Gemlik Limanları

Year 2014, Volume: 18 Issue: 3, 431 - 454, 23.03.2015

Saliha Koday Gökhan Baki Gökhan Baki

Abstract

Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nde yer alan Gemlik, yaklaşık 413
km² alanıyla Bursa’nın gelişmiş ilçelerinden biridir. Coğrafi şartların sağlamış olduğu avantajlardan
dolayı, tarih boyunca buraya egemen devletler için büyük önem taşımıştır. Osmanlı
devletinin egemenliği ile birlikte önceleri liman şehriyken daha sonra Osmanlı sarayının ihtiyaçlarının
karşılandığı tarım ve ticaret şehrine dönüşmüştür. Tarihsel süreçte Gemlik, her
zaman iki başkent şehri olan İznik ve Bursa arasında deniz ulaşımını sağlayan, gemilerinin
inşa edildiği ve konaklandığı çok önemli bir liman şehridir.
Limanların çoğunluğu, Gemlik Körfezi’nin güney kıyılarında yer almaktadır. Limanlar
coğrafi konum açısından bölgesel, ulusal ve uluslararası stratejik öneme sahiptirler. Limanların
kuruluş ve gelişmesinde doğal faktörlerin yanı sıra, sanayileşmiş illere yakınlık etkili
olmuştur.
Bu çalışmada; Gemlik Körfezi çevresinde yer alan Gemlik Limanları’nın konumu, doğal
çevre koşullarını, coğrafi konumundan kaynaklanan avantajları, limanların genel özelliklerinin
yanında, Gemlik şehrine etkileri, taşımacılık faaliyetleri, limanların gelişimini etkileyen
doğal-beşeri unsurlar ve karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri sunması amaçlanmıştır.

Keywords

Gemlik Limanları, Taşımacılık, Ticaret, Ekonomi

References

• Ahmet, A. (1943). “ Marmara Bölgesinin Güney Doğu Havzalarının Morfolojik Karak- teri”. Türk Coğrafya Dergisi, 2, 160-173.
• Ardel, A. (1968). Jeomorfolojinin Prensipleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları. No: 1336, Coğrafya Enstitüsü Yayınları. No: 53, Cilt: 3. Fasikül: 1.
• Ardos, M. (1995). Türkiye Ovalarının Jeomorfolojisi 1 (2). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Atalay, İ. ( 2004). Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği. İzmir: Meta Basımevi.
• Atasoy, E. (2002). “Gemlik Kentinin Nüfus ve Yerleşme Özellikleri” [Bildiri]. Metin Tuncel (Ed.). (29. Coğrafya Meslek Haftası Bildiriler, 17-19 Mayıs 2011). (ss. 41-62). Çanakkale: Türk Coğrafya Kurumu.
• Bekdemir, Ü. ve Güner, İ. (1999). “Giresun Limanı ve Hinterlandı”. Türk Coğrafya Der- gisi, 34, 597-624.
• Bingül, Ş. (1993). Tarihin Süzgecinde Gemlik. Bursa: Ön Matbaası.
• Borusan Lojistik ( http://www.borusanlimani.com)
• Bursa Serbest Bölge Kurucu ve İşletmecisi A.Ş. (http://www.buseb.com)
• Cantemir, D. (2005). Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükseliş ve Çöküş Tarihi. (Çev. Öz- demir Çobanoğlu ). İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Coşkun, Z. (1999). Kimler Geldi Kimler Geçti Tarih İçinde Gemlik. Bursa: Körfez Ofset Yayınları.
• Doğanay, H. (2011). Türkiye Ekonomik Coğrafyası (5. Baskı). Ankara: Pegem Akade- mi.
• Doğanay, H., Özdemir Ü, ve Şahin, İ.F. (2012). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya 4. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğanay, S. (2014). Ulaşım Coğrafyası Açısından Bir Araştırma Trabzon Limanı ve Hin- terlandı. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğaner, S. (1993). “Gemlik Körfezi Kıyılarının Turizm Coğrafyası”. Türk Coğrafya Dergisi, 27, 59-84.
• Doğaner, S. (1993). “İstanbul Limanı: Kuruluş, Gelişim ve İşlevleri”. İstanbul Üniversi- tesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülteni, 8, No: 8, 115-144.
• Eroğlu, İ. ve Bozyiğit, R. (2013). “Aliağa Limanı”. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 81- 116.
• Gemlik Gümrük Müdürlüğü (http://uludag.gtb.gov.tr/bagli-mudurlukler/gemlik-gumruk- mudurlugu)
• Gemlik Liman ve Depolama İşletmeleri A.Ş. (http://www.gemport.com.tr/)
• Gemlik Sanayi ve Ticaret Odası (www.gtso.org.tr.)
• Kamış Bulur, P. (1993). Gemlik’in Kuruluşu Gelişmesi ve Fonksiyonel Alanlarının Dağılışı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi So- syal Bilimler Enstitüsü.
• Kantürer, O. (1987). Gemlik-Bursa Karayolu Boyunca Meydana Gelen Heyelanlar, (Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koday, S. (1998). “İskenderun Limanı”. Türk Coğrafya Dergisi, 33, 211-235.
• Koday, S. (1999). “Trabzon Limanı”. Türk Coğrafya Dergisi, 34, 467-488.
• Koday, S. (2000). “Haydarpaşa-Gebze Arasındaki Demiryolu Banliyö Ulaşımı”. Türk Coğrafya Dergisi, 35, 261-276.
• Koldemir, B. (2008). “Marmara Bölgesi Liman Yeri Seçiminde Bölge Ekonomisi, Kıyı Jeolojisi ve Jeomorfolojisinin Önemi: Silivri Örneği”. Uygulamalı Yer Bi- limleri Dergisi, 1, 32-45.
• MSB Harita Genel Müdürlüğü. (1973). Yeni Türkiye Atlası. Ankara.
• MSB Harita Genel Müdürlüğü. (1977). Yeni Türkiye Atlası. Ankara ve Harita Genel Komutanlığı, Yerleşim Yeri Adları Veri Tabanı, Erişim Tarihi: 15.09.2012, www.hgk.gov.tr
• Orkun, V. (1947). Gemlik Tarih ve Coğrafyası, Bursa: Aysan Matbaası.
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (http://www.mgm.gov.tr)
• Özdemir, Ü., ve Deniz, T. (2013). “Zonguldak Limanı’nda Ro-Ro Taşımacılığı”. Doğu Coğrafya Dergisi, 18 (30), 103-114.
• Öztürk, L,, Değer K, ve Değer, S. (2009). “Kentsel Ekonomik Büyümede Serbest Bölge- ler: Politika veya Ekonomik Tercih Mi?”. Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (1), 364-377.
• Öztürk, L. (2004). “Serbest Bölgelerde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları: Dün- yadaki Uygulamalara Teoriler Işığında Bir Bakış”. Akdeniz Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (7), 110-128.
• Roda Liman Depolama ve Lojistik İşletmeleri A.Ş. (www.rodaport.com)
• Tümertekin, E. (1987). Ulaşım Coğrafyası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları. No: 2503, Coğrafya Enstitüsü Yayınları. No: 85.
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2009). Ekonomik Coğrafya, Küreselleşme ve Kalkınma. İstanbul:Çantay Kitabevi.
• Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (http://www.turklim.org)
• Yalman, B. (2012). Gemlik. Bursa: Barışçıl Ajans.
• Yaşar, O. (2008). “Çanakkale Boğazı Doğu Kıyılarında Çevre Dostu Bir Liman: Çanak- kale Kepez Limanı”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5 (2). 1-26.