Erken Cumhuriyet Dönemi’nde İpekli Dokuma Sanayi ve Gelişimi (1923-1938)

Year 2020, Volume: 24 Issue: Özel Sayı, 351 - 369, 31.12.2020

Mehmed Gökhan Polatoğlu İsmail Eyyüpoğlu

Abstract

Yükte hafif, pahada ağır bir meta olarak nitelendirilen ipeğin işlenerek dokumada kullanılması dünya genelinde uzun bir tarihsel geçmişe dayanmaktadır. İpek Yolu güzergâhının önemli noktalarında biri olan Türkiye’de ise ipekli dokuma birçok yerde üretilip kullanılmakta olup, her daim tercih edilen ticarî ürünler arasında yer almaktaydı. İpekli dokumanın yükselişi Osmanlı Devleti’nin son yıllarına kadar sürmüştü. Ancak XVIII. yüzyılda meydana gelen Sanayi Devrimi sonrası dokuma sektöründe seri üretimin gerçekleşmesi ve uygun fiyattan pazarlanması ile birlikte Türkiye’de ipekli dokumacılık gerilemeye başlamıştır. Bir sıra devam eden savaşların sonucu ise çöküşe geçmiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nde ipekçiliğin yeniden geliştirilmesi için çalışmalara başlanacaktır. Bursa merkezli sanayileşme atılımları kapsamında 1927’de İpekiş ve 1938’de Gemlik Sunğipek Fabrikaları işletmeye açılmıştır. Böylece Türkiye’de ipekli dokumacılık yeniden ivme kazanacak ve önemli sektörler arasında yerini alacaktır.

Keywords

Türkiye, İpek, Suni İpek, Gemlik, Sanayi

References

• A. Afetinan. (1989). İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat-4 Mart 1923), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Akdeniz, Adnan. (1985). “Türkiye Kozacılığı ve Sorunları”, Türkiye 4. İpekböcekçiliği ve İpek Halıcılık Kongresi: Bursa, 39-60. Âli İktisat Meclisi Raporları 1928 İkinci İçtima Devresi. (1929), Ankara: Hâkimiyeti Milliye Matbaası. Ataman, Sedat. (1938). Ekonomik ve Endüstriyel Bursa Cumhuriyet Bayramımızın 15 inci Yıldönümünde, Bursa: Bursa Yeni Basımevi.