YAZARIN HAKLARINDAN METNİN HAKLARINA: YAPIT OLARAK HUKUK VE YORUMU

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 2, 547 - 562, 07.07.2023

Osman Vahdet İşsevenler

https://doi.org/10.33629/auhfd.1221422

Öz

Savigny, yorum hususunu tartışırken gramatik, tarihi, mantıki, sistematik unsurlardan bahsetmiştir. Bu açıklama günümüz Türkçe hukuk yazınında yorum yöntemleri adıyla ifade edilen ayrıma da temel vermektedir. Bununla beraber doktrinde, bu unsurlar genellikle birbirlerinden ayrı yorum yöntemleri olarak ifade edilmektedir. Aynı şekilde uygulamada yani mahkeme kararlarında da bu yorum yöntemlerinin birbiriyle rekabet halinde algılandığına şahit olmaktayız. Bu makalede Dworkin’in çok yazarlı kitap metaforuna eşlik eden bütünlük ilkesinin ve Umberto Eco’nun yazarın, okurun ve metnin hakları arasında yaptığı ayrımın yorum yöntemlerini rekabet halinde, birbiriyle yarışan bir şekilde ele almak yerine başarılı bir yorumun yapılabilmesi adına birer yorum unsuru olarak beraber kullanılmaları gerektiği hususunda hem ikna edici hem de yol gösterici bir katkı sunduğuna işaret edilecektir. Bu yaklaşımda tüm hukuk kaynakları bütünlüğü temin edilmeye çalışılan tek bir metin olarak görülecek ve hukuki anlamın tespitinde yazarın yahut okurun değil metnin haklarının odağa alınmasıyla hukuk metodolojisinin ve bizatihi hukukun bir değer olarak kabul ettiği nesnelliğe yaklaşmak mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bütünlük, Metnin hakları, Dworkin, Eco, Hukukta yorum.

Kaynakça

• Akbaş, Kasım ¨Ronald Dworkin: Pozitivizm ve Doğal Hukukun Eleştirisinden Bir Yargılama Kuramına¨, içinde: Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş, İstanbul, İthaki, 2015.
• Aşar, Haluk ¨Umberto Eco: Açık Yapıt ve Sınırsız Yorum Tartışması¨, Temaşa, Sayı: 5, 2016.
• Birlik, Pınar Türkmen ¨Dil Felsefesinden Hukuk Felsefesine Açılan Bir Kapı: Gadamer’den Dworkin’e Hermeneutik Yöntem¨, Temaşa Felsefe Dergisi, 15 (2021) 98-114.
• Calsamiglia, Albert Dworkin and the Focus on Integrity, Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie / Archives for Philosophy of Law and Social Philosophy, 1994, Vol. 80, No. 1 (1994), ss. 52-65.
• Dinçkol, Abdullah Hukuka Giriş, İstanbul, Der Yayınevi, 2005.
• Dworkin, Ronald, Hukukun Hükümranlığı, çev. Ertuğrul Uzun, İstanbul, Nora, 2017.
• Dworkin, Ronald ¨Law as Interpretation¨, Critical Inquiry, Vol. 9, 1982, ss. 179-200.
• Eco, Umberto, Yorum ve Aşırı Yorum, çev. Kemal Atakay, İstanbul, Ayrıntı, 2017.
• Gözler, Kemal Hukuka Giriş, Bursa, Ekin 2016.
• Işıktaç Yasemin ve Metin Sevtap, Hukuk Metodolojisi, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2016.
• Metin, Sevtap, ¨Ronald Dworkin’in Hukuk Teorisinde Yorum Yaklaşımı¨, İÜHFM, 61 (2011), ss. 35-83.
• Oder, Bertil Emrah Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri, İstanbul, Beta, 2010.
• Savigny, System of the Modern Roman Law, çev. William Holloway, Hıggınbotham Publisher, 1867.
• Sözer, Ali Nazım Hukukta Yöntembilim, İstanbul, Beta, 2012.
• Tartu, Liina Reisberg, ¨Umberto Eco’s Theory Of Interpretation As Textual Cooperation: Applicatıon To Legal Interpretation¨, Rechtstheorie, 48, 2017.
• Topakkaya, Arslan, Hukuk Hermeneutiği, Ankara, Adalet Yayınevi, 2019.
• Türkbağ, Ahmet Ulvi, ¨Haklar, Hakkaniyet, Bütünlük ve Adalet: Dworkin’in Adalet Prensibi¨, HFSA 9, İstanbul Barosu Yay.