The Effects of Transformational Leadership Behaviours of School Principals on Teachers' Job Satisfaction

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 1585 - 1595

Sedat Biroğul , Halil Keçeci , Şükrü Coşkun , Onur Tuna Barç , Zülküf Söker , Buket Bahçeci

Öz

The Effects of Transformational Leadership Behaviours of School Principals on Teachers' Job Satisfaction

Today, leadership has a very important place for organisations to survive and maintain their competitive advantage. Transformational leadership functions towards innovations, changes, reforms and the future. Transformational leadership is especially important in schools. In this research study, the effects of transformational leadership behaviours of school principals on teachers' job satisfaction were examined. The population of the research study consists of 13781 teachers working in the central districts of Diyarbakır in the 2023-2024 academic year. The sample of the study consists of 250 teachers selected by random sampling from the population. In this study, ‘Transformational Leadership Scale’ and ‘Job Satisfaction Scale’ were used. In the data analyses of the study; standard deviation, arithmetic mean, percentage values, frequency, ANOVA and t-test were calculated. At the same time, correlation analysis was used to determine the link between job satisfaction perception levels and transformational leadership behaviours. As a result of the analyses, it was observed that transformational leadership behaviours and job satisfaction attitudes of school principals did not significantly differ on age, cadre and gender variables. In addition, there is a strong positive relationship (0,578) between principals' transformational leadership behaviours and job satisfaction at “0,05” level.

Anahtar Kelimeler

Principal, Education, Teacher, School, Leadership, Job and Satisfaction

Okul Müdürlerin Dönüşümsel Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin İş Doyumu Üzerindeki Etkileri

Öz

Kurumların ayakta kalıp rekabet üstünlüğünü koruması için günümüzde liderliğin oldukça önemli bir yeri vardır. Dönüştürücü liderlik; yeniliklere, değişimlere, reformlara ve geleceğe yönelik işlev üstlenmektedir. Bilhassa okullarda dönüşümcü liderlik önem arz etmektedir. Bu araştırma çalışmasında okul müdürlerinin dönüşümsel liderlik davranışlarının öğretmenlerin iş doyumu üstündeki etkileri irdelenmiştir. Araştırma çalışmasının evreni 2023-2024 eğitim öğretim döneminde Diyarbakır’ın merkez ilçelerinde görev yapan 13781 öğretmenden oluşmaktadır. Çalışmanın örneklemini, evrenden tesadüfî örnekleme yoluyla seçilen 250 öğretmen oluşturmaktadır. Bu çalışmada “Dönüşümcü Liderlik Ölçeği” ile “İş Tatmin Ölçeği”nden yararlanılmıştır. Araştırmanın veri analizlerinde; standart sapma, aritmetik ortalama, yüzde değerleri, frekans, ANOVA ve t-testi hesaplanmıştır. Aynı zamanda iş doyumu algı düzeyleriyle dönüşümcü liderlik davranışları arasındaki bağı saptamak için korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Yapılmış olan analizler neticesinde; okul müdürlerin dönüşümcü liderlik davranışlarıyla iş tatmin tutumlarının yaş, kadro ve cinsiyet değişkenleri üzerinde anlamlı seviyede farklılık oluşturmadığı gözlemlenmiştir. Ayrıca müdürlerin dönüşümcü liderlik davranışlarıyla iş tatmini arasında “0,05” düzeyinde pozitif yönlü (0,578) güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Müdür, Eğitim, Öğretmen, Okul, Liderlik, İş ve doyum

Kaynakça

• Akdoğan, E. (2002). Öğretim elemanlarının algıladıkları liderlik stilleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Aksu, A., & Balci, Y. (2009). Genel Liselerde Örgütsel Bağlılık ve Dönüşümsel Liderlik. Education Sciences, 4 (4), 1468-1480.
• Aydın, M. (2005). Eğitim Yönetimi. Hatipoğlu Yayıncılık.
• Bass, B. M. & Bass Bernard, M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. Free Press.
• Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18 (3), 19-31.
• Bass, B. M. ve Riggio, R. E. (2006). Transformational leadership (2. B.). Lawrence Erlbaum.
• Buluç, B. (2009). Sınıf öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki1. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 57 (57), 5-34. Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2003). Eğitimsel Liderlik. Pegem Yayıncılık.
• Çetiner, A. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri (Burdur ili örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Eren, E. (2012). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Yayıncılık.
• Karayel, O. (2024). Okul Müdürlerinin Etik Liderlik Davranışı İle Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlikleri Arasındaki İlişki [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yök Tez.
• Keçecioğlu, T. (1998). Liderlik ve Liderler. Kalder Yayınları.
• Liden, R. C., Wayne, S. J., & Sparrowe, R. T. (2000). An examination of the mediating role of psychological empowerment on the relations between the job, interpersonal relationships, and work outcomes. Journal of applied psychology, 85 (3), 407-416.
• Rubin, RS, Munz, D.C. ve Bommer, WH (2005). İçeriden liderlik: Duygu tanıma ve kişiliğin dönüşümcü liderlik davranışı üzerindeki etkileri. Yönetim Akademisi dergisi, 48 (5), 845-858.
• Subaş, A. (2017). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Enneagram Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Taş, A. & Çetiner, A. (2011). Ortaöğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranişlarini gerçekleştirme durumlarina ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (2), 369-391.
• Walumbwa, F. O., Lawler, J. J., Avolio, B. J., Wang, P., & Shi, K. (2005). Transformational leadership and work-related attitudes: The moderating effects of collective and self-efficacy across cultures. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(3), 2-16.
• Yeğin, M. (2009). İdari Personelin İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma [Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yök Tez.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.