ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN TEACHERS' EDUCATIONAL PROGRAM LITERACY AND PROFESSIONAL SELF-EFFİCİENCY LEVELS

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 61 - 74, 02.07.2023

Asuman Seda Saracaloğlu , İpek Gündüz Çetin

https://doi.org/10.17539/amauefd.1243057

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study was to study the relationship between teachers' curriculum literacy levels and professional self-efficacy. In addition, the curriculum literacy and professional self-efficacy levels of teachers were examined according to various variables. Descriptive survey model and relational design were used in the research. Universe of the survey sample of teachers working in public schools in Aydın province consisted of 396 teachers. Personal Information Form, Education Program Literacy Scale, Teacher Self-Efficacy Scale were used in the study. The SPSS 21 program was used for analysis of study data. The study was analyzed with Mann-Whitney U, Kruskal Test and Pearson correlation Test analysis. The results of the survey show that teachers' educational program competence and professional self-efficacy are rated at high levels, and the relationship between them is rated as moderately positive. In addition, female teachers' curriculum literacy is higher, but there is no difference in professional self-efficacy by gender. When examined in terms of the type of school graduated from, there were no significant differences in either teacher teaching course competence or professional self-efficacy.

Anahtar Kelimeler

Program okuryazarlığı, Öğretmen eğitimi, Öğretmen öz-yeterliği, Eğitim programı

Öğretmenlerin Eğitim Programı Okuryazarlığı ve Mesleki Öz-Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlık seviyeleri ile mesleki öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı ve mesleki özyeterlik düzeylerinin kişisel özelliklere göre farklılıkları araştırılmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli ve ilişkisel desen kullanılmıştır. Evreni Aydın İlinde, devlet okullarında görev yapan öğretmenlerden oluşan çalışmanın örneklemini 396 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada, Kişisel Bilgi Formu, Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği, Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma kapsamında toplanmış olan veriler SPSS 21 programı ile analiz edilmiştir. Çalışmanın verileri Mann-Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi ve Pearson korelasyon analizleri ile analiz edilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığı ve mesleki öz-yeterlikleri yüksek düzeyde bulunmuş ve aralarındaki ilişkinin ise orta düzeyde pozitif yönlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kadın öğretmenlerin programı okuryazarlığı daha yüksektir ancak mesleki öz- yeterlikte cinsiyete göre bir farklılığa rastlanmamıştır. Mezun olunan okul türü bakımından incelendiğinde, öğretmenlerin ne eğitim programı okuryazarlığı ne de mesleki öz-yeterlik düzeylerinde anlamlı bir farklılığa ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Program okuryazarlığı, Öğretmen eğitimi, Öğretmen öz-yeterliği, Eğitim programı

Kaynakça

• Akbaş, A. & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1), 98-110. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17390/181756.
• Aslan, S. (2018). Ortaokul Öğretmenlerinin Program Okuryazarlık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aston, P.T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35 (5), 28- 32. https://doi.org/10.1177/002248718403500507.
• Berkant, H. G. & Mansuroğlu, C. (2023). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlıkları ile yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 97-116 . Doi: 10.31592/aeusbed.1104843.
• Bolat, Y. (2017). Eğitim Programı Okuryazarlığı Kavramı ve Eğitim Programı Okuryazarlığı Ölçeği. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 12(18), 121-138. 10.7827/TurkishStudies.12103
• Barut, C. & Gündoğdu, K. (2023). Öğretmenlerin program okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(37), 198-217. Doi:10.35675/befdergi.1213781
• Bruner, J. (1977). The Process of Education. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Çalışkan, S., Selçuk, G.S. & Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları: Cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi.18(2). 449-466. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ kefdergi/issue/ 49063/626015
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a Turkish version of teachers’ sense of efficacy scale, Education and Science 30(137), 74-81.
• Çepni, S. & Akdeniz, A. (1996). Fizik Öğretmenlerinin Yetiştirilmesinde Yeni Bir Yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12). Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7825/102878
• Çetinkaya, S., & Tabak, S. (2019). Öğretmen Adaylarının Eğitim Programı Okuryazarlık Yeterlilikleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education, 38(1). https://doi.org/10.7822/omuefd.535482
• Demir, B., Yücesoy, Y. & Serttaş, Z. (2020). Öğretmen Adaylarının Program Okuryazarlık Seviyeleri: KKTC Örneği. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1) , 28- 37. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/turksosbilder/issue/58519/825663
• Demirel, Ö. (2017). Eğitimde Program Geliştirme: Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi.
• Demirel, Ö. & Kaya, Z. (2018). Eğitimle ilgili temel kavramlar. İçinde Demirel, Ö & Kaya, Z. (Ed.), Eğitime giriş (ss. 1-22). Pegem Akademi Yayınları.
• Deneme, S. (2022). İngilizce öğretmenlerinin mesleki öz-yeterlik düzeylerininin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 0(89), 259-274. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/sosekev/issue/71371/1147607
• Erdem, C. & Eğmir, E. (2018). Öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 123-138. 10.32709/akusosbil.428727
• Eskiocak, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin öğretimi planlama aşamasında karar verme sürecine etki eden etmenlerin analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Fer, S. (2015). Öğretim tasarımı. Anı Yayıncılık.
• Gülpek, U. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin ve Öğretmen Adaylarının Program Okuryazarlık ve Beden Eğitimi Öğretim Yeterliliği Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Gün, Ö, Acar-Şeşen, B, Akbulut, C, Çetin-Dindar, A. & Molu, Z. (2021). Fen Bilimleri ve İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançları ile Öz-Yeterlik Kaynaklarının İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 47-69 10.33711/yyuefd.859382
• Gürol, A. ve Serhatlıoğlu, B. (2007). Sınıf öğretmenliği programı son sınıf öğrencilerinin yeni ilköğretim programının uygulanmasına ilişkin kendilerini yeterli bulma düzeylerinin belirlenmesi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu’nda (27-29 Nisan 2007) sunulmuş bildiri.
• Hashweh, M. Z. (2005). Teacher pedagogical constructions: A reconfiguration of pedagogical content knowledge. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 11(3), 273-292. https://doi.org/10.1080/13450600500105502.
• Kahramanoğlu, R. (2019). Öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeyleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(65), 827-840. 10.17719/jisr.2019.3495
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınevi.
• Kesgin, E. (2006). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin özyeterlik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Denizli ili örneği), Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Keskin, A. (2020). Öğretmenlerin Öğretim programı okuryazarlık düzeylerine yönelik algılarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Keskin, A. & Korkmaz, H. (2017). Öğretmenlerin “Program okuryazarlığı” kavramına yükledikleri anlam. 5. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi. 26-28 Ekim 2017, Muğla, Türkiye.
• Klassen, R. M., Bong, M., Usher, E. L., Har Chong, W., Huan, V. S., Wong, I. Y. F., et al. (2009). Exploring the validity of a teachers’ self-efficacy scale in five countries. Contemp. Educ. Psychol. 34, 67–76. Doi: 10.1016/j.cedpsych.2008.08.001
• Klassen, R. M., and Tze, V. M. C. (2014). Teachers’ self-efficacy, personality, and teaching effectiveness: a meta-analysis. Educ. Res. Rev. 12, 59–76. Doi: 10.1016/j.edurev.2014.06.001.
• Kuyubaşıoğlu, R. M. (2019). Öğretmenlerin Eğitim Programı Okuryazarlığı Yeterliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Küçük, M., Altun, E. & Paliç, G. (2013). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının incelenmesi: Rize ili örneklemi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 45-70. https://doi.org/10.33711/yyuefd.831085
• Lauermann, F., & König, J. (2016). Teachers’ professional competence and wellbeing: Understanding the links between general pedagogical knowledge, self-efficacy and burnout. Learning and Instruction, 45, 9-19. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2016.06.006
• MEB, (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. Erişim adresi: https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf Oliva, P. F. (2009). Developing the Curriculum. Boston: Ally and Bacon.
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (2017). Curriculum: Foundations, principles and ıssues, Vivar: Pearson Education.
• Öztuna Kaplan A. & Önen F. (2005). Fen bilgisi ve matematik öğretmenlerinin öz yeterlik duygusunun belirlenmesi, İstek Vakfı Okulları I. Fen ve Matematik Öğretmenleri Sempozyumu, vol.1, 1-11.
• Özenoğlu-Kiremit, H., & Gökler, İ. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji öğretimi ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 41- 54. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11116/132929
• Posner, G. J. (1995). Analyzing the curriculum. New York, NY: McGraw-Hill, Inc.
• Saracaloğlu, A.S. (2000). Fen ve edebiyat fakülteleri öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri. İzmir: İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını: 100.
• Saracaloğlu, A.S. & Yenice, N. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 244-260. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/eku/issue/5450/73853
• Saracaloğlu, A. S., Aslantürk, E. & Çengel, M. (2006). Aydın ili ilköğretim okulu öğretmenlerinin mesleki ve bireysel yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı.14-16 Nisan 2006: 104-118.
• Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N. & Gencel, İ. (2010). Türkçe öğretmenlerinin öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (33), 265-283. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ esosder/issue/6147/82535
• Saracaloğlu, A. S., Madran, F. ve Altın, M. (2019). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlığının incelenmesi. III. Uluslararası Öğretmen Eğitimi ve Akreditasyon Kongresi, Ankara: TED Üniversitesi ve EPDAD, 30 Kasım 2019- 01 Aralık 2019.
• Saral, N. Ç. (2019). Türkiye’deki ingilizce öğretmenlerinin öğretim programı okuryazarlıklarının incelenmesi Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sarıca, R. (2021). Öğretmenlerin eğitim programı okuryazarlıkları üzerine bir çalışma. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 22(1), 132-170. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/60452/776214
• Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57 (1), 1- 22. http://dx.doi.org/10.17763/haer.57.1.j463w79r56455411.
• Süral, S. & Dedebali, N. C. (2018). Study of curriculum literacy and ınformation literacy levels of teacher candidates in department of social sciences education. European Journal of Educational Research, 7(2): 303-317. 10.12973/eu-jer.7.2.303
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics (5th Eds.). New York: Allyn & Bacon/Pearson Education.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9. 1-16.
• Woolfolk Hoy, A., & Burke-Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343-356.
• Yasin, B., Kasim, U., Mustafa, F., Marhaban, S., & Komariah, E. (2022). Self-efficacy of English language teachers with low and high curriculum literacy in Indonesian schools. Profile: Issues in Teachers’ Professional Development, 24(2), 81–97. https://doi.org/10.15446/profile.v24n2.96187
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay.
• Yenice, N. (2009). Search of science teachers’ teacher efficacy and self-efficacy levels relating to science teaching for some variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1062-1067. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.191.