Examination of Secondary Education Sociology Course Book in terms of Teaching Principles

Year 2024, , 1715 - 1744, 28.08.2024

Yusuf Deniz Görücü , Serkan Ünsal

https://doi.org/10.51460/baebd.1477986

Abstract

Öğretim İlkeleri Açısından Ortaöğretim Sosyoloji Ders Kitabının İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ortaöğretim sosyoloji ders kitabında ki ünitelerin öğretim ilkeleri açısından incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma materyali sosyoloji dersi öğretim programı doğrultusunda Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulunca eğitim materyali olarak kabul edilen sosyoloji ders kitabıdır. Araştırma verilerinin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde öncelikle ders kitabının özgünlüğü kontrol edilmiş ve ortaöğretim sosyoloji ders kitabından elde edilen verilerin hangi temalar altında işleneceği belirlenerek bir çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra ders kitabı, ilgili öğretim ilkesi temaları altında kitap bölümü, içerik ve gerekçe başlıklarına göre analiz edilmiştir. Ardından temalara göre veriler tablolara işlenmiş ve bulgular tanımlanmıştır. Araştırmada ortaöğretim sosyoloji ders kitabında on altı farklı öğretim ilkesine yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu ilkeler; açıklık, bilinenden bilinmeyene, bütünden parçaya, bütünlük, değerlendirme, ekonomiklik, etkin katılım, güncellik, hayatilik, hazırbulunuşluk, hedefe uygunluk, ipucu, somuttan soyuta, sosyallik, teknoloji ve yakından uzağa ilkeleri şeklinde ortaya çıkmıştır. Ders kitabında en çok yer verilen ilkelerin altmış dört farklı yerde etkin katılım, otuz dört yerde güncellik, yirmi bir yerde hazırbulunuşluk, on yedi farklı yerde açıklık ve on altı yerde olmak üzere hayatilik ilkesi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. En çok öğretim ilkesine yer verilen ünitenin on dört farklı öğretim ilkesi ile Toplum ve Kültür ünitesi olduğu görülmüştür.

Keywords

Program, Öğretim Programı, Öğretim ilkeleri, Ders Kitabı

References

• Açıkgöz, K. Ü. (2009). Aktif öğrenme. Biliş Yayınları
• Açılmış, H. (2015). Cumhuriyet döneminde yazılan nota okuma kitaplarının öğretim ilkeleri ve içerikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adıyaman Üniversitesi
• Akay, C. (2021). Öğrenmeyi etkileyen temel faktörler ve genel öğrenme öğretme ilkeleri. T. Yanpar Yelken (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (ss. 25-40). Anı yayıncılık.
• Akkaya, G. (2016). Ortaöğretim matematik dokuzuncu sınıf ders kitaplarının öğretim programına uygunluğu açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Altay, E. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Altun, M., Arslan, Ç., & Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 131-147. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16680/173316
• Altürk, Z. & Ünlü, M. (2014). Coğrafya ders kitaplarında aktivite ilkesinin incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 168-194. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3407
• Arslan, E. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51(1), 395-407. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/72057/1116878
• Aşçı, M. (2020). Genel öğretim ilkeleri ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Aşamalı Eğitim Dergisi, 18(4), 166-174. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2578509
• Aşılıoğlu, B. (2021). Başlıca öğrenme ve öğretim ilkeleri. M. Arslan (Ed.), Öğretim ilke ve yöntemleri içinde (ss. 30-48). Anı Yayıncılık.