonomik durum, afet tecrübesi ve afet risk algısı ilişkisi yaygın olarak araştırılmıştır. Afet risk algısı çalışmaları afet öncesi ve afet sonrası yönetim süreçlerinin daha iyi planlanması için gereklidir. Bu nedenle bilim insanları ve afet yönetiminden sorumlu kişiler toplumun afet risk algısını bütün afetler için kapsamlı bir şekilde araştırmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Risk, Risk Algısı, Afet Risk Algısı

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Contribution of Risk Perception Studies in Disaster Management Process

Öz

Many structural and non-structural measures are conducted to prevent disasters and reduce their damages. In particular, understanding people's thoughts related to disasters and their possible consequences is important for disaster risk reduction studies. Because, people's thoughts affect their behaviors to take protective measures against disasters. The objective of this study is to reveal the importance of scientific risk perception studies conducted on disasters in terms of disaster management. The study was designed as a literature review. Scientists have extensively investigated people's risk perceptions against different types of disasters and the factors affecting risk perception. Disaster risk perceptions of people were determined according to their perceived fear, worry, depression, anxiety, possibility of material or individual damage, knowledge, confidence in response capacity, severity, frequency and magnitude of the impact of disasters. Among the socio-demographic variables, the relationship between age, education, economic status, disaster experience and disaster risk perception has been widely investigated. Disaster risk perception studies are necessary for better planning pre-disaster and post-disaster management processes. Therefore, scientists and people responsible for disaster management should comprehensively investigate the disaster risk perception of the community for all disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Risk, Risk Perception, Disaster Risk Perception

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Adelekan, I. O. ve Asiyanbi, A. P. (2016). Flood risk perception in flood-affected communities in Lagos, Nigeria. Natural Hazards, 80(1), 445–469. doi:10.1007/s11069-015-1977-2
• Akar, S. (2013). Doğal afetlerin kamu maliyesine ve makro ekonomiye etkileri: Türkiye değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (21), 185–206. doi:10.11611/JMER197
• Arias, J. P., Bronfman, N. C., Cisternas, P. C. ve Repetto, P. B. (2017). Hazard proximity and risk perception of tsunamis in coastal cities: Are people able to identify their risk? PLoS ONE, 12(10), 1–14. doi:10.1371/journal.pone.0186455
• Azimli Çilingir, G. ve Örçen Güler, İ. (2020). Afet politikalarında risk unsuru ve afet mevzuatında risk yönetimi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 152–165. doi:10.33712/mana.687889
• Bardsley, D. K., Moskwa, E., Weber, D., Robinson, G. M., Waschl, N. ve Bardsley, A. M. (2018). Climate change, bushfire risk, and environmental values: Examining a potential risk perception threshold in Peri-Urban South Australia. Society & Natural Resources, 31(4), 424–441. doi:10.1080/08941920.2017.1421733
• Beck, U. (2011). Risk toplumu: Başka bir modernliğe doğru (Çev. K. Özdoğan ve B. Doğan). İstanbul: İthaki Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1992).
• Becker, G., Aerts, J. C. J. H. ve Huitema, D. (2014). Influence of flood risk perception and other factors on risk-reducing behaviour: A survey of municipalities along the Rhine. Journal of Flood Risk Management, 7(1), 16–30. doi:10.1111/jfr3.12025
• Bourque, L. B., Regan, R., Kelley, M. M., Wood, M. M., Kano, M. ve Mileti, D. S. (2013). An examination of the effect of perceived risk on preparedness behavior. Environment and Behavior, 45(5), 615–649. doi:10.1177/0013916512437596
• Bronfman, N. C., Cisternas, P. C., López-Vázquez, E. ve Cifuentes, L. A. (2016). Trust and risk perception of natural hazards: Implications for risk preparedness in Chile. Natural Hazards, 81(1), 307–327. doi:10.1007/s11069-015-2080-4
• Bubeck, P., Botzen, W. J. W. ve Aerts, J. C. J. H. (2012). A review of risk perceptions and other factors that ınfluence flood mitigation behavior. Risk Analysis, 32(9), 1481–1495. doi:10.1111/j.1539-6924.2011.01783.x
• Domingues, R. B., Jesus, S. N. de ve Ferreira, Ó. (2021). Place attachment, risk perception, and preparedness in a population exposed to coastal hazards: A case study in Faro Beach, southern Portugal. International Journal of Disaster Risk Reduction, 60. doi:10.1016/j.ijdrr.2021.102288
• Donahue, A. K., Eckel, C. C. ve Wilson, R. K. (2014). Ready or not? How citizens and public officials perceive risk and preparedness. The American Review of Public Administration, 44(4_suppl), 89S-111S. doi:10.1177/0275074013506517
• Fernandez, G., Tun, A. M., Okazaki, K., Zaw, S. H. ve Kyaw, K. (2018). Factors influencing fire, earthquake, and cyclone risk perception in Yangon, Myanmar. International Journal of Disaster Risk Reduction, 28, 140–149. doi:10.1016/j.ijdrr.2018.02.028
• Gierlach, E., Belsher, B. E. ve Beutler, L. E. (2010). Cross-cultural differences in risk perceptions of disasters. Risk Analysis, 30(10), 1539–1549. doi:10.1111/j.1539-6924.2010.01451.x
• Görüm, T. (2016). 23 Ekim 2011 Van depreminin tetiklediği heyelanlar. Türk CoğrafyDergi̇si̇, 66, 29–36. doi:10.17211/tcd.69854
• Jóhannesdóttir, G. ve Gísladóttir, G. (2010). People living under threat of volcanic hazard in southern Iceland: Vulnerability and risk perception. Natural Hazards and Earth System Science, 10(2), 407–420. doi:10.5194/nhess-10-407-2010
• Kalaycıoğlu, S. (2018). Afet sosyolojisi, sosyal riskler, sosyal kırılganlık. H. Şengün, S.Ç. Meydan Yıldız ve B. Tercan (ed.), Türkiye’nin Afet Yönetimi, Sosyal, Siyasal ve Yönetim Boyutuyla, (ss. 197-217), Palme Yayınevi, Ankara.
• Kellens, W., Zaalberg, R., Neutens, T., Vanneuville, W. ve De Maeyer, P. (2011). An analysis of the public perception of flood risk on the Belgian Coast. Risk Analysis, 31(7), 1055–1068. doi:10.1111/j.1539-6924.2010.01571.x
• Kung, Y.-W. ve Chen, S.-H. (2012). Perception of earthquake risk in Taiwan: Effects of gender and past earthquake experience. Risk Analysis, 32(9), 1535–1546. doi:10.1111/j.1539-6924.2011.01760.x
• Liu, D., Li, Y., Shen, X., Xie, Y. ve Zhang, Y. (2018). Flood risk perception of rural households in western mountainous regions of Henan Province, China. International Journal of Disaster Risk Reduction, 27(2001), 155–160. doi:10.1016/j.ijdrr.2017.09.051
• Liu, T., Zhang, H., Li, X. ve Zhang, H. (2020). Individual factors influencing risk perceptions of hazardous chemicals in China. Environmental Research, 186, 109523. doi:10.1016/j.envres.2020.109523
• Math, S. B., Tandon, S., Girimaji, S. C., Benegal, V., Kumar, U., Hamza, A., … Nagaraja, D. (2008). Psychological impact of the tsunami on children and adolescents from the Andaman and Nicobar islands. Primary Care Companion to the Journal of Clinical Psychiatry, 10(1), 31–37. doi:10.4088/pcc.v10n0106
• Mendonca, M. B. de ve Gullo, F. T. (2020). Landslide risk perception survey in Angra dos Reis (Rio de Janeiro, southeastern Brazil): A contribution to support planning of non structural measures. Land Use Policy, 91, 104415. doi:10.1016/j.landusepol.2019.104415
• Mızrak, S. ve Aslan, R. (2020). Disaster risk perception of university students. Risk, Hazards and Crisis in Public Policy, 11(4), 411–433. doi:10.1002/rhc3.12202
• Mızrak, S., Özdemir, A. ve Aslan, R. (2021). Adaptation of hurricane risk perception scale to earthquake risk perception and determining the factors affecting women’s earthquake risk perception. Natural Hazards. doi:10.1007/s11069-021-04918-z
• O’Neill, E., Brereton, F., Shahumyan, H. ve Clinch, J. P. (2016). The impact of perceived flood exposure on flood-risk perception: The role of distance. Risk Analysis, 36(11), 2158–2186. doi:10.1111/risa.12597
• Padhan, R. ve Prabheesh, K. P. (2021). The economics of COVID-19 pandemic: A survey. Economic Analysis and Policy, 70, 220–237. doi:10.1016/j.eap.2021.02.012
• Prabhakar, S. V. R. K., Srinivasan, A. ve Shaw, R. (2009). Climate change and local level disaster risk reduction planning: Need, opportunities and challenges. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 14(1), 7–33. doi:10.1007/s11027-008-9147-4
• Qasim, S., Nawaz Khan, A., Prasad Shrestha, R. ve Qasim, M. (2015). Risk perception of the people in the flood prone Khyber Pukhthunkhwa province of Pakistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 14, 373–378. doi:10.1016/j.ijdrr.2015.09.001
• Renn, O. (2004). Perception of risks. Toxicology Letters, 149(1–3), 405–413. doi:10.1016/j.toxlet.2003.12.051
• Simonovic, S. P. (2011). Systems approach to management of disasters: methods and applications. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Tancogne-Dejean, M. ve Laclémence, P. (2016). Fire risk perception and building evacuation by vulnerable persons: Points of view of laypersons, fire victims and experts. Fire Safety Journal, 80, 9–19. doi:10.1016/j.firesaf.2015.11.009
• Tercan, B. (2018). Afetler ve yerleşim yeri değişiklikleri. H. Şengün, S.Ç. Meydan Yıldız ve B. Tercan (ed.), Türkiye’nin Afet Yönetimi, Sosyal, Siyasal ve Yönetim Boyutuyla, (ss. 161-194), Palme Yayınevi, Ankara.
• Tobin, G. A., Whiteford, L. M., Jones, E. C., Murphy, A. D., Garren, S. J. ve Padros, C. V. (2011). The role of individual well-being in risk perception and evacuation for chronic vs. acute natural hazards in Mexico. Applied Geography, 31(2), 700–711. doi:10.1016/j.apgeog.2010.12.008
• Trumbo, C. W., Peek, L., Meyer, M. A., Marlatt, H. L., Gruntfest, E., McNoldy, B. D. ve Schubert, W. H. (2016). A Cognitive-Affective scale for hurricane risk perception. Risk Analysis, 36(12), 2233–2246. doi:10.1111/risa.12575
• URL 1, https://www.undrr.org/media/48008/download (Son Erişim: 19.10.2020).
• URL 2, https://www.unisdr.org/files/7817_UNISDRTerminologyEnglish.pdf (Son Erişim: 25.13.2021).
• URL 3, https://www.unisdr.org/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf (Son Erişim: 19.08.2021).
• URL 4, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/AFAD-2019_2023-STRATEJIK-PLAN.pdf (Son Erişim: 21.10.2021).
• URL 5, https://irap.afad.gov.tr/upload/Node/42062/files/IRAP_KILAVUZ_tum_v8.pdf (Son Erişim: 19.10.2021).
• URL 6, https://sozluk.gov.tr/ (Son Erişim: 15.06.2021).
• URL 7, https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu (Son Erişim: 25.10.2020).
• URL 8, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf (Son Erişim: 12.03.2021).
• Xu, D., Liu, E., Wang, X., Tang, H. ve Liu, S. (2018). Rural households’ livelihood capital, risk perception, and willingness to purchase earthquake disaster insurance: Evidence from Southwestern China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(7), 1319. doi:10.3390/ijerph15071319
• Xu, D., Yong, Z., Deng, X., Liu, Y., Huang, K., Zhou, W. ve Ma, Z. (2019). Financial preparation, disaster experience, and disaster risk perception of rural households in earthquake-stricken areas: Evidence from the Wenchuan and Lushan Earthquakes in China’s Sichuan Province. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16, 3345. doi:10.3390/ijerph16183345
• Zhang, W., Wang, W., Lin, J., Zhang, Y., Shang, X., Wang, X., … Ma, W. (2017). Perception, knowledge and behaviors related to typhoon: A cross sectional study among rural residents in Zhejiang, China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(5), 492. doi:10.3390/ijerph14050492