Düzyazılarından Hareketle Turgut Uyar’ın Şiir Anlayışı ve Bir Eleştirmen Olarak Turgut Uyar

Year 2018, Volume 2, Issue 2, 212 - 229, 30.08.2018

İsmail KEKEÇ

https://doi.org/10.34083/akaded.448740

Abstract

Bilindiği üzere bir şairin şiir anlayışı hakkında değerlendirme yapılacaksa kuşkusuz şairin kendisinin kaleme almış olduğu yazıları, başvurulacak kaynakların başında gelir. Bu açıdan bakıldığında Turgut Uyar, şair kimliği yanı sıra son derece üretken bir eleştirmen kimliği de ile karşımızda durmaktadır. 1950’den başlayarak 1980’li yıllara kadar çeşitli dergi ve gazetelerde yazılar kaleme alan Turgut Uyar’ın bu yazılarında çoğunlukla ve doğal olarak şiire dair meselelere kafa yorduğu dikkatlerden kaçmamaktadır. Uyar’ın şiirle ilgili yazılarının dışında dile dair düşüncelerini dile getirdiği, ülkemizdeki edebî dergilerin (özellikle taşra dergilerinin) tanıtımlarını yaptığı, ‘eleştiri’nin ne’liği/niteliğine dair tespitlerini sergilediği, teferruatlı olmasa da öykü, roman, mektup gibi edebî türlere dair ilgili yazarın eserinden yola çıkarak görüşünü bildirdiği yazıları da mevcuttur. 

Bu makale giriş ve sonuç kısımları hariç tutulacak olursa üç bölümden oluşmuştur. İlk bölümde Uyar’ın, şiir anlayışı ve şiir eleştirisi, ikinci bölümde şair tavrı ve şair eleştirisi, son bölümde ise eleştirmen tavrı ve eleştiri anlayışı ele alınmıştır. İlk bölümde Turgut Uyar’ın şiire dair düşünceleri genel hatlarıyla ortaya konulmaya çalışılmış, ikinci ve üçüncü bölümlerde ise genel bir bakış açısı yanı sıra Uyar’ın üstünde önemle durduğu kimi müstakil şahsiyetler hakkındaki düşüncelerine de yer verilmiştir. Böylelikle hem üzerinde fazla durulmayan eleştirmenlik tarafına dikkat çekebilmek hem de şiire olan bakış açısına dair ipuçları yakalayabilmek adına, bu türden yorumlamalara olanak veren şairin kaleme aldığı kimi yazılarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 

Keywords

şiir, şair, eleştiri, Turgut Uyar

References

• Ahmet Oktay (2008). “Zamanla Göz Göze: “Uzaklarda Yapıldığı Sanılan Bir Şiir”in Arka Fonu”. İmkânsız Poetika. İstanbul: İthaki Yayınları. 504-522.
• Cöntürk, Hüseyin (2006). “Turgut Uyar”. Çağının Eleştirisi I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 203-258.
• Çağın Şerife (hzl. 2013). “Bir Şair Üzerine”. Şiir Daima Şiir-Ataç’ın Şiir Yazıları. İstanbul: Dergâh Yayınları. 505-507.
• Karaca, Alaattin (2005). İkinci Yeni Poetikası, Ankara: Hece Yayınları.
• Koçak, Orhan (2011). “Önsöz: Zorluğun İcadı, Yeniden”. Bahisleri Yükseltmek. İstanbul: Metis Yayınları. 11-28.
• Uyar, Turgut (2009). Korkulu Ustalık. hzl. Alaattin Karaca. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.