Bağbahçe Bilim dergisi Etik İlkeleri ve Yayın Politikası

Yayın Etiği
Bağbahçe Bilim Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve Türkçe olarak paylaşılmasına dayanır.
Derginin yayınlanma sürecinde yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları zorunluluktur. Bu kapsamda Bağbahçe Bilim Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilecek ve makale red edilecektir. Dergimiz, editör ve/veya hakemler tarafından verilen dönütlere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Bağbahçe Bilim Dergisi’nin yayıncısı olan Ali Nihat Gökyiğit Eğitim, Sağlık, Kültür, Sanat ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir vakıf kuruluşudur.
Dergi 2014 yılında yayın hayatına başlamış olup, Dergide, ağırlıkla Türkiye ve çevresindeki ülkeleri kapsayan ve bitki sistematiği, floristik, vejetasyon, bitki sosyolojisi, bitki koruma biyolojisi ve etnobotanik alanları ile ilgili yazılmış yazılar olmak üzere botaniğin bütün dallarından özgün araştırma makaleleri, araştırma notları, derleme, gezi notları ve röportajları yayınlamaktadır. Bilim dünyasının yanında, ülkemizde bitkilerin milyonlarca potansiyel kullanıcılarına ve meraklılarına bitkilere ait doğru bilgilerin iletilmesi için yayın dilinin Türkçe olması esas alınmıştır.
Bağbahçe Bilim Dergisi Editörler Kurulu, ülkemizin değişik üniversitelerinden dergi yayın kapsamına giren konularda alanında uzman araştırmacılardan oluşur. Editörler Kurulu üyelerinden ayrılan üyenin yerine yeni üye görevlendirilir. Editör, makalenin konusuna göre, gerekli olduğunda Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelemesi için makale gönderebilir.

Bağbahçe Bilim Dergisi Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
Editörler Kurulu,

• Dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
• Dergisi'nde yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• Makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlarla, intihalle, atıf çeteciliğiyle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlar, gerektiğinde günceller.
  

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
Editörler,

• Hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
• Makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilime, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
• Makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, bilime katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur.
• Derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
• Makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Hakem havuzunun sürekli güncellenmesi için çaba gösterir.
• Akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar.
• Değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
• Makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Dergiye iletilen önerileri ve şikayetleri inceler ve ilgili taraflara gerekli açıklamaları yaparlar.
  

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Makale değerlendirme sürecinde yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir.
Dergide makaleleri değerlendirecek hakemler,

• Uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
• Değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
  

Yazarların Etik Sorumlulukları
Yazarlar,

• Başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri bir makalesini, Bağbahçe Bilim Dergisi'ne göndermemelidir.
• Makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda ve dergi yazım kurallarına göre doğru biçimde atıf yapmalıdır.
• Makaleye katkı sağlamayan kişileri yazar olarak yazmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirmeyi, yazar çıkartma, yazar eklemeyi önerilmemelidir.
• Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
• Makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da üzerinde araştırma yaptıkları katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler. Değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmesi gerekir.
• Etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, gibi nicel ya da nitel yöntemlerle veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldığını; etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmeli, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidir. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
• Veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Araştırma insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş ise araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar vb uygun gerçekleştirildiği bildirilmelidir. Özellikle etnobotanik çalışmalarda kaynak kişi olarak yararlananların katılımcı olarak katılmayı kabul ettikleri belgelenmeli ve bu kişileri makale içinde açık olarak belirtmelidir.
• Derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, etik kurul kararının gerekmediği, makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.
  

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Bağbahçe Bilim Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda akandemir@erzincan.edu.tr adresine e posta yoluyla bildirilmesi gerekir.