Yabancılaşma ve Haysiyet İnkârı: Ücretlilik İlişkisinin Sonuçları

Year 2025, , 1 - 22

Mustafa Kemal Coşkun

https://doi.org/10.33630/ausbf.1632360

Abstract

Bu çalışma emeğin yabancılaşmasını ele almakta ve yabancılaşmanın bir haysiyet inkârı olarak okunabileceğini ileri sürmektedir. Bu çerçevede öncelikle işçilerin yabancılaşmanın hangi biçimlerini deneyimledikleri Kocaeli, Ankara ve Nevşehir’de toplam 40 işçi ile yüz yüze gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler kullanılarak açıklanmaya çalışılmaktadır. Ardından yabancılaşma ve sınıf mücadelesi arasındaki ilişki tartışılmaktadır. Elde edilen veriler, emek gücünü satarak geçinen işçilerin parçalı bile olsa bu yabancılaşmanın ve haysiyet inkârının farkında olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede makalede, yabancılaşmanın bir çıktısı olarak haysiyet inkârının işçileri onur ve saygınlık arayışı çerçevesinde bir sınıf mücadelesine sokabileceği ileri sürülmektedir. Bu noktanın önemi sınıf mücadelesinin sadece ekonomik bir mücadele olmadığını, ekonomik mücadele dışında da onur ve haysiyet arayışı çerçevesinde işçilerin örgütlenebileceğini ve literatürdeki anlamıyla sınıf bilincine sahip olmasalar bile işçilerin onur ve saygınlık çerçevesinde bir sınıf mücadelesine girişebileceğini göstermesinde yatar.

Keywords

Yabancılaşma , haysiyet inkarı , sınıf mücadelesi , duygular , işçi sınıfı

Alienation and Dignity Denial: Consequences of the Wage Relationship

Abstract

This study deals with the alienation of labour and argues that alienation can be read as a dignity denial. In this framework, firstly, the forms of alienation experienced by workers are tried to be explained by using the data obtained from face-to-face interviews with a total of 40 workers in Kocaeli, Ankara and Nevşehir. Then the relationship between alienation and class struggle is discussed. The data obtained show that workers who make a living by selling their labour power are aware of this alienation and dignity denial, even if it is partial. In this framework, the article argues that the dignity denial as an outcome of alienation can lead workers into a class struggle in search of honour and dignity. The importance of this point lies in the fact that it shows that class struggle is not only an economic struggle, that workers can be organised within the framework of the search for honour and dignity outside of economic struggle, and that workers can engage in a class struggle within the framework of honour and dignity even if they do not have class consciousness in the sense of the literature.

Keywords

Alienation , dignity denial , class struggle , emotions , working class

References

• Ahmed, S. (2014). Duyguların kültürel politikası (S. Komut, çev.). Sel Yayıncılık.
• Barbalet, J. M. (1992). A macro sociology of emotion: Class resentment. Sociological Theory. 10(2), 150-163. https://doi.org/10.2307/201956
• Berardi, F. B. (2009). The soul at work. MIT Press.
• Bewes, T. (2004). Şeyleşme: Geç kapitalizmde endişe (çev. D. Soysal). Metis Yayınları.
• Bolton, S. C. (2007). Dignity in and at work: Why it matters? S. C. Bolton (Ed.), Dimensions of dignity at work (s. 3-18). Butterworth-Heinemann.
• Brook, P. (2009). The alienated heart: Hochschild’s ‘emotional labour’ thesis and the anticapitalist politics of alienation, Capital & Class, 33(2), 7-31. https://doi.org/10.1177/030981680909800101
• Buchanan, T. C. (2014) Class sentiments: Putting the emotion back in working-class history. Journal of Social History, 48(1), 72–87. https://doi.org/10.1093/jsh/shu044
• Calvez, J. Y. (2007). Marx et le Marxisme. Eyrolles.
• Duhm, D. (2002). Kapitalizmde korku (S. Şölçün, çev.). Ayraç Yayınevi.
• Erdoğan, N. (2016). Yok-sanma: Yoksulluk-mâduniyet ve ‘fark yaraları’. N. Erdoğan (Der.), Yoksulluk halleri (s. 47-95). İletişim Yayınları.
• Fraser, N. (1999). Social justice in the age of identity politics: Redistribution, recognition, and participation. L. Ray & A. Sayer (Eds.), Culture and economy after the cultural turn (s. 25-52). Sage Publications.
• Friedman, S., Rossi, D., & Ralón, G. (2015). Dignity denial and social conflicts. Rethinking Marxism: A Journal of Economics, Culture & Society, 27(1), 65-84. https://doi.org/10.1080/08935696.2014.980675
• Harvey, D. (2018). Universal alienation. Journal of Cultural Research, 22(2), 137-150. https://doi.org/10.1080/14797585.2018.1461350
• Haslam, N. (2006). Dehumanization: An integrative review. Personality and Social Psychology Review, 10/3, 252-264. https://doi.org/10.1207/s15327957pspr1003_4
• Healy, M., & Wilkowska, I. (2017). Marx, alienation and the denial of dignity of work. M. Kostera & M. Pirson (Eds.), Dignity and the organization (s. 99-124). Palgrave Macmillan.
• Hochschild, A. R. (2012). The managed heart. University of California Press.
• Hodson, R. (2003). Dignity at work. Cambridge University Press.
• Holloway, J. (2017). Öfke günleri (çev. U. Özmakas). İletişim Yayınları.
• Honneth, A. (1996). The struggle for recognition (çev. J. Anderson). The MIT Press.
• Jacobson, N. (2012). Dignity and health. Vanderbilt University Press.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry: Establishing trustworthiness. Sage Publications.
• Mandel, E. & Novack, G. (1975). Marksist yabancılaşma kuramı (O. Göçmen, çev.). Yücel Yayınları.
• Marx, K. (2000). Selected writings. D. McLellan (Ed.). Oxford University Press.
• Marx, K. (2013). 1844 el yazmaları (M. Belge, çev.). Birikim Yayınları.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation: Revised and expanded from qualitative research and case study applications in education. The Jossey-Bass.
• Mészáros, I. (1970). Marx’s theory of alienation. Merlin Press.
• Moore, B. (1978). Injustice: The social bases of obedience and revolt. Palgrave Macmillan Press.
• Ollmann, B. (2008). Yabancılaşma: Marx’ın kapitalist toplumdaki insan anlayışı (A. Kars, çev.). Yordam Kitap.
• Padgett, B. L. (2007). Marx and alienation in contemporary society. Continuum.
• Pirson, M. (2017). A humanistic perspective for management theory: Protecting dignity and promoting well‑being. Journal of Business Ethics, 159(1), 39-57. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3755-4
• Reed, J. P. (2004). Emotions in context: Revolutionary accelerators, hope, moral outrage, and other emotions in the making of Nicaragua’s revolution. Theory and Society, 33(6), 653-703. https://doi.org/10.1023/B:RYSO.0000049194.07641.bb
• Rees, J. (1998). The algebra of revolution. Routledge.
• Sayer, A. (2005). The moral significance of class. Cambridge University Press).
• Sayer, A. (2007). Dignity at work: Broadening the agenda. Organization, 14/4, 565–581. https://doi.org/10.1177/1350508407078053
• Scribano, A. (2018). Sociology of bodies/emotions: The perspective of Karl Marx. Quaderni di Teoria Sociale 2, 149-172.
• Scribano, A. (2022). Karl Marx. M. Cerulo & A. Scribano (Eds.), The Emotions in the Classics of Sociology (s. 23-38). Routledge.
• Seifert, J. (2004). The philosophical diseases of medicine and their cure. Springer.
• Tekin, A. (2022, Nisan 19). Başaran Aksu: İşçi eylemlerindeki temel motivasyon haysiyet ve onur talebi. Gazete Duvar. https://www.gazeteduvar.com.tr/basaran-aksu-isci-eylemlerindeki-temel-motivasyon-haysiyet-ve-onur-talebi-haber-1561222
• Tressell, R. (2005). The ragged trousered philanthropists. Oxford University Press.
• Turner, J. H. (2007). Human emotions. Routledge.
• Wallendorf, M. & Belk, R. W. (1989). Assessing trustworthiness in naturalistic consumer research. E. C. Hirschman (Ed.), Interpretive consumer research (s. 69-84). Association of Consumer Research.
• Williams, R. (1990). Marksizm ve edebiyat (E. Tarım, çev.). Adam Yayınları.
• Zamudio, M. (2004). Alienation and resistance: New possibilities for working-class formation. Social Justice, 31/3, 60-76.