Lider-Üye Etkileşimi ve Çatışma Yönetim Stili İlişkisi

Year 2011, Volume: 15 Issue: 2, 337 - 352, 27.05.2012

Fatih Karcıoğlu Cem Kahya

Abstract

Bu çalışmanın amacı, lider-üye etkileşiminin kalitesini ve örgüt içerisindeki
çatışmayı yönetmede liderler tarafından sıklıkla kullanılan çatışma yönetim stilini belirlemek
ve lider-üye etkileşimi ile lider tarafından sıklıkla kullanılan çatışma yönetim stili
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin var olup olmadığını ortaya koymaktır.
Araştırma sonucunda; lider-üye etkileşiminin kalitesi oldukça yüksek bulunmuş, liderlerin
sıklıkla kullandıkları çatışma yönetim stili problem çözme olarak belirlenmiş ve lider-üye etkileşimi ile belirlenen çatışma yönetim stili arasında istatistiksel olarak anlamlı ve
pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur.

Keywords

Çatışma Yönetimi, Lider-Üye Etkileşim Modeli, Liderlik

References

• Alexander, D., C. (1995). “Conflict Management Styles of Administrators in Schools for the Deaf: Teacher Perceptions of Job Satisfaction”. Unpublished Document. Gallaudet University.
• Baron, R., A. ve Greenberg, J. (1989). “Behavior in Organizations: Understanding and Managing the Human Side of Work”. 3th. Ed., Boston: Allyn Bacon Inc.
• Baykal, K. ve Kovancı, A. (2008). “Yönetici ve Astlar Arasındaki Çatışmanın Çözümüne Yönelik Bir Araştırma ”. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 3(3), ss. 21-38.
• Case, R. (1998). “Leader Member Exchange Theory and Sport: Possible Applications”. Journal of Sport Behavior, 21 (4), 387-396.
• Cevrioğlu, E. (2007). “Lider-Üye Etkileşimi ile Bireysel ve Örgütsel Sonuçlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme” (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyonkarahisar:Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,.
• Ceylan A., Özbal S., Dinç A., Kesgin M. (2005). “Lider-Üye Etkileşimi ve Güvenin Psikolojik Güçlendirmeye Etkileri Üzerine Bir Araştırma”. İÜ. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, Sayı: 50, ss. 25-40.
• Çalışkan, S. C. (2008). “Yöneticilerin Bireysel Yetkinliklerinin Liderlik Tarzları ve Lider Üye Etkileşimine Verdikleri Önem Üzerindeki Etkileri ve Bu Etkileşimde Kültürel Varsayımların Rolü” (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dansereau, F., Graen, G., Haga, W. (1975). “A Vertical Dyadic Linkage Approach to Leadership within Formal Organizations: A longitudinal investigation of the role making process”. Organizational Behavior and Human Performance, 13, 46-70.
• Dionne, L. (2000). “Leader-Member Exchange (LMX): Level of Negotiating Latitude and Job Satisfaction” (Unpublished Document), Shippagan: Universite de Moncton.
• Erdem, F., S. (2008). “Organizasyonlarda Lider-Üye Etkileşiminin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkilerinde, İzlenim Yönetimi Davranışının Rolü: Kayseri’de Hizmet Sektöründe Bir Araştırma” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Genç, N. ve Demirdöğen, O. (1996). Yönetim El Kitabı, Erzurum: Birey Yayıncılık.
• Graen, G., B., Cahsman, J. (1975). “A role-making model of leadership in formal organizations: A development approach”. In J.G. Hunt & L.L. Larson (Eds.). Leadership frontiers, Kent, OH: Kent State University.
• Graen, G., B. (1976). “Role-making processes within complex organizations”. In M.D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology, Chicago: Rand McNally.
• Graen, G., B., Uhl-Bien, M. (1995). “Relationship-based approach to leadership: Development of leader-member exchange (LMX) theory over 25 years: Applying a multilevel, multi-domain perspective”. Leadership Quarterly, 6, 219-247.
• Karataş, S. (2007). “Afyonkarahisar İli Merkez İlköğretim Okullarında Görev Yapan Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin Kurum İçi Çatışmaları Yönetim Biçemine İlişkin Görüşleri”. Üniversite ve Toplum Dergisi, 7(2). www.universite-toplum.org.
• Green, C. (2008). “Leader Member Exchange and the Use of Moderating Conflict Management Styles: Impact on Relationship Quality”. International Journal of Conflict Management, 19(2), 92-111.
• GROSS, M., A., GUERRO, L., K. (2000). “Managing Conflict Appropriately And Effectively: An Application of the Competence Model to Rahim’s Organizational Conflict Styles”. The International Journal of Conflict Management, 11 (3), 200-226.
• Barbuto, Jr., J., E., Phipps, K., A., Xu, Y. 2010. “Testing Relationship between Personality, Conflict Styles and Effectiveness”. International Journal of Conflict Management, 21(4), 434-447.
• Koçel, T. (2001). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Liden, R., Graen, G. (1980). “Generalizability of the Vertical Dyad Linkage Model of Leadership”. Academy of Management Journal, 23 (3), 451- 465.
• Liden, R., C., Sparrow, R., T., Wayne, S., J. (1997). “Leader-member Exchange theory: the past and potential empowerment on the relations between the job, interpersonal relationships, and work outcomes”. Journal of Applied Psychology, 85 (3), 407-416.
• Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O., McNamara, R. (2005). “The Role of Leader-Member Exchanges in Mediating The Relationship Between Locus of Control and Work Reactions”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, Vol.: 78, 141-147.
• Maslyn, J., M., Uhl-Bien, M. (2001). “Leader-Member Exchange and Its Dimensions: Effects of Self-Effort and Other’s Effort on Relationship Quality”. Journal of Applied Psychology, 86 (4), 697-708.
• Murphy, S., M., Wayne, S., J., Liden, R., C., Erdogan, B. (2003). “Understanding Social Loafing: The Role of Justice Perceptions and Exchange Relationships”. Human Relations, Vol: 56, No: 1, 61-84.
• Northouse, P., G. (1997). “Leadership: Theory and Practice”. Thousand Oaks Ch. 7: Sage Publications.
• Northouse, P., G. (2001). “Leadership Theory & Practice”. 2nd ed., Thousand Oaks CA: Sage Publications.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (1996). “Örgütsel Davranış”. Anadolu Üniversitesi, Eğitim, Sağ- lık ve Bilimsel Araştırma Vakfı, Yayın No: 11. Eskişehir.
• Özkalp, E., Sungur, Z., Özdemir, A., A. (2009). “Conflict Management Styles of Turkish Managers”. Journal of European Industrial Training, Vol: 33, No: 5, 419-438.
• Özmen, F. (1997). “Fırat ve İnönü Üniversitelerinde Örgütsel Çatışmalar ve Çatışma Yö- netimi Yaklaşımı”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• Rahim, M., A. (1983). “A Measure of Styles of Handling Interpersonal Conflict”. Academy of Management Journal, 26 (2), 368-376.
• Rahim, M., A. (1985). “A Strategy for Managing Conflict in Complex Organizations”. Human Relations, 38 (1), 81-89.
• Rahim, M., A. (2001), “Managing Conflict in Organizations”. (3rd Edition). Westort, CT: Quorum.
• Scandura, T., A., Graen, G. (1984). “Moderating Effects of Initial Leader-Member Exchange Status on the Effects of a Leadership Intervention”. Journal of Applied Psychology, 69, 428-436.
• Seval, H. (2006). “Çatışmanın Etkileri ve Yönetimi”. Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 15, ss. 245-254.
• Sirivun, U. (2001). “An Investigation of The Primary and Secondary Conflict Management Style Preferences of Men and Women in The Role of Local Managers”. (Unpublished Document). International Managers and College Students in Thailand, Nova Southeastern University.
• Taslak, S. (2008). “Göreve İlişkin Çatışmalarda Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Üzerine Etiksel Bir Değerlendirme”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, ss. 121-144.
• Üngören, E. (2008). “Örgütsel Çatışma Yönetimi Üzerine Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), ss. 880-909.
• Üngören, E., Cengiz, F., Algür, S. (2009). “İş Tatmini ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma”. Elektronik Sosyal Bilimler dergisi, 8(27), ss. 36-56.
• Yelkikalan, N. (2006). “Aile Şirketlerinde Çatışma ve Bir Çözüm Önerisi: Stratejik Planlama”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12) 2, ss. 195-209.
• Yu, D., Liang, J. (2004), “A New Model for Examining The Leader-Member Exchange (LMX) Theory”. HRDI, 7(2), 251-264.