GÜVENLİK BOYUTUYLA DOĞU AKDENİZ KRİZİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 19, 57 - 75, 30.08.2022

Ramazan İzol

Öz

Doğu Akdeniz nispeten küçük ve kapalı bir deniz olduğundan, sahildar devletler arasında Doğu Akdeniz’deki deniz alanlarının sınırlandırılması meselesi önemli bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada da güvenlik kavramı üzerinden Doğu Akdeniz’deki deniz alanlarının sınırlandırılması meselesi irdelenmiş ve Doğu Akdeniz Krizi’nin perde arkasına ışık tutulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın temel amacı Doğu Akdeniz’deki Türk-Yunan geriliminin sebeplerini ortaya koymak ve deniz yetki alanlarının sınırlandırılması meselesini uluslararası ilişkiler disiplini içerisinde ele almaktır. Bu minvalde çalışmada öncelikle, güvenlik kavramının hangi bağlamda çalışmaya katkı sağlayabileceği gösterilmiştir. Akabinde Doğu Akdeniz’deki Türk-Yunan geriliminin tarihsel arka planına değinilmiş ve bu gerilimin Doğu Akdeniz’deki deniz alanlarının sınırlandırılması meselesi ile ilişkisi ele alınmıştır. Çalışmada Doğu Akdeniz’deki deniz alanlarının sınırlandırılması meselesinde tarihsel sürecin yanı sıra küresel ve bölgesel güçler arasındaki jeopolitik rekabet, ontolojik güvenlik ve enerji güvenliği gibi hususların nasıl bir rol oynadığı ortaya koyulmuştur. Çalışmada son olarak ise Doğu Akdeniz’deki krizin çözümü adına neler yapılabileceğine dair tavsiye ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Yunanistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Güney Kıbrıs, Deniz Yetki Alanları, Güvenlik

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

THE EASTERN MEDITERRANEAN CRISIS WITH A SECURITY DIMENSION

Öz

The issue of delimitation of maritime areas in the Eastern Mediterranean has emerged as an important problem among coastal countries since it is a relatively small and closed sea. In this study, the issue of limiting the maritime areas in the Eastern Mediterranean was examined through the concept of security and it was tried to shed light on the behind-the-scenes of the Eastern Mediterranean Crisis. The main purpose of the study was to reveal the reasons for the Turkish-Greek tension in the Eastern Mediterranean and to deal with the issue of delimitation of maritime jurisdiction areas within the discipline of international relations. In this context, first of all, the significance of the concept of security to the study was stressed. Subsequently, the historical background of the Turkish-Greek tension in the Eastern Mediterranean was mentioned and the relationship of this tension with the issue of delimitation of maritime areas in the Eastern Mediterranean was discussed. In the study, besides the historical process, issues such as geopolitical competition between global and regional powers, ontological security, and energy security in the delimitation of maritime areas in the Eastern Mediterranean were revealed. Finally, recommendations and suggestions about what can be done for the solution of the crisis in the Eastern Mediterranean were provided in the study.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Greece, Turkish Republic of Northern Cyprus, South Cyprus, Maritime Jurisdiction, Security

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Acer, Y. (2019). Doğu Akdeniz’de Deniz Yetki Alanları ve Türkiye-Libya Mutabakatı. SETA Analiz.
• Acer, Y. (2020). Doğu Akdeniz’de Yunanistan-Mısır Deniz Sınırı Antlaşması ve Türkiye. Adalet Dergisi, 65, 13-26.
• Adar, S., & Toygur, I. (2020). Turkey, the EU and the Eastern Mediterranean Crisis. The Centre for Applied Turkey Studies, SWP.
• Akgönul, S. (2014). Vers une nouvelle donne dans les relations gréco-turques ? Içinde Vers une nouvelle donne dans les relations gréco-turques ? Institut français d’études anatoliennes. http://books.openedition.org/ifeagd/149
• Armaoğlu, F. (1999). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi. Alkım Yayınları.
• Bayram, M. H. (2015). Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Tartışmalı Deniz Yetki Alanları. Sahil Güvenlik Dergisi, 25, 52-58.
• Blanc, P. (2013). Chypre: Un triple enjeu pour la Turquie. Hérodote, 148, 83-102.
• Buzan, B., Wæver, O., Wæver, O., & De Wilde, J. (1998). Security: A new framework for analysis. Lynne Rienner Publishers.
• Cinal Özdemirci, A. S. (2020). Lübnan’ın Kalbinde Yangın: Beyrut Limanı Patlamaları. Orsam Bakış. https://www.academia.edu/43839800/ORSAM_Bak%C4%B1%C5%9F_132_A_Selcan_%C3%96zdemirci_Cinal_L%C3%BCbnan_%C4%B1n_Kalbinde_Yang%C4%B1n_Beyrut_Liman%C4%B1_Patlamalar%C4%B1_A%C4%9Fustos_2020
• Greece, Israel, Cyprus Sign EastMed Gas Pipeline Deal. (2020). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-greece-cyprus-israel-pipeline/greece-israel-cyprus-sign-eastmed-gas-pipeline-deal-idUSKBN1Z10R5
• İsti̇kbal, D., & Boyraz, H. M. (2019). Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarına Ekonomi-Politik Bir Yaklaşım. Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 3(5), 69-86.
• Jabbour, J., & Rebière, N. (2014). La Turquie au coeur des enjeux géopolitiques et énergétiques régionaux. Confluences Méditerranée, 91(4), 33-51. Cairn.info. https://doi.org/10.3917/come.091.0033
• Kanat, D. Ö. Ü. S., & Aktel, P. D. M. (2019). Küreselleşme ve Güvenlik: Ulusal Güvenliğe Yönelik Yakın Yeni Tehditler. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(15), 112-126.
• Kedikli, U., & Deniz, T. (2015). Enerji Kaynakları Mücadelesinde Doğu Akdeniz Havzası ve Deniz Yetki Alanları Uyuşmazlığı. Alternatif Politika, 7(3).
• Kızılay, Ş. (2021). Doğu Akdeniz’in Güney Ülkesi: Mısır. Ds Journal, 2(1), 29-39.
• Libya Crisis: France Suspends Nato Mission Role Amid Turkey Row. (2020). BBC News. https://www.bbc.com/news/world-europe53262725?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/cddqqndv7rmt/mediterranean-sea&link_location=live-reporting-story
• Özgen, C. (2013). Doğu Akdeniz’de Enerji Güvenliğine Yönelik bir Girişim: Akdeniz Kalkanı Harekâtı. Akademik Orta Doğu: Altı Aylık Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, 8(15), 101-114.
• Öztürk, T., & İrfanoğlu, E. (2021). Amerikan Dış Politikasında Jeopolitiğin Önemi. Akdeniz İİBF Dergisi, 21(1), 17-27. https://doi.org/10.25294/auiibfd.809368
• Pazarcı, H. (1986). Le contentieux gréco-turc en Mer Egée. CEMOTI, Cahiers d’Études sur la Méditerranée Orientale et le monde Turco-Iranien, 2(1), 67-85. https://doi.org/10.3406/cemot.1986.870
• Rubin, A., & Eiran, E. (2019). Regional maritime security in the eastern Mediterranean: Expectations and reality. International Affairs, 95(5), 979-997. https://doi.org/10.1093/ia/iiz146
• Steele, B. J. (2007). Ontological Security in International Relations: Self-Identity and the IR State. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203018200
• Şeker, B. Ş. (2020). Doğu Akdeniz Enerji Güvenliği Ekseni: Yunanistan-GKRY’nin Muhtemel Politikalarının Analizi ve Türkiye’nin Tutumu. Içinde Yeni Deniz Güvenliği Ekosistemi ve Doğu Akdeniz, TASAM, (ss. 280-319).
• Türkiye yeni bir NAVTEX ilan etti. (2020, Temmuz 29). Sputnik Türkiye. https://tr.sputniknews.com/20200729/turkiye-yeni-bir-navteX-ilan-etti-1042550663.html
• Türkoğlu, N., Bayar, R., Karabacak, K., Ceyda, K., Anlı, H., Kılar, E., Gökkaya, Acar, I., & Yılmaz, M. (2018, Eylül). Doğu Akdeniz Kıta Sahanlığı Sorunsalı Üzerinden Doğalgaz Paylaşımı. TÜCAUM 30.Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara.
• Yaycı, C., Turan, A. B., & Dikmen, H. F. (2020, Eylül 19). Türkiye ve İsrail Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Antlaşması İmzalarsa, Bu Antlaşma Türkiye ve İsrail’in Yararına Olduğu Gibi Filistin’in de Yararına Olur [Türk Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi]. https://baudegs.com/turkiye-ve-israil-deniz-yetki-alanlari-sinirlandirma-antlasmasi-imzalarsa-bu-antlasma-turkiye-ve-israilin-yararina-oldugu-gibi-filistinin-de-yararina-olur-2/
• Yayci, C. (2012). Doğu Akdeniz’de Yetki Alanlarının Paylaşılması Sorunu Ve Türkiye. Bilge Strateji, 4(6), 1-70.
• Yılmaz, N. F. (2005). Petrol ve Doğal Gaz Boru Hatları Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Tesisat Mühendisliği Dergisi, 87, 4-14.
• Yorulmaz, R. (2019). Sıcak Gündem: Doğu Akdeniz. ORSAM Orta Doğu Analiz, 10(88), 80-83.