Cultural Heritage and Accessibility: Çanakkale Kilitbahir Castle Museum

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 186 - 205

Tuğçenur Metin Parlak , Nuriye Nida Çelebi Şeker

https://doi.org/10.53353/atrss.1515282

Abstract

Kilitbahir Castle Museum, an Ottoman castle built in 1452 by Sultan Fatih Mehmet, is located on the European side of the Dardanelles Strait. It was opened to visitors in 2018. The museum houses collections and exhibitions that reflect the architecture, organization, defense, trade areas, places of worship, and daily life of Ottoman castles. This study aims to examine museology services for disadvantaged groups at Kilitbahir Castle Museum, the accessibility of these services, and the needs and problems of disadvantaged groups in museum spaces. Focused on within this study, the accessibility of Kilitbahir Castle Museum in the context of inclusive design was evaluated. For this evaluation, a reporting framework was developed, and three main criteria were determined: physical, spatial, and content accessibility of the museum. The study found that some measures have been taken in conformity with the principles of design for all, but these measures do not fully meet the needs of disadvantaged individuals. A set of recommendations contribute to a more accessible experience of Kilitbahir Castle Museum and make it more accessible and inclusive for disadvantaged individuals.

Keywords

Cultural Heritage, Historical Structure, Accessibility, Kilitbahir Castle Museum

Kültürel Miras ve Erişilebilirlik: Çanakkale Kilitbahir Kale Müzesi

Abstract

Kilitbahir Kale Müzesi, Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasında yer alan ve 1452 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan bir Osmanlı kalesidir. 2018 yılında müze olarak düzenlenerek ziyarete açılmıştır. Müze, Osmanlı kalelerinin mimarisini, teşkilat yapısını, savunmasını, ticaret alanlarını, ibadet alanlarını ve günlük yaşamını yansıtan koleksiyonlara ve sergilere ev sahipliği yapmaktadır. Bu çalışmada metodoloji, dezavantajlı gruplara yönelik Kilitbahir Kale Müzesi’ndeki müzecilik hizmeti, bu hizmetin erişilebilirliği ve dezavantajlı grupların müze mekânlarındaki gereksinimleri ve karşılaştıkları sorunlara yönelik çalışma yapılmasına yönelik kurgulanmıştır. Çalışma kapsamında Kilitbahir Kale Müzesi'nin kapsayıcı tasarım bağlamında erişilebilirliği değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme için, bir raporlama çerçevesi kurgulanmış, müzenin fiziksel, mekânsal ve içeriksel erişilebilirliği olmak üzere üç temel kriter belirlenmiştir. Belirlenen kriterler bağlamında bir dizi soru oluşturulmuştur ve sorulara cevap aranmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, herkes için tasarım ilkeleri doğrultusunda bazı önlemlerin alındığı, ancak bu önlemlerin dezavantajlı bireylerin ihtiyaçlarını tam olarak karşılamadığı belirlenmiştir. Ortaya çıkan soruna yönelik Kilitbahir Kale Müzesi'nin erişilebilirliğini artırmak için bir dizi tavsiye niteliğinde öneriler geliştirilerek dezavantajlı bireyler için daha erişilebilir ve kapsayıcı bir hale getirilmesi amaçlanmıştır.

Keywords

Kültürel Miras, Tarihi Yapı, Erişilebilirlik, Kilitbahir Kale Müzesi.

References

• 5378 Sayılı Kanun (2005, 7 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25868). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050707.htm
• Ayverdi, E. H. (1989). Osmanlı mimarisinde Fatih Devri. E. H. Ayverdi içinde, Osmanlı mimarisinde Fatih Devri (s. 855-886 (1451-1481), Cilt III, IV). İstanbul.
• Benktzon, M. (1993). Designing for our future selves: The Swedish experience. Applied Ergonomics, 24(1), 19–27.
• Council, D. (2008). The good design plan. Accessed on December.
• ÇATAB, (2024). Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı.
• Donnelly, J. (2011). Access improving the accessibility of historic buildings and places. Dublin: National Disability Authority Government, Ireland.
• Duranton, G. & Guerra, E. (2016). Developing a common narrative on urban accessibility: An urban planning perspective. Washington DC: Brookings
• Hensen, H. S. (2009). Analysing the role of accessibility in contemporary urban development. O. Gervasi, D. Taniar, B. Murgante, A. Laganà, Y. Mun, ve M. L. Gavrilova (Ed.), Computational Science and Its Applications – ICCSA 2009 içinde (385-396), Berlin: Springer.
• Keates, S., & Clarkson, P. J. (2003). Countering design exclusion: bridging the gap between usability and accessibility. Universal access in the information society, 2, 215-225.
• Kozak, N. (2006). Turizm pazarlaması. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kuban, D. (2007). Osmanlı Mimarisi, İstanbul: Yem Yayın
• Metin Parlak, T. (2022). Yeniden İşlevlendirmenin Mekân Ve Gündelik Yaşam Üzerindeki Etkisi: Çanakkale Kilitbahir Kale Müzesi (Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Ankara.
• Ozturk, Y., Yayli, A., & Yesiltas, M., (2008). Is the Turkish tourism industry ready for a disabled customer's market?. The views of hotel and travel agency managers. Tourism Management , 29(2), 382-389.
• Senemoğlu, Y. (1973). Kitab'ı Bahriyye: Piri Reis. İstanbul: Tercüman Yayıncılık
• UNESCO, (2017). United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. Erişilen Adres (19.10.2023): http://www.unesco.org
• United Nations (2013). Accessibility and development: Mainstreaming disability in the post-2015 development agenda. UN Department of Economic and Social Affairs.. Erişilen Adres (19.10.2023): https://www.un.org/en/node/81254/files/2020/09/Annual-report-SG-2020-EN-Complete-Web.pdf
• United Nations (2015). United Nations Sustainable Development Group. Erişilen Adres (19.10.2023): https://www.globalgoals.org/goals/11-sustainable-cities-and-communities/
• United Nations (2015). United Nations Sustainable Development Group. Erişilen Adres (19.10.2023): https://www.globalgoals.org/goals/11-sustainable-cities-and-communities/
• URL 1. (2024). https://canakkaletarihialan.gov.tr/tr/ziyaret/kaleler-ve-tabyalar/kilitbahir-kalesi (Erişim Tarihi: 15.01.2024)
• URL 2. (2024). https://sanalmuze.gov.tr/muzeler/CANAKKALE_KILITBAHIR_KALE_MUZESI/ (Erişim Tarihi: 15.01.2024)
• WHO, (2011). World Health Organization, Erişilen Adres (19.10.2023): https://www.who.int/teams/noncommunicable-diseases/sensory-functions-disability-and-rehabilitation/world-report-on-disability