Günümüz Sınıflarında Sosyal Bilgilerin Öğretimi: Öğretmenlerin Yöntemleri ve Pedagojik Uygulamaları

Year 2018, Volume: 11 Issue: 1, 1 - 29, 29.01.2018

İlhan İlter

https://doi.org/10.30831/akukeg.338520

Cited By: 4

Abstract

Her bakımından değişen ülke ve dünya
koşullarında bilgi ve becerilere dayalı kararlar alıp problem çözebilen etkin
demokratik vatandaşlar yetiştirmek amacıyla sosyal bilim disiplinlerinden
aldığı bilgi ve yöntemlerle bütünleşen sosyal bilgiler eğitimi küresel
gelişmeler ve sorunlar karşısında bugün daha fazla önem kazanmaktadır. Ancak bu
dersin öğretiminin nasıl gerçekleştirildiği ve öğrenciler üzerinde pedagojik
olarak yeterince etkili olup olmadığı konusunda geçmişte olduğu gibi bugünün
sınıflarında da halen belirsizlikler mevcuttur. Bu araştırmanın amacı, tarama
yöntemine dayanılarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıflarında hangi yöntem
ve uygulamaları kullandıklarını inceleyerek bu dersin öğretimiyle ilgili güncel
durumu ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla Kahramanmaraş-Merkez’de seçkisiz olarak
belirlenen 35 ortaokulda öğretim veren 72 sosyal bilgiler öğretmeninden görüş
alınmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen 30 maddelik Likert tipi bir
anket aracılığıyla toplanan veriler tanımlayıcı istatistikler kullanılarak
analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda umut kırıcı sonuçlar gözlenmiştir.
Öğretmenlerin yarısından fazlası kendi müfredatlarını ders zamanlarının yarısı
veya daha fazlasında pasif öğrenme yöntemleriyle bütünleştirerek uygulamalarında
daha geleneksel bir anlayışı benimsemektedir. Öğretmenler, genel olarak
interaktif, bağımsız olarak desteklenmiş öğrenci merkezli etkinlikler yerine
öğretmen denetimi aracılığıyla bilgi geçişini yansıtan bir öğretim tarzına
yönelme eğilimindedir.

Keywords

Sosyal bilgiler, öğretim yöntemleri, sosyal bilgiler öğretimi

A Review of Teachers' Teaching Methods and Practices with regard to Social Studies Instruction

Abstract

The purpose of this study was to describe social
studies teachers’ teaching style by investigating the teaching methods and
teaching practices that they preferred in their classrooms for their students
within the context of social studies instruction. The design of the study was
based on a survey research method. The participants consisted of 72 social
studies teachers working in middle-schools in Kahramanmaraş province in Turkey.
The data of the study were gathered through a 30-point Likert-type
questionnaire. The data were analyzed using descriptive statistics. As a results,
it was found that the majority of the teachers participating in this study
adopted a traditional teaching approach within the context of social studies
instruction. This was because they integrated the content-area topics and textual
information with passive learning methods (i.e. the teacher lecturing from
notes) in half or more of the course time. These teachers tended to focus on a
teaching style that reflected the transfer of knowledge via the teacher-oriented
methods and activities rather than interactive, independently supported
student-centered learning activities in the learning-teaching process.  

Keywords

teaching methods and practices, social studies instruction, teaching style, traditional teaching

References

• Bean, T.W. (1997). Pre-service teachers' selection and use of content area literacy strategies. Journal of Educational Research, 90, 154–163.
• Beck, J. S., Buehl, M. M. and Barber, A. T.(2015). “Students perceptions of reading and learning in social studies: A multi-method approach”. Middle Grades Research Journal, 10 (2), 1-16
• Benson, J., and Clark, F. (1983). A guide for instrument development and validation. The American Journal of Occupational Therapy 36, 790–801
• Berry, G. (2013). Literacy for Learning: A handbook of content area strategies for middle and high school teachers. Library of Congress Cataloging in Publication Data, United Kingdom
• Biggs, J. B.(2011). Teaching for quality learning at university: What the student does. McGraw-Hill Education (UK).
• Bolinger, K., and Warren, W. J. (2007). “Methods practiced in social studies instruction: A review of public school teachers’ strategies”. International Journal of Social Education 22(1), 68–84 (ERIC Number: EJ779674)
• Boyle, J. R. (2013). Strategic notetaking for inclusive middle-school science classrooms. Remedial and Special Education, 34(2), 78–90.
• Burgess, E. (2008). The use of graphic organizers in the writing process in 9th grade world history class (Unpublished PhD dissertation). Caldwell College
• Burke, L. (2012). Reading practices in social studies classrooms: Teacher support for middle-school students with ASC (Unpublished PhD dissertation). Northern Illinois University
• Can, G.,Yaşar, Ş., & Sözer, E. (1998). Sosyal bilgiler öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Cataldo, M. G., and Cornoldi, C. (1998). Self‐monitoring in poor and good reading comprehenders and their use of strategy. British Journal of Developmental Psychology 16(2), 155-165
• Cawley, J., and Parmar, R. (2011). Literacy proficiency and science for students with learning disabilities. Reading and Writing Quarterly 17, 105-125
• Çelikkaya, T. (2008). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5.Sınıf Örneği), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Çelikkaya, T. ve Kuş, Z.(2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 741-758.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi
• Common Core State Standards Initiative [CCSI]. (2011). Preparing America's students for college and career. Accessed 13 April 2017 www.corestandards.org/the-standards.
• Creswell, J. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education
• Cuban, L. (1991). History of teaching in social studies. In J. P. Shaver (Ed.), Handbook of research on Social studies teaching and Laming A project of the National Council for the Social Studies (pp. 197-209). New York: Macmillan
• Darby, M. (1991). Student perceptions in a social studies classroom. Erişim 11 Ocak 2017 http://ro.ecu.edu.au/theses_hons/249.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. (10. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Deshler, D. D., and Lenz, B.K. (1989). The strategies instructional approach. International journal of Disability, Development, and Education 36, 203-224
• Doğan, C. (2004). Sınıf öğretmenlerinin derslere ilişkin görüşleri ve tercih ettikleri öğretim yöntemleri İstanbul örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 193-203 Freire, P. (1985). Reading the world and reading the word: An interview with Paulo Freire. Language Arts 62, 246-250
• Gathercole, S. E., Durling, E., Evans, M., Jeffcock, S., and Stone, S. (2007). Working memory deficits in laboratory analogues of activities. Applied Cognitive Psychology 22, 1019-1037
• Haas, M. E. and Laughlin, M. A. (2002). Teaching current events: Its status in social studies today. ERIC Number: ED440899
• Hairrell, A. R. S. (2008). A two-study investigation of research on vocabulary strategies and their implementation in fourth-grade social studies classrooms (Doctoral dissertation). Texas A and M University.
• Hedrick, W. B., Harmon, J. M., and Linerode, P. M. (2004). Teachers’ beliefs and practices of vocabulary instruction with social studies textbooks in grades 4-8. Reading Horizons 45(2), 103–125
• Henke, R., Chen, X., and Goldman, G. (1999). What happens in the classroom? Instructional practices in elementary and secondary schools 1994-95. Washington, DC: National Center for Education Statistics. (ERIC Reproduction No. EW31735)
• Hootstein, E. W. (1995). Motivational strategies of middle-school social studies teachers. Social education, 59(1), 23-2626.
• Hootstein, E. W. (1999). Differentiation of instructional methodologies in social studies at the secondary level. Journal of Social Studies Research 23(1),11-16.
• İlter, İ. (2017). “Concept-teaching practices in social studies classrooms: Teacher support for enhancing the development of students’ vocabulary”. Educational Sciences: Theory and Practice 17(4): 1135–1164
• Jitendra, A. K., Hoppes, M. K., and Xin, Y. P. (2000). Enhancing main idea comprehension for students with learning problems. The Journal of Special Education 34, 127-139
• Johnson, B., and Christensen, L. (2004). Educational research quantitative qualitative and mixed approaches (2nd ed.). Pearson Education Research Navigator
• Jones, V. F. and Jones, L. S. (1998). Comprehensive classroom management: Creating com-munities of support and solving problems. Boston, MA: Pearson Allyn and Bacon
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi 12(2), 537-544
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yay.
• Katayama, A. F., and Robinson, D. H. (2000). Getting students partially involved in notetaking using graphic organizers. The Journal of Experimental Education 68, 119-133
• Katims, D. S., and Harris, S. (1997). Improving the reading comprehension of middle-school students in inclusive classrooms. Journal of Adolescent and Adult Literacy 41, 116-123
• Kayış, A. (2006a) Güvenilirlik analizi, SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ş KALAYCI (ed) Ankara: Asil Yayın Dağıtım
• Kember, D. (1997). A reconceptualisation of the research into academics' conceptions of teaching. Learning and Instruction 7, 255-275
• Küçükahmet, L. 2000. Öğretimde planlama ve değerlendirme. Ankara: Nobel Yay.
• Leming, J. S., Ellington, L., & Schug, M. (2006). The state of social studies: A national random survey of elementary and middle-school social studies teacher. Social Education 70(5), 322-327
• Massey, D., and Heafner, T. (2004). Promoting reading comprehension in social studies. Journal of Adolescent and Adult Literacy 48(1), 26-40
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (6-7. Sınıflar). Ankara: MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. National Council for the Social Studies [NCSS]. (1994). Curriculum standard for the social studies: Expectations of excellence. Washington, DC.
• Ness, M. K. (2009). “Reading comprehension strategies in secondary content area classrooms: Teacher use of and attitudes towards reading comprehension instruction. Reading Horizon 49 (2), 57-85
• Parker-Katz, M., & Tejero Hughes, M. (2008). Preparing special education mentors using classroom artifacts as a vehicle for learning about teaching. Teacher Education and Special Education, 31(4), 268-282.
• Polat, F. (2006). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin kullandıkları yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar” (Unpublished master’s thesis). Ankara Gazi University
• Pressley, M., & McCormick, C. B. (1995). Advanced educational psychology for educators, researchers and policymakers. New York: Harper-Colli
• Reid, R., Lienemann, T. O., and Hagaman, J. L. (2013). Strategy instruction for students with learning disabilities. New York, NY: Guilford Press
• Ross, E. W. ed. (2014). Social studies curriculum, the purposes, problems, and possibilities. New York: Suny Press.
• Russell, W.B. (2010). Teaching social studies in the 21st century: A research study of secondary social studies teachers' instructional methods and practices. Action in Teacher Education 32(1), 65-72
• Şahin, Ç. (2004). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin kullandıkları öğretim stratejileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5 (8), 12-19 Schug, M., Todd, R., and Beery, R. (1984). Why kids don’t like social studies. Social Education 48, 382–387
• Schumaker, J.B., Deshler, D.D., and Ellis, E.S. (1986). Intervention issues related to the education of LD adolescents. In J.K. Torgeson and B.Y.L. Wong (Eds.), Learning disabilities: Some new perspectives. New York: Academic Press
• Shaw, D. M., Barry, A., and Mahlios, M. (2008). “Preservice teachers' metaphors of teaching in relation to literacy beliefs.” Teachers and Teaching: Theory and practice 14(1), 35-50
• Sunal, C. S. and Haas, M. E. (2012). Social studies for elementary and middle grades a constructivist approach (2th Edition). Allyn and Bacon, Pearson Education
• Sünbül, M. A.(2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. (5.baskı) Eğitim Yayın Evi. Ankara
• Taşkaya, M., and Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 27, 173 -185
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Taylor, B. M., Pearson, P. D., Clark, K., & Walpole, S. (2000). Effective schools and accomplished teachers: Lessons about primary grade reading instruction in low-income schools. Elementary School Journal, 101, 121-166
• Tekin, H. (2000). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (14.baskı). Ankara: Yargı Yayın Evi
• Tekindal, S. (2009). Duyuşsal özelliklerin ölçülmesi için araç oluşturma. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Thornton, S. J. and Houser, N. O. (1996). The status of elementary social studies in Delaware: Views from the field. (ERIC Document Reproduction Service No. ED404239)
• Welton, D. A. and Mallan, J. T. (2004). Children and their world: Strategies for teaching social studies (6th edition). New York: Houghton Mifflin College Division
• Whalon, K. J., Al Otaiba, S., and Delano, M. (2009). Evidence-based reading instruction for individuals with Autism Spectrum Disorder. Focus on Autism and other Developmental Disabilities 24(3): 3-16
• Woyshner, C. (2010). Inquiry teaching with primary source document an iterative approach. Social Studies Research and Practice, 5(3): 36-45