Digital Epitextual Visibility of Translators: The Case Study of Parşömen’s Çevirmenine Sorduk Interviews

Year 2025, Volume: 3 Issue: 2, 124 - 143, 25.08.2025

Ayşe Saki Demirel

Abstract

This article explores the digital epitextual visibility of literary translators through the case study of Çevirmenine Sorduk [We asked the translator], an ongoing interview series published by the Turkish digital literary magazine Parşömen. Drawing on the theoretical frameworks of translator (in)visibility (Venuti, 1995), paratext (Genette, 1997), and digital paratextuality (Freeth, 2022, 2024), the study examines how structured online interviews function as paratextual spaces where translators assert agency, perform professionalism, and narrate their interpretive labour. Employing inductive thematic analysis, the research analyses 61 interviews published between 2021 and 2025, all built around a standardized set of six open-ended questions. The findings reveal three recurring and interrelated themes: (1) Translator’s Agency and Authorship, (2) Translator as Reader and Mediator, and (3) Translation as a Challenging and Labour-intensive Act and Process. The study argues that Çevirmenine Sorduk operates as a curated digital epitext that enhances translator visibility in the Turkish literary field, offering both individual and collective representations of translatorship. By foregrounding translators’ visibility in digital epitexts—a relatively underexplored locus in Translation Studies—this research contributes to a broader understanding of how translators perform their visibility in digital spaces.

Keywords

Çevirmenine Sorduk , digital epitextual visibility , interview , paratext , Parşömen , translator visibility

Dijital Öte Metinsel Çevirmen Görünürlüğü: Çevirmenine Sorduk Söyleşileri Örneği

Abstract

Bu makale, Parşömen adlı dijital edebiyat dergisinde yayımlanmaya devam eden Çevirmenine Sorduk söyleşi dizisini inceleyerek edebî çevirmenlerin dijital öte metinsel [digital epitextual] görünürlüğünü ele almaktadır. Çalışma, Venuti’nin çevirmen görünürlüğü/görünmezliği [(in)visibility] kavrayışı, Genette’in yan metin [paratext] kavramsallaştırması ve Freeth’in dijital yan metinsellik [digital paratextuality] yaklaşımından yola çıkarak, çevrimiçi söyleşilerin çevirmenlere bir eyleyen olarak kendilerini ifade edebilecekleri, mesleki kimliklerini sergileyebilecekleri ve çeviri sürecine dair deneyimlerini paylaşabilecekleri yan metinsel bir alan sunduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Parşömen’de 2021 ile 2025 yılları arasında yayımlanan ve her biri yapılandırılmış aynı altı soruya dayanan 61 söyleşi, tümevarımsal tematik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonucunda üç temel tema öne çıkmıştır: (1) Eyleyen Bir Özne ve Yazar Olarak Çevirmen; (2) Okur ve Aracı Olarak Çevirmen; (3) Zorlayıcı ve Emek Yoğun Bir Edim ve Süreç Olarak Çeviri. Bulgular, Çevirmenine Sorduk söyleşi dizisinin edebiyat alanında hem bireysel hem de kolektif ölçekte çevirmen görünürlüğünü güçlendiren bir dijital öte metin alanı oluşturduğunu göstermektedir. Çeviribilim alanında görece az çalışılmış bir mecra olan dijital öte metinlere, çevrimiçi çevirmen söyleşilerine, odaklanan bu araştırmanın, çevirmen görünürlüğünü dijital bağlamda yeniden düşünmeye katkı sunması beklenmektedir.

Keywords

Çevirmenine Sorduk , çevirmen görünürlüğü , dijital öte metinsel görünürlük , Parşömen , söyleşi , yan metin

References

• Akın, D. (2021, March 1). Çevirmenine sorduk: Duygu Akın ve Sütçü. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/03/01/cevirmenine-sorduk-duygu-akin-ve-sutcu/
• Alacaoğlu, A. (2021, September 6). Çevirmenine sorduk: Anıl Alacaoğlu ve İsyan. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/09/06/cevirmenine-sorduk-anil-alacaoglu-ve-isyan/
• Alkan, B. (2023, March 22). Çevirmenine sorduk: Burcu Alkan ve Blake: Bir Biyografi. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/03/22/cevirmenine-sorduk-burcu-alkan-ve-blake-bir-biyografi/
• Altınanıt, A. (2021, October 5). Çevirmenine sorduk: Arzu Altınanıt ve Doyma Anı. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/10/05/cevirmenine-sorduk-arzu-altinanit-ve-doyma-ani/
• Batchelor, K. (2018). Translation and paratexts. Routledge.
• Batchelor, K. (2019) Paratexts. In Baker, M. & Saldanha, G. (eds), Routledge Encyclopedia of Translation Studies (pp. 401-405). 3rd ed. Routledge.
• Batchelor, K. (2022). Translation, media and paratexts. In E. Bielsa (Ed.), The Routledge handbook of translation and media (pp. 122–135). Routledge.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006) Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. http://dx.doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
• Cansız, D. (2022, March 3). Çevirmenine sorduk: Deniz Cansız ve Komşum Rosicky. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/03/03/cevirmenine-sorduk-deniz-cansiz-ve-komsum-rosicky/
• Cercel, L., & Leal, A. (Eds.). (2025). The translator’s visibility: New debates and epistemologies. Routledge.
• Ceylan, Z. (2022, April 8). Çevirmenine sorduk: Zafer Ceylan ve Kaptan. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/04/08/cevirmenine-sorduk-zafer-ceylan-ve-kaptan/
• Çınaroğlu, A. (2025, April 9). Çevirmenine sorduk: Ayça Çınaroğlu ve Tekillikler. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2025/04/09/cevirmenine-sorduk-ayca-cinaroglu-ve-tekillikler/
• Doğru, S. (2022, April 19). Çevirmenine sorduk: Süleyman Doğru ve Dünya Sonu Savaşı. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/04/19/cevirmenine-sorduk-suleyman-dogru-ve-dunya-sonu-savasi/
• Erbaş, E. (2021, March 15). Çevirmenine sorduk: Ebru Erbaş ve Ağabey. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/03/15/cevirmenine-sorduk-ebru-erbas-ve-agabey/
• Erkaradağ, D. (2023, November 27). Çevirmenine sorduk: Deniz Erkaradağ ve Serseri. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/11/27/cevirmenine-sorduk-deniz-erkaradag-ve-serseri/
• Freeth, P. J. (2022). Beyond invisibility: The position and role of the literary translator in the digital paratextual space [Doctoral dissertation, University of Leeds]. University of Leeds Repository.
• Freeth, P. J. (2024). “Yes: I translated it!”: Visibility and the performance of translatorship in the digital paratextual space. In P. J. Freeth & R. Treviño (Eds.), Beyond the translator’s invisibility: Critical reflections and new perspectives (pp. 147–172). Leuven University Press.
• Genette, G. (1997). Paratexts: Thresholds of interpretation (J. E. Lewin, Trans.). Cambridge University Press. (Original work published 1987)
• Gülbek, T. (2023, March 27). Çevirmenine sorduk: Tamer Gülbek ve Ey İskoçlar!. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/03/27/cevirmenine-sorduk-tamer-gulbek-ve-ey-iskoclar/
• Kadıoğlu, B. (2023, October 6). Çevirmenine sorduk: Betül Kadıoğlu ve İnci Kolyeli Düz Siyah Elbise. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/10/06/cevirmenine-sorduk-betul-kadioglu-ve-inci-kolyeli-duz-siyah-elbise/
• Karakuş, E. (2023, April 6). Çevirmenine sorduk: Eyüp Karakuş ve Güneş Çarpması. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/04/06/cevirmenine-sorduk-eyup-karakus-ve-gunes-carpmasi/
• Keskin, D. (2021, July 10). Çevirmenine sorduk: Deniz Keskin ve Moby Dick. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/07/10/cevirmenine-sorduk-deniz-keskin-ve-moby-dick/
• Koskinen, K. (2000). Beyond ambivalence: Postmodernity and the translation turn in Finland [Doctoral dissertation, University of Tampere]. Tampere University Press.
• Minareci, R. (2022, December 1). Çevirmenine sorduk: Regaip Minareci ve Yalanın Erdemi. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/12/01/cevirmenine-sorduk-regaip-minareci-ve-yalanin-erdemi/
• Nilüfer, S. (2021, December 2). Çevirmenine sorduk: Saliha Nilüfer ve Sonsuzluğun Tarihi. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/12/02/cevirmenine-sorduk-saliha-nilufer-ve-sonsuzlugun-tarihi/
• Okan Gezmiş, E. (2021, July 30). Çevirmenine sorduk: Elif Okan Gezmiş ve Öznellik. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/07/30/cevirmenine-sorduk-elif-okan-gezmis-ve-oznellik/
• Önoğlu, N. (2021, September 16). Çevirmenine sorduk: Nuray Önoğlu ve Sabotaj Çetesi. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/09/16/cevirmenine-sorduk-nuray-onoglu-ve-sabotaj-cetesi/
• Özdemir, İ. (2021, March 9). Çevirmenine sorduk: İlknur Özdemir ve Sözlerin Ağırlığı. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/03/09/cevirmenine-sorduk-ilknur-ozdemir-ve-sozlerin-agirligi/
• Özpalabıyıklar, S. (2021, April 6). Çevirmenine sorduk: Selahattin Özpalabıyıklar ve Sağır Cumhuriyet. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/04/06/cevirmenine-sorduk-selahattin-ozpalabiyiklar-ve-sagir-cumhuriyet/
• Parşömen Fanzin. (2022, October 4). Çeviri soruşturması: Kitap çevirmenleri anlatıyor. https://parsomenfanzin.com/2022/10/04/ceviri-sorusturmasi-kitap-cevirmenleri-anlatiyor/
• Parşömen Fanzin. (2021a, July 16). Hikâyesi: Parşömen Sanal Fanzin | Onur Çalı. https://parsomenfanzin.com/2021/07/16/hikayesi-parsomen-sanal-fanzin-onur-cali/
• Parşömen Fanzin. (2021b, January 24). Parşömen Sanal Fanzin’in 14. yılında Onur Çalı ile söyleşi. https://parsomenfanzin.com/2021/01/24/parsomen-sanal-fanzinin-14-yilinda-onur-cali-ile-soylesi/
• Sağlamer, İ. (2022, November 22). Çevirmenine sorduk: İrem Sağlamer ve Foe. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/11/22/cevirmenine-sorduk-irem-saglamer-ve-foe/
• Sancaktaroğlu Bozkurt, S. (2022, May 5). Çevirmenine sorduk: Sinem Sancaktaroğlu Bozkurt ve Ne Eğlenceli Çağ!. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/05/05/cevirmenine-sorduk-sinem-sancaktaroglu-bozkurt-ve-ne-eglenceli-cag/
• Sevimay, F. (2022, January 10). Çevirmenine sorduk: Fuat Sevimay ve Ulysses. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2022/01/10/cevirmenine-sorduk-fuat-sevimay-ve-ulysses/
• Şimşek, A. (2021, June 25). Çevirmenine sorduk: Ahmet Şimşek ve Ömrümden Beş Sene. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/06/25/cevirmenine-sorduk-ahmet-simsek-ve-omrumden-bes-sene/
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2018). Review of Translation and paratexts by K. Batchelor. TTR: Traduction, Terminologie, Rédaction, 31(2), 219–224. https://doi.org/10.7202/1065575ar
• Tanakol, M. (2025, January 15). Çevirmenine sorduk: Murat Tanakol ve Bu Dünyanın Krallığı. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2025/01/15/cevirmenine-sorduk-murat-tanakol-ve-bu-dunyanin-kralligi/
• Taş İlmek, S. (2025). Translating the ‘untranslatable’: Is it the way to become a translator celebrity? Celebrity Studies. https://doi.org/10.1080/19392397.2025.2510934
• Uzma, B. (2023, September 22). Çevirmenine sorduk: Birsel Uzma ve Miras. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2023/09/22/cevirmenine-sorduk-birsel-uzma-ve-miras/
• van Egdom, G.-W., & Declercq, C. (2024). Assessing the digital visibility of literary translators. Dragoman Journal of Translation Studies, 14(15), 94–121. https://www.dragoman-journal.org
• Venuti, L. (1995). The translator’s invisibility: A history of translation. Routledge.
• Yalçın Pelit, M. (2021, November 11). Çevirmenine sorduk: Merve Yalçın Pelit ve Küçük Çocuk. Parşömen Fanzin. https://parsomenfanzin.com/2021/11/11/cevirmenine-sorduk-merve-yalcin-pelit-ve-kucuk-cocuk/