Düzyazılarından Hareketle Turgut Uyar’ın Şiir Anlayışı ve Bir Eleştirmen Olarak Turgut Uyar

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 212 - 229, 30.08.2018

İsmail Kekeç

https://doi.org/10.34083/akaded.448740

Cited By: 1

Öz

Bilindiği üzere bir şairin şiir anlayışı
hakkında değerlendirme yapılacaksa kuşkusuz şairin kendisinin kaleme almış
olduğu yazıları, başvurulacak kaynakların başında gelir. Bu açıdan bakıldığında
Turgut Uyar, şair kimliği yanı sıra son derece üretken bir eleştirmen kimliği de
ile karşımızda durmaktadır. 1950’den başlayarak 1980’li yıllara kadar çeşitli
dergi ve gazetelerde yazılar kaleme alan Turgut Uyar’ın bu yazılarında
çoğunlukla ve doğal olarak şiire dair meselelere kafa yorduğu dikkatlerden
kaçmamaktadır. Uyar’ın şiirle ilgili yazılarının dışında dile dair
düşüncelerini dile getirdiği, ülkemizdeki edebî dergilerin (özellikle taşra
dergilerinin) tanıtımlarını yaptığı, ‘eleştiri’nin ne’liği/niteliğine dair
tespitlerini sergilediği, teferruatlı olmasa da öykü, roman, mektup gibi edebî
türlere dair ilgili yazarın eserinden yola çıkarak görüşünü bildirdiği yazıları
da mevcuttur. 

Bu makale giriş ve sonuç kısımları hariç
tutulacak olursa üç bölümden oluşmuştur. İlk bölümde Uyar’ın, şiir anlayışı ve
şiir eleştirisi, ikinci bölümde şair tavrı ve şair eleştirisi, son bölümde ise
eleştirmen tavrı ve eleştiri anlayışı ele alınmıştır. İlk bölümde Turgut
Uyar’ın şiire dair düşünceleri genel hatlarıyla ortaya konulmaya çalışılmış,
ikinci ve üçüncü bölümlerde ise genel bir bakış açısı yanı sıra Uyar’ın üstünde
önemle durduğu kimi müstakil şahsiyetler hakkındaki düşüncelerine de yer
verilmiştir. Böylelikle hem üzerinde fazla durulmayan eleştirmenlik tarafına
dikkat çekebilmek hem de şiire olan bakış açısına dair ipuçları yakalayabilmek
adına, bu türden yorumlamalara olanak veren şairin kaleme aldığı kimi
yazılarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

şiir, şair, eleştiri, Turgut Uyar

Kaynakça

• Ahmet Oktay (2008). “Zamanla Göz Göze: “Uzaklarda Yapıldığı Sanılan Bir Şiir”in Arka Fonu”. İmkânsız Poetika. İstanbul: İthaki Yayınları. 504-522.
• Cöntürk, Hüseyin (2006). “Turgut Uyar”. Çağının Eleştirisi I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 203-258.
• Çağın Şerife (hzl. 2013). “Bir Şair Üzerine”. Şiir Daima Şiir-Ataç’ın Şiir Yazıları. İstanbul: Dergâh Yayınları. 505-507.
• Karaca, Alaattin (2005). İkinci Yeni Poetikası, Ankara: Hece Yayınları.
• Koçak, Orhan (2011). “Önsöz: Zorluğun İcadı, Yeniden”. Bahisleri Yükseltmek. İstanbul: Metis Yayınları. 11-28.
• Uyar, Turgut (2009). Korkulu Ustalık. hzl. Alaattin Karaca. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.