Pre-school Teachers' Opinions Regarding the Acquisition of Language Skills in the Pre-school Period

Year 2025, Volume: 9 Issue: 33, 75 - 98, 25.09.2025

İrem Altan Aksu , İbrahim Coşkun

https://doi.org/10.31455/asya.1758955

Abstract

The aim of this study is to describe preschool teachers’ views on fostering the language skills outlined in the 2013 Preschool Education Curriculum. The research was designed qualitatively and addressed five sub-problems. A data collection tool developed by the researchers was administered via online platforms. The study group consisted of 20 preschool teachers with an average age of 30 years and approximately six years of professional experience. Data were analyzed through content analysis. Findings revealed that teachers most frequently used drama, discussion, and play to support children’s language development. Turkish language activities were identified as the most commonly preferred type, while storytelling materials were the most frequently employed tools, followed by technological, sensory, and conceptual materials. Regarding assessment, questioning was the most widely applied method. Participants reported challenges such as insufficient readiness, diverse interests, special educational needs, and crowded classrooms. Additional findings emphasized the importance of enhancing family involvement and providing in-service training to support inclusive practices. Overall, the study highlights that play- and drama-based approaches are effective in promoting language skills, consistent with previous research, and underscores the need for inclusive and family-oriented practices in preschool education.

Keywords

Pre-School Education , Language Acquisition , Pre-School Teaching , Family Involvement , Inclusive Education

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Dönemde Dil Becerilerinin Kazandırılmasına Yönelik Görüşleri

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin 2013 yılında yayınlanan okul öncesi eğitim programında belirlenen dil becerilerinin çocuklara kazandırılmasına yönelik görüşlerini betimlemek amaçlanmıştır. Araştırma, bu amaç doğrultusunda belirlenen beş alt problem kapsamında nitel olarak desenlenmiştir. Araştırmacılar tarafından öğretmenlere yönelik bir veri toplama aracı hazırlanmıştır. Çalışma grubunu, yaş ortalamaları 30, ortalama altı buçuk yıllık mesleki deneyimli 20 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Katılımcıların dil becerilerini kazandırmak için en sık drama, tartışma ve oyunu kullandığı analiz edilmiştir. En çok kullanılan etkinlik türünün Türkçe etkinlikleri olduğu görülmüştür. Dil becerileri çalışılırken çoğunlukla hikâye anlatım materyallerinin tercih edilmiş, ardından sırayı teknolojik materyaller ile duyu ve kavram materyalleri izlemiştir. Dil becerilerini değerlendirme sürecinde soru sorma tekniğinin öne çıktığı görülmüştür. Katılımcılar, çocuklarla dil becerileri çalışırken çocukların hazırbulunuşluk düzeylerinin yeterli olmamasından, farklı ilgi alanlarına sahip olmasından, özel gereksinim ihtiyaçlarından ve sınıfların kalabalık olmasından kaynaklanan güçlüklülerle karşılaştıklarını vurgulamıştır. Elde edilen diğer bulgulara göre, okul öncesi eğitimde aile katılımının artırılması; kapsayıcı eğitim uygulamalarının okul öncesi öğretmenlerine yönelik olarak hizmet içi eğitimlerle desteklenmesi gerektiği görülmüştür. Araştırma sonuçları oyun ve drama temelli uygulamaların dil becerilerini kazandırmada etkili bir yol olduğunu ortaya koyan alan yazındaki benzer bulgularla örtüşmekte, okul öncesinde kapsayıcı ve aile katılımını destekleyen yaklaşımları desteklemektedir.

Keywords

Okul Öncesi Eğitim , Dil Becerileri , Okul Öncesi Öğretmenliği , Aile Katılımı , Kapsayıcı Eğitim

References

• Ağgül Yalçın, F., & Yalçın, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerin okul öncesi eğitimin sorunlarıyla ilgili görüşleri: Ağrı ili örneği. İlköğretim Online, 17(1).
• Akbayrak N., & Kuru Turaşlı, N. (2017). Oyun temelli çevre etkinliklerinin okul öncesi çocuklarının çevresel farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 239-258.
• Aras, S., Ülker, A., & Altun, D. (2023). Okul Öncesi Eğitim Programı’nın K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeline Göre İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 791-812. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1309000
• Arslantosun, B. (2021). Language and a spectrum of related dimensions. International Journal of Educational Spectrum, 3(1), 80-91.
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (18), 119-135.
• Avcı, F. (2019). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Mülteci Öğrencilerin Sınıf Ortamında Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri. Language Teaching and Educational Research, 2(1), 57-80.
• Avcı, N. (2019). Okul öncesinde materyal geliştirme. Hedef Yayıncılık.
• Aydın, A. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin teknolojik araç-gereç kullanımına yönelik tutumları ile dijital materyal oluşturabilme öz-yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No.:838138) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Aydın, S., & Kurtulmuş, Z. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Göçmen Çocukların Eğitim Sorunları Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22, 231-250.
• Aydoğan, Y., Özyürek, A., & Gültekin Akduman, G. (2018). Öğrenme ve öğretme teknikleri. Vize Yayıncılık.
• Babayiğit, Ö. (2017). İlkokul Birinci Sınıf Türkçe Dersinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2 (1), 34-42.
• Bağcı, H., İlbay, A. B., & Aslan Bağcı, Ö. (2014). Examining prescholl teachers’ attitudes about the usage of technological tools in education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152 (2014), 143-148.
• Bakkaloğlu, H., Bilal Özbek, A., & Bülbin Sucuoğlu N. (2020). Okul öncesi bütünleştirme uygulamalarında özel gereksinimli ve tipik gelişen çocukların sosyal kabulleri: Boylamsal bir çalışma. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 369-391.
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Yayıncılık.
• Başar, M., Akan, D., & Çiftçi, M. (2018). Mülteci öğrencilerin bulunduğu sınıflarda öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunlar. Kastamonu Educational Journal, 26(5), 1471-1578.
• Başaran, S., & Koç, F. (2001). Ailenin çocuğun okuldaki eğitimine katılım sorunları ve katılımın sağlanabilmesi için alternatif bir model. Milli Eğitim Basımevi
• Bayraktar, F., B. (2024). Etkileşimli Dil Bilgisi Öğretiminin Öğrencilerin Dil Bilgisi Başarıları ve Dil Bilgisi Tutumları Üzerine Etkisi: 6. Sınıf Örneği (Tez No: 875426) [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Beard, A. (2018). Speech, language and communication: a public health issue across the lifecourse. Paediatrics and Child Health, 28(3), 126-131.
• Bekdaş, M. (2017). Yabancı dil öğretiminde oyunların konuşma becerisine etkisi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 18-26.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüktaşkapu-Soydan, S. (2019). Okul Öncesi Eğitim Etkinlik Planlarının Etkinlik Çeşidi ve Bireysel-Küçük/ Büyük Grup Olarak Planlanması Açısından İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1081-1092.
• Coşkun, H., & Paksoy, M. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Lisans Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2017). Research Design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. (A. Demir, çev.). Eğiten Kitap.
• Çetingöz, D. (2025). Orman Okulu Eğitimi Alan ve Almayan Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Öz Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 39-64.
• Çiçek, A. (2002). 0-6 yaş grubu çocuklarda dil gelişimi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 115-124.
• Çiftçi, S. & Taşkın, N. (2025). Okul öncesi eğitim programının iki dilli çocukların gelişimine etkisinin incelenmesi. The Journal of Social Sciences. 12(74). 209-224.
• Çobanoğlu, R., Yıldırım, A., & Çapa Aydın, Y. (2020). Okul öncesi eğitimin niteliğine bir bakış: Aileler, öğretmenler ve çalışma koşulları ile ilgili sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(2), 407-430.
• Düzen, N., & Memduhoğlu, H. B. (2023). İki dilli çocukların yaşadığı bölgelerde çalışan ilkokul öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluluklar ve buna dair çözüm önerileri. Yaşadıkça Eğitim, 37(1), 65-87.
• Engin Demir, C. (2010). Problems that preschool teachers face in the curriculum implementation. (Tez No: 263041) [Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Eray Alışkan, E., & Güneyli, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin Türkçe dil etkinliklerine ilişkin görüşleri: Lefkoşa örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 348-371.
• Erol Karaçay, Ö. (2004). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan Türkçe dil etkinliklerinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. (Tez No: 143824) [Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gelebek-Üstün, B., & Uzun, H. (2020). Okul Öncesi Eğitiminde Değerlendirme Sürecine İlişkin Öğretmen Tutumlarının İncelenmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 39(2), 64-80.
• Genç, H. (2010). Eğitimde drama ve/veya dramada eğitim. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-104.
• Gönen, M., Ünüvar, P., Bıçakçı, M., Koçyiğit, S., Yazıcı, Z., Orçan, M., Aslan, D., Güven, G., & Özyürek, A. (2010). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Dil Etkinliklerini Uygulama Biçimlerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 23-40.
• Güven, O., S. (2009). Erken dil gelişimi testi-üçüncü edisyon’un [test of early language development-third edition (teld-3)] Türkçeye uyarlama, güvenirlik ve geçerlik ön çalışması (Tez No: 236587) [Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Hornby, G., & Blackwell, I. (2018). Barriers to parental involment in education: an update. Educational Review, 70(1), 109-119.
• Işık, N., E. (2015). Öğretmenlerin MEB 2013 okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri ve programı kullanma durumları (Tez No: 397478) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kandır, A., & Yazıcı, E. (2016). MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nın Okuma Yazma Becerilerinin Gelişimi Yönünden Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3).
• Kandır, A., Özbey, S., & İnal, G. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim programlarını planlama ve uygulamada karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 373-387.
• Karagöl, E. (2018). Dil Becerileri Eğitimi Açısından Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı. Academy Journal of Educational Sciences, 2 (2), 159-171.
• Karaoğlu, H., & Esen Çoban, A. (2019). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimde Dil Gelişimi ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 211-229.
• Kılıç, Z., Tunçeli, H. İ., & Ünsal, F.Ö. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim-öğretim süreçlerinde uygulamayı tercih ettikleri etkinlik türlerine ilişkin görüşleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 54(1), 69-90.
• Kiremit, R. F. (2019). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimde Dil Gelişimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 159-174.
• Kocaoğlu, A., Acartürk, H. T., İskenderoğlu, A., & Çelenk, H. B. (2023). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Kaynaştırma/Bütünleştirme Uygulamalarına İlişkin Görüş ve Önerileri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 47-69.
• Kurşunlu, E. (2018). Türkiye’deki okul öncesi eğitim kurumlarının fiziksel özelliklerinin incelenmesi (Tez No: 516196) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kurtulmuş, Z. (2016). Okul Öncesi Eğitimde Uygulanan Etkinlik Planlarında Aile Katılımı Boyutunun İncelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(1), 71-84.
• Levine, J. A. (1993). Involving fathers in Head Start: A framework for public policy and program development. Famılıes In Socıety, 74(1), 4-19.
• Maden, A. (2010). Türkçe öğretiminde drama yönteminin gerekliliği. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 503-519. Maxwell, J. A. (1996). Qualitative Research Design: An Interactive Approach. Thousand Oaks, Sage Publications.
• Miles, M. B., & Huberman, M. (1994). Quaitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2005). Matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu 9. – 12. Sınıflar. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Minifoğlu, Ş., & Işık Gürşimşek, A. (2023). Ana sınıf ve ilkokul birinci sınıf öğretmenlerinin okul öncesi dönemde yürütülen okuma yazmaya hazırlık çalışmaları ile ilgili görüşleri, Temel Eğitim Dergisi, 17(1), 6-23.
• Ogelman, H., G. (2014). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Aile Katılımı Çalışmaları: Denizli İli Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (17), 259-284.
• Ortaş, İ. (2014). Türkiye ve Dünyada Kitap Okuma Değerlerinin Karşılaştırması ve Sosyal Yaşamımıza Etkileri. Türk Kütüphaneciliği, 28(3), 323-337.
• Özakün, Ö. M. (2024). Kaynaştırma ve Bütünleştirme Yöntemi ile Eğitimin İncelenmesi: Literatür Çalışması. International Journal Of Social And Humanities Sciences Research, 11(103), 204-213.
• Özbek, S., Yurtal, F., & Deretarla Gül, E. (2025). Okul öncesi öğretmenlerin erken okuryazarlık uygulamaları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 13(1), 51-65.
• Özdoğru, M. (2021). Özel Gereksinimli Çocukların Okul Öncesi Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Temel Eğitim Dergisi, 11. 6-16.
• Özen, M. (2024). 0-24 ay arası bebeklerde dil edinim süreci ve dil gelişimini destekleyen etkinlik önerileri (Tez No: 844209) [Yüksek Lisans Tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özer Bozer, D., & Tican Başaran, S. (2025). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öğretim Programlarına Bağlılıkları: Aylık Eğitim Planları Üzerine Bir Çalışma. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(2), 2471-3511.
• Özkan, B., & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirmesi. Electonic Journal of Vocational Collages, 4(4), 79-85.
• Özsırkıntı, D., Akay, C., & Bolat, E. (2014). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programı Hakkındaki Görüşleri Adana İli Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 313-331.
• Öztürk, J., & Ömeroğlu, A. (2015). Dil bilgisi öğretiminde kavram haritalarının kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 69-86.
• Şahin, M. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme hakkındaki düşünce ve uygulamaları (Tez No. 375601) [Yüksek Lisans Tezi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşek, E. E., & Şimşek, B. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin Türkçe etkinlikleri uygulamalarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies – Educational Sciences, 15(3), 2085-2100.
• Tıkıroğlu, Ç., & Özen, A. (2021). Erken çocukluk dönemindeki kaynaştırma uygulamalarında sosyal etkileşimin geliştirilmesine yönelik akran aracılı müdahaleler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(3), 749-769.
• Toran, M., & Özgen, Z. (2018). Okul öncesi eğitimde aile katılımı: Öğretmenler ne düşünüyor, ne yapıyor?. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 229-245.
• Tuğluk, M. N., & Özkan, B. (2019) MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının 21. Yüzyıl Becerileri Açısından Analizi., Temel Eğitim Dergisi, 1(4), 29-38.
• Tuğrul, B. (2017). Dünya oyunun gücünde uzlaştı şimdi bu gücü çocukların yararına kullanma zamanı: Hadi Türkiye. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 259-266
• Üstündağ, A. (2017). Dil becerilerinin değerlendirilmesinde aile raporlarının kullanımı ve önemi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3(1), 92-92.
• Yaşar Ekici, & İnce, S. (2021). Erken çocukluk eğitiminde kaynaştırma. Erken çocukluk eğitimi kuramdan uygulamaya. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Yazlık, D. Ö., & Öngören, S. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Matematik Etkinliklerine İlişkin Görüşlerinin ve Sınıf İçi Uygulamalarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1264-1283.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz Bursa, G. (2024). İ. Coşkun., & G. Ilgaz (Eds), Erken çocukluk döneminde dil gelişiminin desteklenmesi: Vygotsky yaklaşımı. Eğitim Bilimleri ve Alan Eğitimi Güncel Konular (s. 87-108). Paradigma Akademi Yayınları.