Dış Borç Kullanımı ve Ekonomik Büyüme: Türkiye için Ekonometrik Bir Analiz

Year 2021, , 194 - 212, 29.11.2021

Tuba Gülcemal

https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.892327

Cited By: 3

Abstract

Dış borç, özellikle gelişmekte olan ülkeler için cari ve gelecek dönem gelişmelerinde küresel bir sorundur. Temel ekonomi teorilerine göre dış borç, yatırım ve emek verimliliği üzerinde etki yapmalıdır. Gelişmekte olan ülkeler gelişme ve büyüme göstererek bireylerinin refah düzeylerini arttırma, istikrar sağlama, bağımsızlık gibi temel amaçlara sahipken, yüksek cari ve bütçe açıkları verme gibi finansman kaynağı sorunuyla karşı karşıya kalmaktadırlar.
Analizde Türkiye ekonomisinin 1990-2019 yılları arasındaki döneme ait yıllık veriler kullanılarak Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Model –ARDL, hata düzeltme modeli (VECM) eş bütünleşme ve Toda Yamamoto Nedensellik metotları kullanılmıştır. Analizlerin sonucu dış borç ve ekonomik büyüme arasında bir etkileşimin ve eş bütünleşmenin olduğunu göstermektedir. Analiz sonuçlarına göre, uzun dönemde ekonomik büyüme ve enflasyon dış borcu pozitif, ticari açıklık ise negatif olarak etkilemektedir Ekonomik büyüme’den dış borç yüküne nedensellik ilişkisi varken dış borçtan ekonomik büyümeye nedensellik ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir. Ticari açıklıktan dış borca doğru bir nedensellik vardır. Enflasyondan dış borca bir nedensellik ilişkisi olması enflasyon yükseldikçe dış borç yükünde bir artış olduğunu fakat dış borç yükü arttığında enflasyonun yükselmediğini ifade etmektedir. Enflasyonla ekonomik büyüme arasında ise çift yönlü bir nedensellik ilişkisi vardır.

Keywords

Dış borç, Ekonomik büyüme, ARDL, Toda Yamamoto Nedensellik Analizi

Thanks

İlginize teşekkür ederim

References

• Atique, R. and Malik, K. (2012), “Impact of domestic and external debt on the economic growth of Pakistan”, World Applied Sciences Journal, Vol. 20 No. 1, pp. 120-129.
• Bahmani Oskooee, Mohsen ve Raymond Chi Wing NG. (2002). Long- run Demand for Money in Hong Kong: An Application of the ARDL Model. International Journal of Business and Economics, 1(2), pp. 147–155.
• Bailliu, J. (2000). Private Capital Flows, Financial Development, and Economic Growth in Developing Countries. Staff Working Papers, 00-15, Bank of Canada.
• Eğilmez, M. (2020a). Türkiye Ekonomisi .İstanbul: Remzi Kitabevi
• Eğilmez, M. (2020b). Makro Ekonomi. (14.basım) İstanbul: Remzi Kitabevi
• Felipe, J. and McCombie, J.(2020). The illusions of calculating total factor productivity and testing growth models: from Cobb-Douglas to Solow and Romer. Journal of Post Keynesian Economics, Volume: ‏ 43, Issue: ‏ 3, Pages: ‏ 470-513.
• Gujarati, D. N. (2005). Temel Ekonometri. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Imbs, J. and Ranciere, R. (2005). The overhang hangover. The World Bank.
• Kamacı, A. (2016). Dış Borçların Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Üzerine Etkileri: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCCS), 2(1), 165-175.
• Kharusi, S.A. and Ada, M.S. (2018). External debt and economic growth: the case of emerging economy. Journal of Economic Integration, Vol. 33 No. 1, pp. 1141-1157. https://doi.org/10.11130/jei.2018.33.1.1141
• Korkmaz, S. (2015). The relationship between external debt and economic growth in Turkey. Proceedings of the Second European Academic Research Conference on Global Business, Economics, Finance and Banking (EAR15Swiss Conference) ISBN, pp. 971-978.
• Lof, M. ve Malinen, T. (2014). Does sovereign debt weaken economic growth? A panel VAR analysis. Economics Letters 122, 403–407.
• Ngo, M. N., ve Nguyen, L. D. (2020). The Role of Economics, Politics and Institutions on Budget Deficit in ASEAN Countries. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(9), 251- 261. https://doi.org/10.13106/jafeb.2020.vol7.no9.251
• Parasız, İlker, Ekren, N. ve Başoğlu, U. (2015). Uygulamalı İktisat. Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Pesaran, M.H. ve Shin, Y. (1995). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. Cambridge Working Papers in Economics 9514, Faculty of Economics, University of Cambridge.
• Pattillo, C., Poirson, H. & Ricci, L., (2002). External Debt and Growth' Finance and Development.A Quarterly Magazine of the IMF, 39(2).
• Reinhart, C. M. ve Rogoff, K. S. (2010). Growth in a Time of Debt. American Economic Review:Papers and Proceedings, 100, 573–578. http://www.aeaweb.org/articles.php?doi=10.1257/aer.100.2.573
• Saraç, Taha B. ve Yücel, M.H. (2017). Dış borç ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Turan: Stratejik Araştırmalar Merkezi, Cilt:9, Sayı:35. Shkolnyk, I. ve Koilo, V. (2018). The relationship between external debt and economic growth: empirical evidence from Ukraine and other emerging economies. Investment Management and Financial Innovations, Volume 15, Issue 1, s.387-400
• Tornell, A. ve Velasco, A. (1992). The tragedy of the commons and economic growth: Why does capital flow from poor to rich countries? J. Polit. Econ.100, 1208–1231.
• Ulusoy, A. (2013). Devlet Borçları. Celepler Matbaacılık, Trabzon. İnternet kaynakları
• https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Aralik-2020-37412&dil=1
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=D%C3%B6nemsel-Gayrisafi-Yurt%C4%B0%C3%A7i-Has%C4%B1la-III.-%C3%87eyrek:-Temmuz---Eyl%C3%BCl,-2020-33606&dil=1