New Readings in the “Divan of Kadı Burhaneddin” upon the Republishing of its Facsimile

Year 2021, Volume: 5 Issue: 4, 1632 - 1645, 30.12.2021

Zeki Kaymaz

https://doi.org/10.34083/akaded.1016712

Cited By: 1

Abstract

Kadı Burhaneddin Ahmed, who was born in Kayseri in 1345, is was a poet who served as a judge, vizier, regency and ruler. In 1398, when he was 54 years old, he was killed by the Akkoyunlu ruler Kara Yuluk Osman Bey, again in Kayseri. His Divan, which was copied in 1394 when Kadı Burhaneddin was still alive, is an important source that reflects both the characteristic features of Old Anatolian Turkish and the dialect characteristics of the poet.

Kadı Burhaneddin's divan was published by Muharrem Ergin in 1980 in Istanbul. Noting that Kadı Burhaneddin had a difficult complex language of poetry, Muharrem Ergin published this voluminous divan competently. In the preface of this publication, Muharrem Ergin also noted that despite everything, there may might be unsolved parts in the text and even misread words. The facsimile of Kadı Burhaneddin's divan was reprinted in 2020. In this article, the poems in Kadı Burhaneddin's Divan have been reviewed, inspired by the above determination of Muharrem Ergin and benefiting from the new facsimile, and our determinations about the places we think should be corrected are revealed.

Keywords

Divan of Kadı Burhaneddin, Ghazel, Old Anatolian Turkish

Tıpkıbasımının Yeniden Yayınlanması Münasebetiyle "Kadı Burhaneddin Divanı"nda Yeni Okuyuşlar

Abstract

1345 yılında Kayseri’de doğan Kadı Burhaneddin Ahmed, kadılık, vezirlik, naiplik ve hükümdarlık yapmış bir şairdir. 1398 yılında 54 yaşındayken Akkoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman Bey tarafından yine Kayseri’de öldürülmüştür. 1394 yılında yani Kadı Burhaneddin daha hayatta iken istinsah edilmiş nüshası elimizde bulunan Divan’ı, hem Eski Anadolu Türkçesinin karakteristik özelliklerini hem de şairin ağız özelliklerini yansıtan önemli bir kaynaktır.

Kadı Burhaneddin’in divanı, Muharrem Ergin tarafından 1980 yılında İstanbul’da yayınlanmıştır. Kadı Burhaneddin’in çetin bir şiir dili olduğuna dikkat çeken Muharrem Ergin, bu hacimli divanı yetkin bir şekilde yayınlamıştır. Muharrem Ergin, bu yayının ön sözünde her şeye rağmen metinde çözülmemiş yerlerin ve hatta yanlış okunmuş kelimelerin kalmış olabileceğini de kaydetmiştir. Kadı Burhaneddin’in divanının tıpkıbasımı 2020 yılında yeniden yapılmıştır. Bu yazıda, Muharrem Ergin’in yukarıdaki tespitinden ilham alarak ve yeni tıpkıbasımdan da yararlanarak Kadı Burhaneddin Divanı’ndaki şiirler gözden geçirilmiş ve düzeltilmesi gerektiğini düşündüğümüz yerlerle ilgili tespitlerimiz ortaya konmuştur.

Keywords

Kadı Burhaneddin Divanı, Gazel, Eski Anadolu Türkçesi

References

• Akar, Metin (1998), Bizi yanıltanlar: 1. kâtipler, Folkloristik: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, s: 7-9.
• Alparslan, Ali (1977), Kadı Burhaneddin divanından seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ergin, Muharrem (1980), Kadı Burhaneddin divanı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Kaymaz, Zeki (2021), Kadı Burhaneddin Divanı’ndaki bir gazel üzerine, Aydın Türklük Bilgisi Dergisi (AY-TBD), 7(12), 141-150.
• Tören, Hatice (2000), Kadı Burhaneddin Divanı’nda bazı yeni okuyuşlar, İlmî Araştırmalar (9), 7-9.
• Türk Dil Kurumu (2020), Kadı Burhaneddin dîvân, Türk Dil Kurumu Yayınları.