Türkiye’de İnanç Turizmine Yeni Bir Örnek: Kutsal Balıklı Göl (Malatya)

Year 2017, Volume: 21 Issue: 3, 937 - 951, 20.09.2017

Gülpınar Akbulut Özpay

Abstract

Bu çalışmanın amacı Kutsal
Balıklı Gölü inanç turizmi açısından değerlendirmektir. Gerek tek tanrılı
dinlerin simgeleştirdiği mekânlar, gerekse doğaya bağımlı gelişen inançların
kutsiyet kazandırdığı nesneler insanoğlunun varoluşundan bu yana ilgi odağı olmuştur.
Bu sınırlı ilgi ulaşım, sosyal medya ağlarının gelişmesi, teknoloji ile
birlikte yayılmış ve inanç turizm boyutu kazanmıştır.  Bulunduğu coğrafi konum nedeniyle çok farklı
kültürlerin geçiş noktasında yer alan ve pagan inançlardan, Hıristiyanlığa, Museviliğe
ve İslamiyet’e kadar çeşitli inançların unsurlarını barındıran Türkiye, inanç
turizmi açısından zengin bir ülkedir. Bu potansiyel içinde kutsal balıklarda
yer almaktadır. En bilineni Şanlıurfa Balıklı göl olmakla birlikte ülkemizde
Erzurum, Kütahya, Erzincan, Sivas ve Malatya gibi illerde halk tarafından
kutsal kabul edilen balıklar bulunmaktadır. Kutsal kabul edilen bu balıklar
korunmakta ve yenilmemektedir. Bu bağlamda Malatya ili Arguvan ilçesi Kızık
Köyü sınırları içinde yer alan Kutsal Balıklı Göl’de inanç turizmine hizmet
eden bu yerlerden biri olmakta, ancak az tanınmaktadır. Kutsal balıklar ile
birlikte anılmaya başlayan Kızık köyünün ekonomik kaynakları sınırlıdır. Bu
çalışma ile köyün bu potansiyelinin daha iyi değerlendirilmesi ve turizm
bağlamında tanıtımının yapılarak yeni bir ekonomik kaynak oluşturulması da
amaçlanmıştır.   

Keywords

İnanç turizmi, Malatya

References

• Akbulut, G. (2004). Divriği İlçesi’nin Coğrafyası, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akbulut, G. (2012). “Türk Kültüründe Toprak Yeme Alışkanlığı (Jeofaji): Arguvan’dan Örnek Bir Çalışma” ACTA TURCICA, IV(1), 302-315.
• Akçiçek, E. ve Canyurt, M. A. (1993). “Anadolu’da Balık İle İlgili İnançlar ve Halk Hekimliği Uygulamaları” Doğu Anadolu Bölgesi I. Su Ürünleri Sempozyumu (25-28 Haziran 1993), Erzurum, 1-12.
• Anadol, C. ve Abbasova, F. (2001). Türk Kültürü ve Medeniyeti, Kültür Sanat ve Yayıncılık, İstanbul.
• Artun, E. (2008). “Anadolu İnanç Önderlerini Besleyen Eski İnanç Sistemleri, Dinler, İnanışlar”, Halk Kültürü Araştırmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
• Burkart, A.J. ve Medlik, S. (1985). Tourism –Past, Present and Future-, William Heinemann Ltd., London.
• Çıblak, N. (2004). “Halk Kültüründe Nazar, Nazarlık İnancı ve Bunlara Bağlı Uygulamalar” Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), Niğde, 15, 103-125.
• Demirsoy, A. (1996). Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası, Meteksan Yayınları, Ankara.
• Doğanay, H. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası, Çizgi Yayınevi, 3. Baskı, Konya.
• Doğaner, S. (2009). “Din ve Turizm: Türkiye’de İnanç Turizmi”, Türkiye’de Toplum Bilimlerin Gelişimi II (Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan), Kitabevi, İstanbul.
• Egresi, I., Bayram, B., Kara, F., ve Kesik, O. A. (2012). “ Unlocking the Potential of Religious Tourism in Turkey” GeoJournal of Tourism and Geosites, V (1), Vol: 9, 63-80.
• Erbuğ, M. B. (2007). Efsaneler “Geçmişten Fısıltılar” Kim Yayınları, Ankara.
• Erol, O. (1991). 1/1 000 000 Ölçekli Türkiye Jeomorfoloji Haritası, M.T.A. Yayınları, Ankara.
• Eyuboğlu, İ. Z. (2007). Anadolu İnançları, Derin Yayınları, İstanbul.
• Gök, S. (1978). “Türkiye’de Neojen Formasyonların Ekonomik Jeolojisi”, Jeoloji Mühendisliği, M.T.A Yayınları, Ankara, 40-59.
• Göksu, C. (2010). “Gölbaşı Halk Kültüründe Halk İnanışlarının Eski Türk İnanışları Bağlamında Değerlendirilmesi” Türk Dünyası Araştırmaları (Temmuz-Ağustos), İstanbul, 187, 51-80.
• Güler, S. ve Kürkçüoğlu, S. S. (2002). Şanlıurfa’dan Efsaneler” Şanlıurfa Uygarlığın Doğduğu Şehir, ŞURKAV Yayınları/26, Şanlıurfa.
• Gülsoy, E. (2009). Malatya, Divriği ve Darende Sancakları’nın İlk Tahriri (1519), Fenomen Yayınları, Erzurum.
• Kafesoğlu, İ. (2007). Türk Milli Kültürü, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Kalafat, Y. (1990). Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları 112, (A-17), Ankara, 20
• Kalafat, Y. (2010). “Halk İnançları ile Bektaşiliğin Yakın Ortadoğu Türevleri”, Türk Dünyası Araştırmaları (Ocak-Şubat), İstanbul, 184, 123-148.
• Karaman, S., Demirkol, Ş. ve Şahin, S. (2008). “İnanç Turizmi”, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi (Ed.: Necdet Hacıoğlu ve Cevdet Avcıkurt), Nobel Yayınevi, Ankara.
• Kıyak, A. (2013). “Geleneksel Türk İnanışlarındaki Su Kültü ve Elazığ’daki İzleri” Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (4), 22-39.
• Kouakou, B. J. P. (2013). “The Contribution of the Sacred in Traditional African Societies to Environmental Ethics”, Anthropology, 1 (3), 2-4 (http:// dx.doi.org/10.4172/2332-0915).
• Kuru, M. (1975). Dicle-Fırat,Kura-Ara,Van Gölü ve Karadeniz Havzası Tatlı Sularında Yaşayan Balıkların (Pisces) Sistematik ve Zoocoğrafik Yönden İncelenmesi, (Doçentlik Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi, aktaran:http://www.arguvanvakfi.org.tr 15.07.2009.
• Mollaibrahimoğlu, Ç. (2008). Anadolu Halk Kültüründe Hayvanlar Etrafında Oluşan İnanç ve Pratikler, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Nazik, A., Türkmen, İ., Koç, C., Aksoy, E., Avşar, N. ve Yayık, H. (2008). “Fresh and Brackish Water Ostracods of Upper Miocene Deposits, Arguvan, Malatya (East Anatolia)”, Turkish Journal of Earth Sciences, 17, 481-495.
• Ocak, A. Y. (2003). Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Ögel, B. (2003). Türk Mitolojisi (Kaynaklar ve Açıklamaları ile Destanlar), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Özçelik, S., Polat, H. H., Akyol, M., Yalçın, A. N. ve Marufihah, M., (2000). “Kangal Hot Spring With Fish and Psoriais Treatment”, The Journal of Dermatology, 27, 386-390.
• Özen, K. (1996). Sivas ve Divriği Yöresinde Eski Türk İnançlarına Bağlı Adak Yerleri, Sivas.
• Özgen, N. (2012). “Siirt’in İnanç Turizmi Mekânları: Ziyaret (Veysel Karani) ve Tillo (Aydınlar) Örnekleri” Doğu Coğrafya Dergisi, 17 (27), 251-272.
• Refik, A. (1989). Anadolu’da Türk Aşiretleri (966-1200), Enderun Kitabevi, İstanbul.
• Şengül, B., Kesim, D., Törnük, M., Alkan, M. (2002). Sivas İli Çevre Durum Raporu, Sivas İli Valiliği Yayınları, Es- Form Ofset Basımevi, Sivas.
• Turan, Ş. (2000). Türk Kültür Tarihi, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• TÜİK, http://tuikapp.tuik.gov.tr
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2009). Beşeri Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul, 188.
• Yenipınar, U. (2002). “İnanç Turizmi ve Anadolu” II. Turizm Şurası Bildirileri (12-14 Nisan 2002), II. Cilt, Ankara, s. 73-91.
• Zaman, M. (2005). “Türkiye’nin Önemli İnanç Turizm Merkezlerinden Biri: Sümela (Meryemana) Manastırı” Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 1-24.
• https://biruni.tuik.gov.tr/medas 26.08.2017.
• http://www.investsanliurfa.com/sektorler-26.08.2017
• http://www.arguvankoyleri.com. 15.08. 2009
• http://www2.unwto.org 23.05.2017tarihinde alınmıştır.