Bazı At Dişi Hibrit Mısır Çeşitlerinin Tane Nem Kaybetme Hızlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 16 - 23, 28.06.2022

İdris Ekmekci , Süleyman Soylu

Öz

Bu araştırma Konya’nın Karapınar ilçesinde çiftçi tarlalarında yürütülmüştür. Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneneme Desenine göre yürütülen çalışmada 12 farklı mısır çeşidinde 4 farklı dönemde dane nem kaybı süreci incelenmiştir. Çeşitlerin ekimleri 70x15 cm ekim sıklığında Nisan ayının son haftası gerçekleşmiştir. Araştırmada mısır çeşitlerinde dane verimleri yanı sıra bitkiler fizyolojik olum dönemine ulaştıktan sonra 13 Eylül tarihinden itibaren ortalama 7 ile 10 gün arasında değişen sürelerle 4 farklı dönemde her çeşit için nem kaybetme hızları ölçülmüştür.
Araştırma sonucunda dane nemi için çeşitler, örnekleme zamanı, örnekleme zamanı x çeşit interaksiyon açısından aradaki farklılıklar % 1 ihtimal sınırına göre istatistiksel bakımdan önemli bulunmuştur. Çeşitlerin ortalaması olarak 13 Eylül tarihinde %33.3 olan dane nemleri 19 Eylül tarihinde %29.16’ya, 30 Eylül tarihinde ise %20.1’e düşmüş, son örnekleme tarihinde ise %18.05 olmuştur. Tüm örnekleme tarihleri istatistiki açıdan farklı gruplarda yer almıştır. Araştırma incelenen mısır çeşitleri dane nemi yönü ile çok geniş bir varyasyon göstermiştir. Çeşitlerin günlük nem kaybı tüm örnekleme tarihleri birlikte değerlendirildiğinde %0.09 ile %1.28 arasında değişirken, örnekleme tarihlerinin ortalaması olarak, %0.17 ile %0.68 arasında değişim göstermiştir. Çeşitlerin dane verimleri 831 kg/da ile 2171 kg/da arasında değişmiştir.
Araştırma sonucunda geçmiş yıllara göre yeni piyasaya girmiş çok sayıda hibrit mısır çeşitlerinin fizyolojik olum sonrası nem kaybetme hızlarının çok fazla değişkenlik gösterdiği, bu durumun bazen çeşitlerin olgunlaşma grubu ile doğrudan ilişkili olamayacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hibrit mısır, dane nemi, nem kaybetme hızı, verim, çeşit

Kaynakça

• Alan, Ö., H. Akdemir, ve B. Budak, 2005. Küçük Menderes koşullarında bazı melez mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin tane verimi üzerine bir araştırma. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, s.57-59.
• Anonim, (2020). TUİK. Tarla Ürünleri Üretim Miktarları. Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü.
• Anon. 2000. Çukurova Bölgesinde Tarımı Yapılan Bazı Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Adana.
• Anonim., 2008-b. www.dyna-groseed.com (Haziran 2008)
• Çalışkan, M., R. Kara, Z. Dumlupınar, T. Dokuyucu, A. Akaya, ve L. Cesurer. 2007. Kahramanmaraş koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. GAP V. Tarım Kongresi, 17-19 Ekim 2007, Şanlıurfa, s. 586-594.
• Demirci, G., 2009, Hibrit Mısır Çeşitlerinde Verim, Verim Ögeleri, Tane Nem Kaybetme Hızı ile Aralarındaki İlişkilerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O & Gürbüz F (1987). Araştırma ve Deneme Metodları (Đstatistik Metodları II). A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1021. Ankara.
• Elmore, R. ve Abendroth, L. 2007. Agronomy Extension, 2104 Agronomy Hall, Ames, IA 50011, Iowa State University of Science and Tecnology.
• Emeklier, H.Y. 1990. Yabancı Menşeli Erkenci Mısır Çeşitlerinin Dane Verimi ve Diğer Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, 13:107-119, Ankara.
• Keskin, B., Yılmaz, İ.H., and Arvas, Ö., 2005. Determination of Some Yield Characters of Grain Corn in Eastern Anatolia Region of Turkey. J. Agron., 4(1): 14-17.
• Lauer,J. G., P. R. Carter, T. M. Wood, G. Diezel, D. W. Wiersma, R. E. Rand, and M. J. Mlynarek. 1999. Corn Hybrid Response to Planting Date in the Northern Corn Belt. Argon. J. 91; 834-839.
• Magari, R. 1997. Genotype By Environment İnteraction for Ear Moisture Loss Rate in Corn, 49-53.
• Nielsen, R.L. 2001. Posr Maturity Gran Dry-down in The Field, Purdue University, Purdue Agronomy Department
• Pearce, W. L. and Poneleit, C. G. 1998. Kentucky Hybrid Corn Perfonmance Test. Progress Report 397. University of Kentucky College of Agriculture Agricultural Experiment Station Department of Agronomy. Lexington.
• Saygı, M., Toklu, F. (2017). Çukurova bölgesinde birinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı danelik mısır (zea mays indentata sturt.) çeşitlerinin dane verimi, bazı bitkisel özellikler ve karakterler arası ilişkiler yönünden değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi., 20 (Özel Sayı), 308-312, Kahramanmaraş
• Sade B., Öğüt H., Soylu S., 2007.Dünya’da ve Türkiye’de Mısır, Biyoyakıt Dergisi, Haziran 2007, Sayı 10
• Sade, B. 1987. Çumra İlçesi Sulu Şartlarında Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin Önemli Zirai Karakterleri Üzerinde Araştırmalar, S. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Sade, B. 1999. Tahıl Islahı (Buğday ve Mısır) Selçuk Üniversitesi Yayın No:135, Ziraat Fakültesi Yayınları No:31. 114 s. Konya.