HEKİMOĞLU OPERASININ DÜŞÜNSEL ARKA PLANI VE MÜZİKAL ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 14, 368 - 400, 24.06.2021

Bülent Yüksel

Öz

Karadeniz folklorunda önemli yeri olan Hekimoğlu türküsüne yönelik tüm söylenceleri değerlendiren Bertan Rona’nın, yeni bir kurgu ve olay örgüsüyle yazdığı libretto; Tolga Taviş tarafından ezgisel bir yaklaşımla ve armonik açıdan tonal ama “yeni” olarak nitelendirilebilecek bir müzik diliyle bestelenmiştir. 2014 yılında vücut bulan bu Opera, “Hekimoğlu Türküsü”ne yönelik söylenceleri konu alan ilk opera olma özelliği taşımaktadır. Hekimoğlu operasının düşünsel arka planı ve müzikal yapısının incelenmesi bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. İlgili literatür tarandığında, Hekimoğlu operasının incelendiği bir çalışma bulunmamıştır. Bu husus araştırmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Millî opera repertuvarımıza büyük katkı sağlayan ve her yönüyle Karadeniz Bölgesi’ne ait ilk opera olma özelliğini taşıyan Hekimoğlu operasını konu alan bu çalışmanın, opera alanında eser vermek isteyen besteciler ve ülkemizdeki müzisyenler için bilgi kaynağı olması bakımından önemli olduğu değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Hekimoğlu operasının düşünsel arka planını inceleyerek, librettoda vurgulanan kavramları ortaya çıkarmak; dramaya eşlik eden müzikal dili/yapıyı analiz ederek literatüre katkı sağlamaktır. Nitel araştırma yönteminden yararlanılan bu çalışmada, “doküman inceleme” ve “görüşme” gibi yöntemlerle elde edilen veriler; “betimsel” ve “içerik” veri analiz teknikleriyle değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tolga Taviş, Bertan Rona, Hekimoğlu, Opera, Türk Müziği

Kaynakça

• Campbell, J. ve MOYER, B. (2007). Mitolojinin Gücü (3.Baskı). İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Demirel, S. (2017). Yusuf İle Züleyha Mesnevilerinde Ayna Sembolünün Kullanımı Üzerine. Kesit Akademi Dergisi, 3 (12), 686-694.
• Güleç, E.S ve Güleç, İ.Ş. (2017). Operalarımız. İstanbul: Yalın Yayıncılık. 515-528.
• Hacıev, P. (1999). Temel Müzik Teorisi (Birinci Basım). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Homeros. (2008), İlyada (24. Basım). (Çev. A. Erhat ve A. Kadir). İstanbul: Can Yayınları.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62-80.
• Merkit, H. (2016). Sıgmund Freud’da Uygarlığın Temel Dinamikleri ve Birey Üzerindeki Etkisi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 123-140.
• Okumuş, N.K. (2014). Ezelî Yazgı Algısının Kadîm Telakkîleri. Marife, 173-191.
• Rûmî M.C. (2015). Mesnevî-i Ma’Nevî (1. Baskı). (Çev. D. Örs ve H. Kırlangıç). İstanbul: Bilnet Matbaacılık ve Ambalaj Sanayi A.Ş.
• Shakespeare, W. (1998). Bir Yaz Gecesi Rüyası (3. Basım). (Çev. Bülent Bozkurt). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Taviş T. (2014a). Hekimoğlu partisyonu (2017 Edisyonu).
• Taviş, T (2014b). “Hekimoğlu”. Samsun Devlet Opera ve Balesi Yayınları, 2014-2015 Sezonu, 41, 23-24.