Yiyecek-İçecek İşlemelerinde Personel Seçim Sürecinde SWARA Yönteminin Kullanılması: Çorum İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 4, 1865 - 1884, 23.12.2024

Ahmet Aknar , Bahri Kaya

https://doi.org/10.18037/ausbd.1533271

Öz

Bu çalışmada yiyecek-içecek işletmelerinin servis ve barista personeli seçerken dikkate aldıkları kriterlerin önceliklendirmesi amaçlanmıştır. Çalışmada değerlendirmeye alınan kriterler, literatür taraması, uzman görüşü ve işletme yöneticilerinin görüşleri kapsamında belirlenmiştir. Kriterler belirlendikten sonra SWARA anket formu oluşturularak Çorum ilinde faaliyet gösteren 15 yiyecek-içecek işletme yöneticisine uygulanmıştır. Elde edilen verilere SWARA yöntemi uygulanarak servis ve barista personeli için kriterlerin öncelikleri belirlenmiştir. Daha sonra yöneticiler açısından her bir kriter için bulunan değerlerin aritmetik ortalaması alınarak kriterlerin sıralaması yapılmıştır. Servis ve barista personeli için en önemli kriterin “takım çalışmasına uygunluk” olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yiyecek-İçecek İşletmeleri, Personel Seçimi, Çorum, ÇKKV, SWARA

Destekleyen Kurum

Tübitak

Proje Numarası

1919B012221230 başvuru numaralı Tübitak 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı

Using SWARA Method in Personnel Selection Process in Food and Beverage Businesses: The Case of Corum

Öz

This study aims to determine the criteria that food and beverage businesses take into consideration when selecting service and barista personnel. The criteria evaluated in the study were determined within the scope of literature review, expert opinion and opinions of business managers. After the criteria were determined, SWARA questionnaire form was created and applied to 15 food and beverage business managers located in Çorum province. By using SWARA method to the obtained data, the priorities of the criteria for service and barista personnel were determined. Then, the ranking of the criteria was made by taking the arithmetic mean of the values found for each criterion for the managers. It was determined that the most important criterion for service and barista staff is the suitability for “teamwork”.

Anahtar Kelimeler

Food and Beverage Businesses, Personnel Selection, Çorum, MCDM, SWARA

Proje Numarası

1919B012221230 başvuru numaralı Tübitak 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı

Kaynakça

• Akincilar, A. ve Dagdeviren, M. (2014). A hybrid multi-criteria decision making model to evaluate hotel websites. International Journal of Hospitality Management, 36, 263–271. doi:10.1016/j.ijhm.2013.10.002
• Aknar, A., Başçı, A. ve Kartal, M. (2023). Determination of ınternship place selection criteria of students in tourism field with pre-bachelor’s degree education by SWARA method. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 11(2), 1126–1141. doi:10.21325/jotags.2023.1236
• Akyurt, H. (2019). Analitik hiyerarşi seçim yöntemi ile otel personeli seçimi kriterlerinin değerlendirilmesi: Giresun ili örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Sayı), 64–78. doi:10.21733/ibad.603290
• Anderson, B. A., Provis, C. ve Chappel, S. J. (2003). The selection and training of workers in the tourism and hospitality industries for the performance of emotional labour. Journal of Hospitality and Tourism Management, 10(1), 1–13. doi:10.3316/ielapa.200308174
• Atici, K. B., Simsek, A. B., Ulucan, A. ve Tosun, M. U. (2015). A GIS-based Multiple Criteria Decision Analysis approach for wind power plant site selection. Utilities Policy, 37, 86–96. doi:10.1016/j.jup.2015.06.001
• Atlı, H. F. ve Senir, G. (2024). Green supplier selection using IMF SWARA and Fuzzy WASPAS techniques for the supply of agricultural pesticides. Black Sea Journal of Agriculture, 7(4), 377–390. doi:10.47115/bsagriculture.1463382
• Ayçin, E. (2020). Personel seçim sürecinde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanılması. İşletme, 1(1), 1–12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/isletme/issue/52222/716692
• Ayyıldız, E. ve Gürsoy, İ. (2024). Havalimanı hizmet kalitesi faktörlerinin sezgisel bulanık SWARA ile ağırlıklandırılması. 3rd International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences içinde (ss. 1084–1092). Konya, Türkiye.
• Baki, R. (2021). Turizm sektöründe yönetici seçimine yönelik çok kriterli bir yaklaşım. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 26(3), 955–968. doi:10.17482/uumfd.926118
• Bakır, M. ve Atalık, Ö. (2018). Entropi ve Aras yöntemleriyle havayolu işletmelerinde hizmet kalitesinin değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 617–638. doi:10.20491/isarder.2018.410
• Büyüközkan, G. ve Göçer, F. (2018). An extension of ARAS methodology under interval valued intuitionistic fuzzy environment for digital supply chain. Applied Soft Computing, 69, 634–654. doi:10.1016/j.asoc.2018.04.040
• Chen, P.-C. (2009). A fuzzy multiple criteria decision making model in employee recruitment. International Journal of Computer Science and Network Security, 9(7), 113–117. Erişim adresi: https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=dbbccdef1c67ae73b4bb5626a3cd1f2f4bac431c
• Danişan, T., Özcan, E. ve Eren, T. (2022). Personnel selection with multi-criteria decision making methods in the ready-to-wear sector. Tehnički vjesnik, 29(4), 1339–1347. doi:10.17559/TV-20210816220137
• Durbarry, R. ve Sinclair, M. T. (2003). Market shares analysis: The case of French tourism demand. Annals of tourism research, 30(4), 927–941. doi:10.1016/S0160-7383(03)00058-6
• Ersoy, Y. (2021). AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanilarak tekstil sektöründe personel seçimi. Kafdağı, 6(1), 60–78. doi:10.51469/kafdagi.948358
• Güngör, Z., Serhadlıoğlu, G. ve Kesen, S. E. (2009). A fuzzy AHP approach to personnel selection problem. Applied soft computing, 9(2), 641–646. doi:10.1016/j.asoc.2008.09.003
• Gürkan, S. ve Dazlak, B. B. (2019). İnsan kaynakları temin ve seçiminde analitik hiyerarşi prosesinin kullanılması ve oteller üzerine bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 774–783. doi:10.29249/selcuksbmyd.626898
• Hashemkhani Zolfani, S. ve Bahrami, M. (2014). Investment prioritizing in high tech industries based on SWARA-COPRAS approach. Technological and Economic Development of Economy, 20(3), 534–553. doi:10.3846/20294913.2014.881435
• İçigen, E. T. ve Çetin, E. İ. (2017). AHP temelli TOPSIS yöntemi ile konaklama işletmelerinde personel seçimi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 179–187. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/isletme/issue/52222/716692
• Işık, A. T. ve Adalı, E. A. (2016). A new integrated decision making approach based on SWARA and OCRA methods for the hotel selection problem. International Journal of Advanced Operations Management, 8(2), 140–151. doi:10.1504/IJAOM.2016.079681
• Karabašević, D., Stanujkić, D. ve Urošević, S. (2015). The MCDM model for personnel selection based on SWARA and ARAS methods. Management (1820-0222), 20(77), 43–52. doi:10.7595/management.fon.2015.0029
• Karabasevic, D., Stanujkic, D., Urosevic, S. ve Maksimovic, M. (2015). Selection of candidates in the mining industry based on the application of the SWARA and the MULTIMOORA methods. Acta Montanistica Slovaca, 20(2), 116–124. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Darjan-Karabasevic/publication/282349543_Selection_of_candidates_in_the_mining_industry_based_on_the_application_of_the_SWARA_and_the_MULTIMOORA_methods/links/560d740908ae2aa0be4a3855/Selection-of-candidates-in-the-mining-industry-based-on-the-application-of-the-SWARA-and-the-MULTIMOORA-methods.pdf
• Kenger, M. D. ve Organ, A. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli aras yöntemi ile değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 152–170. doi:10.30803/adusobed.336215
• Keršulienė, V. ve Turskis, Z. (2011). Integrated fuzzy multiple criteria decision making model for architect selection. Technological and economic development of economy, 17(4), 645–666. doi:10.3846/20294913.2011.635718
• Korkmaz, O. (2019). Personnel selection method based on TOPSIS multi-criteria decision making method. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 1–16. doi:10.18092/ulikidince.468486
• Lai, P. ve Baum, T. G. (2005). Just-in-time labour in the hospitality sector? Employee Relations, 27(1), 86–102. doi:10.1108/01425450510569328
• Maitland, I. (1997). Motivating people, institue of personnel and development, USA. Channel Islands: The Guernsey Press.
• Nasab, H. H. ve Milani, A. S. (2012). An improvement of quantitative strategic planning matrix using multiple criteria decision making and fuzzy numbers. Applied Soft Computing, 12(8), 2246–2253. doi:10.1016/j.asoc.2012.03.010
• Örgün, E. (2023). Yerel restoran seçim sürecinde swara yöntemiyle kriter ağırlıklarının belirlenmesi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(1), 409–417. doi:10.33083/joghat.2023.272
• Örgün, E. ve Solunoğlu, A. (2021). Restaurant personnel selection with ARAS method: The case of Cappadocia. Co-Editors, 181, 0-0. doi:10.5038/9781955833011
• Pajić, V., Andrejić, M., Jolović, M. ve Kilibarda, M. (2024). Strategic warehouse location selection in business logistics: A novel approach using imf SWARA–MARCOS—A case study of a Serbian logistics service provider. Mathematics, 12(5), 776. doi:10.3390/math12050776
• Perçin, S. (2019). An integrated fuzzy SWARA and fuzzy AD approach for outsourcing provider selection. Journal of Manufacturing Technology Management, 30(2), 531–552. doi:10.1108/JMTM-08-2018-0247
• Saputra, V. H. ve Setiawansyah, S. (2024). Penerapan metode SWARA dan grey relational analysis dalam pemilihan karyawan terbaik. Journal of Artificial Intelligence and Technology Information, 2(1), 51–61. doi:10.58602/jaiti.v2i1.107
• Şenel, B., Mine, Ş. ve Boza, N. A. (2024). SWARA ve VIKOR yöntemi ile performans odaklı uzaktan eğitim sunucu seçimi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal (Smart Journal), 7(51), 2602–2610. doi:10.31576/smryj.1097
• Şimşek, A., Catır, O. ve Ömürbek, N. (2014). Turizm sektöründe bulanık analitik hiyerarşi süreci ile personel seçimi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 147–196. Erişim adresi: https://acikerisim.uludag.edu.tr/server/api/core/bitstreams/84367e62-1195-4421-a87a-d8ea661c269a/content
• Solunoğlu, A. (2022). Kapadokya bölgesi sıcak hava balon pilotu seçim sürecinde CRITIC ve MAIRCA yöntemlerinin kullanılması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 19(1), 41–58. doi:10.24010/soid.863990
• Turpcu, E. ve Kılıç, M. F. (2022). A grubu seyahat acentalarının personel seçim kriterlerinin AHP yöntemi ile derecelendirilmesi: Niğde ili örneği. SSD Journal, 7(33), 321–335. doi:10.31567/ssd.691
• Tuş, A. ve Adalı, E. A. (2018). Personnel assessment with CODAS and PSI methods. Alphanumeric Journal, 6(2), 243–256. doi:10.17093/alphanumeric.432843
• Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC yöntemleri ile personel seçimi. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 1552–1573. doi:10.26466/opus.580456
• Utlu, N. (2024). SWARA yöntemi ile dijital pazarlama strateji seçimi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 25(1), 341–355. doi:10.31671/doujournal.1356008
• Vural, Ö. ve Acer, A. (2024). Yeşil liman kriterlerinin swara yöntemi ile değerlendirilmesi. Örgütlerin Yönetimi Dergisi, 1(01), 1–14. Erişim adresi: https://journals.gen.tr/index.php/oyd/article/view/2379/1606
• Yarlıkaş, S. ve Arslaner, C. (2019). SWARA ve COPELAND yöntemleri ile global tedarik zinciri yönetimini etkileyen faktörlerin önem düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 83–104. doi:10.18037/ausbd.668624
• Yazgan, A. E. ve Agamyradova, H. (2021). SWARA ve MAIRCA yöntemleri ile bankacılık sektöründe personel seçimi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 16(2), 281–290. doi:10.48145/gopsbad.999847
• Yıldırım, B. I. ve Güzel, Ö. (2019). Seyahat acentelerinin turist rehberi seçim kriterlerinin analitik hiyerarşi süreci (AHS) yöntemi ile değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(1), 69–81. doi:10.17123/atad.580649
• Yücenur, G. N. ve Ipekçi, A. (2021). SWARA/WASPAS methods for a marine current energy plant location selection problem. Renewable Energy, 163, 1287–1298. doi:10.1016/j.renene.2020.08.131
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z. ve Bagočius, V. (2015). Multi-criteria selection of a deep-water port in the Eastern Baltic Sea. Applied Soft Computing, 26, 180–192. doi:10.1016/j.asoc.2014.09.019
• Zhang, S. ve Liu, S. (2011). A GRA-based intuitionistic fuzzy multi-criteria group decision making method for personnel selection. Expert Systems with Applications, 38(9), 11401–11405. doi:10.1016/j.eswa.2011.03.012
• Zolfani, S. H., Salimi, J., Maknoon, R. ve Kildiene, S. (2015). Technology foresight about R&D projects selection; application of SWARA method at the policy making level. Engineering Economics, 26(5), 571–580. doi:10.5755/j01.ee.26.5.9571
• Zorlu, K., Tuncer, M. ve Yılmaz, A. (2024). Assessment of resources for geotourism development: Integrated SWARA-COBRA approach under spherical fuzzy environments. Geoheritage, 16(3), 89. doi:10.1007/s12371-024-00993-3